مژده رنگیان/شهرآرانیوز - سمیه غلامی، نخستین مدال‌آور طلا در تاریخ افغانستان، که این مدال طلا را در رشته تکواندو در مسابقات جنوب آسیا به‌دست آورد، حالا در آستانه بزرگ‌ترین رویداد زندگی خود است و می‌خواهد برای اولین‌بار در ورزش زنان افغانستان، سهمیه المپیک را کسب کند و حتی می‌تواند اولین زن مدال‌آوری باشد که برای افغانستان مدال المپیک می‌آورد؛ درست همانند کیمیا علیزاده که در دوره گذشته برای ایران در همین رشته ورزشی مدال کسب کرد.
این ملی‌پوش بیست‌وپنج‌ساله افغانستانی به همراه خواهر و برادرانش در مشهد به دنیا آمده است، اما پدرش سال‌ها قبل از افغانستان به ایران مهاجرت کرده و سال‌های طولانی است که خانوادگی در ایران زندگی می‌کنند. لیسانس کشاورزی از دانشگاه پیام‌نور نیشابور دارد و هشت‌سالی می‌شود که تکواندو را در کانون تکواندوکاران مهاجر در مشهد دنبال می‌کند؛ سالنی خصوصی که فقط مهاجران افغانستان در آنجا حضور دارند و به تمرین تکواندو می‌پردازند. او برای اردو‌های ملی و تمرینات در طول سال راهی کابل می‌شود. سال۱۳۹۰ در المپیاد دانشجویان دانشگاه پیام‌نور سراسر کشور که به‌میزبانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، مدال طلا گرفت و این اولین طلای او در ورزش حرفه‌ای بود. تماشای مسابقات روح‌ا... نیکپا، مدال‌آور المپیک افغانستان در رشته تکواندو، در کنار تشویق‌های خانواده‌اش او را مصمم کرد که به این رشته ورود کند.
سمیه غلامی‌چند سال قبل در مسابقات المپیک جنوب آسیا در هند به‌عنوان نخستین بانوی افغانستانی موفق به کسب مدال طلا شد و ازآنجا بود که همه نگاه‌ها به سوی او جلب شد. او درباره شروع دوران ورزشی‌اش می‌گوید: برای اولین‌بار در تاریخ ورزش کشور افغانستان، روح‌ا... نیکپا توانست در المپیک۲۰۰۸ پکن و ۲۰۱۲ لندن مدال برنز را برای افغانستان به‌دست بیاورد. بعد از این مدال‌ها، تعداد زیادی از کودکان و جوانان به رشته تکواندو علاقه‌مند شدند و بعد از رشته کریکت، تکواندو نیز پرطرف‌دار شد. من هم بعد از دومین مدال نیکپا در ۲۰۱۲ جذب این رشته شدم و آن را آغاز کردم. از همان روز اول خودم را در تیم ملی و سکو‌های بین‌المللی می‌دیدم و همین موضوع به من انرژی و انگیزه می‌داد تا این مسیر سخت را پشت‌سر بگذارم.
دختران ورزشکار را بی‌انگیزه می‌کنند
او ادامه می‌دهد: در افغانستان محدودیت‌های زیادی برای دختران وجود دارد. سنت‌های قدیمی، تفکرات و امنیت باعث شده تا خیلی از دختران بااستعداد، ورزش را کنار بگذارند. خیلی‌ها یا مهاجرت کردند یا با ازدواج، از ورزش دور شدند. خانواده‌های زیادی هستند که با ورزش دختران مخالف هستند و موارد زیادی وجود داشت که در اردوها، خانواده‌ها با این صحبت‌های خود باعث گریه دختران ورزشکار می‌شدند.
این ملی‌پوش مهاجر تصریح می‌کند: متأسفانه فدراسیون‌های ورزشی کشور افغانستان نیز هیچ برنامه‌ای برای دختران ندارند. در این سال‌ها من تنهاملی‌پوش دختری بودم که در رقابت‌ها شرکت می‌کردم. مربی و سرمربی خانم برای ما وجود ندارد؛ حتی در اعزام‌ها نیز سرپرست خانم نداریم. در کابل با سرمربی تیم ملی پسران تمرین می‌کنم، اما باعث تأسف است که مربی هیچ توجهی به دختران ندارد. حتی تکنیک‌ها و حرکات ما را نگاه نمی‌کنند که بخواهند اشکالاتم را رفع کنند. هیچ توجهی به پیشرفت ما ندارند و اگر به موفقیتی هم رسیدم، به خاطر تلاش و زحمت خودم بوده است. مربیان مرد حتی سعی می‌کنند دختران ورزشکار را بی‌انگیزه کنند و مانع ادامه راه شوند و مثلا می‌گویند قد شما کوتاه است. در کابل حریف تمرینی خوبی ندارم و شرایط اردوها برای دختران ضعیف است.
