سرور هادیان | شهرآرانیوز؛ در سال‌های اخیر، یکی از مسائلی که در حوزه صنعت مورد توجه قرار گرفته است، حرکت به سمت تولیدات رقابت‌پذیر است. تولیداتی که با کاهش هزینه تمام‌شده و متناسب‌بودن با نیاز بازار‌های جهانی بتوانند با کالا‌های مشابه رقابت کنند.
فعالان اقتصادی با اشاره به رقابت سختی که در بین کشور‌ها برای تصاحب بازار‌های صادراتی وجود دارد، می‌گویند که آینده اقتصاد دست کشور‌هایی است که بتوانند با تکیه بر شرکت‌های دانش‌بنیان محصولات رقابتی وارد بازار‌های جهانی کنند. در واقع از دیدگاه این افراد دانش‌بنیان‌ها رکن اساسی رشد تولید محسوب می‌شوند. با توجه به اهمیتی که دانش‌بنیان‌ها در رشد اقتصادی دارند، نام‌گذاری امسال به نام جهش تولید با مشارکت مردم بهانه‌ای شد تا با فعالان این حوزه گفتگو کرده و راهکار‌های حمایت از این شرکت‌ها را جویا شویم.
رئیس انجمن مراکز تحقیق و توسعه خراسان رضوی درباره نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در تحقق شعار سال با عنوان «جهش تولید با مشارکت مردم» می‌گوید: یکی از مواردی که واحد‌های صنعتی به آن نیاز دارند، کاهش هزینه‌های تولید است. هرچقدر بتوانیم هزینه‌های تولید را کاهش دهیم، این مسئله می‌تواند سبب شود تا میزان تولیدات صنعتی هم افزایش یابد. تجربه نشان می‌دهد که شرکت‌های دانش‌بنیان به دلیل ظرفیتی که دارند، می‌توانند در تحقق این مسئله کمک زیادی کنند.
علی سپهر درباره مشکلات دانش‌بنیان‌ها بیان می‌کند: باوجود قوانین خوبی که در حوزه دانش‌بنیان‌ها داریم، مشکل ما در حوزه اجرای قانون است. در واقع در قوانین مشکلی نداریم، اما وقتی به بحث اجرا می‌رسد توسط نهاد‌ها و دستگاه‌های اجرایی تفسیر قوانین به صورت مختلف انجام می‌شود که در نهایت این تفاسیر سبب می‌شود تا دانش‌بنیان‌ها نتوانند رشد کنند.
سپهر با بیان اینکه شاهد یک‌سری مهاجرت‌ها در جامعه نخبگانی هستیم، بیان می‌کند: اگر برای جوانان و جامعه نخبگانی که می‌خواهند تازه وارد حوزه دانش‌بنیان‌ها شوند، فضای مناسب فراهم شود به طور حتم می‌توانیم از مهاجرت آنها جلوگیری کنیم.
وی ادامه می‌دهد: مشارکت نخبگان در توسعه صنعتی از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان برای پیشبرد رشد و شکوفایی اقتصادی ضروری است. نخبگان که اغلب دارای منابع، نفوذ و تخصص درخور توجهی هستند، می‌توانند نقش مهمی در شکل‌دادن به جهت‌گیری اقتصاد و هدایت نوآوری و کارآفرینی ایفا کنند. نخبگان با سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند به ایجاد فرصت‌های جدید برای رشد اقتصادی، اشتغال‌زایی و تولید ثروت کمک کنند.
سپهر با بیان اینکه رفع چالش‌های صنعت با استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و از طریق ایجاد زمینه همکاری اثربخش شرکت‌های بزرگ با این شرکت‌ها باید اولویت متولیان بخش تولید باشد، می‌گوید: شرکت‌های بزرگی که به‌دنبال بهبود توانمندی نوآوری خود هستند، می‌توانند با استفاده از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان بستر‌های کاهش هزینه‌های تمام شده و تولید محصولات رقابت‌پذیر را فراهم کنند.
رئیس انجمن صنفی شتاب‌دهنده‌های خراسان رضوی هم با اشاره به اینکه در شعار سال دو نکته دیده می‌شود، می‌گوید: ابتدا مشارکت و دیگری بحث جهش تولید است که هر دو این نکته‌ها به حوزه نوآوری برمی‌گردد. اگر به دنبال نوآوری و ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق هستیم، باید پویش مردمی نیز داشته باشیم تا مردم در این حوزه همکاری کنند.
محسن روشنک می‌افزاید: در حوزه جهش تولید نیز با توجه به نوع رقابتی که در بازار‌های داخلی و بین‌المللی هست، اگر بخواهیم برای محصولاتمان مزیت رقابتی ایجاد کنیم باید محصولاتی تولید کنیم که قابلیت رقابت با کالا‌های مشابه را در بازار‌ها داشته باشند. به طور قطع شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های خلاق پرچم‌دار این حوزه هستند. این شرکت‌ها می‌توانند با خلاقیت سبب تولید محصولات جدید و رقابتی شوند.
روشنک می‌گوید: شرکت‌های دانش‌بنیانی که در استان‌هایی غیر از استان تهران مشغول فعالیت هستند، این توقع را دارند که سبد‌های حمایتی که برای شرکت‌های دانش‌بنیان در نظر گرفته می‌شود به‌طور عادلانه تقسیم شود و نگاه تمرکزی که بر روی تهران وجود دارد، برداشته شود. یکی از معضلاتی که در حوزه نوآوری داریم این است که بیشتر تصمیمات و حتی تصمیمات خرد باید در تهران گرفته شود و همین سبب شده تا وقت و انرژی زیادی از دانش‌بنیان‌های استان‌ها گرفته شود.
وی ادامه می‌دهد: در سالیان گذشته بیش از ۹۱درصد منابع حمایتی دانش‌بنیان‌ها در تهران هزینه می‌شود و فقط ۹درصد باقی‌مانده سهم بقیه استان‌های کشور است که سهم استان خراسان فقط نیم‌درصد بوده است که اگر این اعداد را ملاک قرار دهیم، اوضاع غیرمالی حمایت‌ها نیز به همین گونه است. موارد حمایتی، چون شرکت در نمایشگاه‌های داخلی و بین‌المللی هم بیشتر نصیب شرکت‌های تهرانی می‌شود.
رئیس انجمن صنفی شتاب‌دهنده‌های خراسان رضوی بیان می‌کند: نبود توازن توزیع منابع در این حوزه عواقب گوناگونی دارد. یکی از این موارد، رشد غیرهماهنگ شرکت‌های مرکزنشین به دلیل دسترسی زیاد به منابع است. همچنین ایجادنشدن رقابت‌پذیری شرکت‌های حاضر در سایر استان‌ها از دیگر عواقب توزیع نامتوازن منابع است.
رئیس انجمن ماشین‌سازی خراسان رضوی نیز می‌گوید: یکی از مشکلاتی که وجود دارد، این است که دولت می‌خواهد همه کار را خودش انجام دهد. بخش مشارکت‌های مردمی زمانی اتفاق می‌افتد که زمینه را برایش فراهم کنیم. برای مثال دولت باید امور را به انجمن‌های دانش‌بنیان واگذار کند تا آنها زمینه و بستر‌های لازم را برای فعالیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان فراهم کنند.
حسین اختراعی با بیان اینکه باید فهرستی از تمام توانمندی‌های شرکت‌های دانش‌بنیان تهیه شود، اظهار می‌کند: در این فهرست باید نیاز‌ها و خواسته‌های جامعه و ظرفیت‌های دانش‌بنیان‌ها با شناخت کامل تهیه و سپس با یکدیگر هماهنگ شود. در صورت تحقق این مسئله می‌توان کار مفیدی انجام داد.
اختراعی با انتقاد از توجه صرف به رشد کمّی شرکت‌های دانش‌بنیان بیان می‌کند: در یک دهه گذشته بیشتر تمرکز بر افزایش کمی شرکت‌های دانش‌بنیان بوده است و به این مسئله که بخشی از این شرکت‌ها باید رشد کرده و در جایگاه شرکت‌های بزرگ تولیدی و صادراتی قرار گیرند، چندان توجه نشد.
رئیس انجمن ماشین‌سازی خراسان رضوی با بیان اینکه باید نگاه کلان صنعتی و رویکرد جذب سرمایه جای رویکرد حمایت‌محور را در اکوسیستم دانش‌بنیان بگیرد، می‌گوید: تحقق این مسئله سبب پیوند صنعت با اکوسیستم دانش‌بنیان می‌شود. اگر به سوی تحقق این مسئله حرکت نکنیم، دانش‌بنیان‌ها مجموعه‌هایی تلقی می‌شوند که بدون حمایت نهاد‌های متولی توان ادامه‌دادن را ندارند.