خاطرات تلخ از روز‌های بی‌توجهی
دختر تکواندوکار افغانستان خاطرنشان می‌کند: ۴ سال اول فعالیتم در تکواندو، فدراسیون افغانستان اعتقاد داشت که از مهاجران در رقابت‌ها استفاده نکند، به‌همین‌دلیل من به هیچ رقابتی اعزام نشدم و به بهانه‌های مختلف مثل دیراعلام‌کردن و درست‌نشدن ویزا، این فرصت‌ها را از من گرفتند. بالاخره بعد از ۴ سال مدیران فدراسیون تغییر کردند و از مهاجران نیز دعوت شد. در ۲۰۱۶ به المپیک جنوب آسیا اعزام شدیم؛ میدانی که یک المپیک کوچک برای کشور‌هایی همچون افغانستان است و مدال‌های آن ارزشمند است. آنجا موفق شدم از بین کاروان سیصدنفری افغانستان، اولین مدال طلا را برای کشورم در بخش بانوان به دست بیاورم. بعد از آن در انتخابی المپیک ریو هم شرکت کردم، اما حریفان قدرتمندی داشتم و بازی را به حریف چینی با اختلاف کم واگذار کردم.
غلامی از خاطره تلخ خود در دوران قهرمانی می‌گوید: سال ۲۰۱۸ فدراسیون تصمیم گرفت دختران را به رقابت‌های بین‌المللی اعزام نکند. تا چند ماه پیش شرایط روحی‌روانی من خوب نبود و با مشکلات شدیدی روبه‌رو بودم، تاجایی‌که حتی تصمیم گرفتم تکواندو را کنار بگذارم. اما چند ماه قبل فدراسیون بالاخره اعلام کرد انتخابی تیم ملی دختران برگزار می‌شود و تصمیم دارند برای انتخابی المپیک اعزام داشته باشند که موفق شدم در تیم ملی حضور داشته باشم. در ۲ رقابتی که اعزام شدیم، به‌دلیل افت شرایط روحی در سال گذشته نتوانستم نتیجه خوبی کسب کنم. زمانی که به ایران برگشتم، با هزینه شخصی روان‌شناس ورزشی گرفتم تا بتوانم دوباره به روز‌های اوج برسم. همین‌طور با هزینه خودم مربی بدن‌ساز خصوصی گرفتم تا برای حضور در انتخابی المپیک با بالاترین آمادگی حاضر شوم.
رؤیای المپیک را دیده‌ام
او درباره وضعیت خود در مشهد و پیگیری جدی تکواندو تصریح می‌کند: درحال‌حاضر من به همراه مربی و یکی دیگر از پسران افغانستان که قرار است در انتخابی المپیک شرکت کند، در مشهد به تمرین می‌پردازیم و منتظریم تا زمان برگزاری رقابت‌های انتخابی اعلام شود. شاید تعویق مسابقات فرصت خوبی برای ما باشد تا خود را آماده کنیم. حالا روحیه بسیار بالایی دارم. از همان سال‌های قبل خواب المپیک را دیده‌ام و حتی با اشک خوش‌حالی از خواب بیدار شده‌ام. رؤیای المپیک همیشه با من است و می‌دانم روزی به واقعیت تبدیل می‌شود.
چالش‌های زیاد پیش روی ورزشکاران مهاجر
او ادامه می‌دهد: ورزشکاران مهاجر همیشه با چالش‌های بیشتری روبه‌رو هستند. من هر بار برای حضور در تمرینات کابل باید یک هفته درگیر باشم تا بتوانم از کشور خارج شوم. در کابل هم امکانات بسیار کم است، گاهی تا روز اعزام ویزا‌ها صادر نشده و پای پرواز همه‌چیز درست می‌شود. ما به‌عنوان مهاجر نمی‌توانیم در رقابت‌های قهرمانی کشور ایران شرکت کنیم و فقط تیم‌های لیگ کشور می‌توانند از بازیکنان خارجی استفاده کنند که من نیز شرکت می‌کنم و امسال برای تیم کردستان به میدان رفتم. چهارسالی می‌شود که حتی اجازه حضور در رقابت‌های استانی را هم نداریم و نمی‌توانیم در مسابقات تکواندو که در مشهد برگزار می‌شود شرکت کنیم و برای ما ممنوع است. قطعا حضور در مسابقات بیشتر، به بالارفتن تجربه ما کمک می‌کند؛ اما درحال‌حاضر چنین فرصتی در اختیار ما نیست. در افغانستان هم تنهامسابقه‌ای که برگزار می‌شود، انتخابی تیم ملی است.