به گزارش شهرآرانیوز؛ تالاب‌ها اکوسیستم‌های ارزشمندی هستند که اول تا آخر الفبای بقای آنها به آب بستگی دارد، بنابراین اگر سالی کم بارش باشد قطعا روی این حوضه‌های آبی تاثیر منفی خواهد داشت و یا سالی مانند تابستان امسال که رکود گرما را در تاریخ کشور جابجا کرد و به دنبال آن مصرف آب و تبخیر افزایش یافت که قطعا عواقب آن دامن تالاب‌ها را خواهد گرفت و در هر تالابی که مشتی آب هم باقی مانده بود تبخیر می‌شود و به هوا می‌رود. این تازه اول ماجرا است، چون آن پهنه وسیع که زمانی منبع بزرگی از حجم زیادی آب بود اکنون دیگر به کانون گرد و غبار تبدیل می‌شود.
زمانی نه چندان دور در اطراف تالاب ها، با هر نسیم ملایمی هوایی خنک و لطیف به اطراف پراکنده می‌شد، دل را نوازش می‌داد، چهره را خندان می‌کرد و تازگی و زندگی را به درون انسان می‌کشید، اما حالا دیگر با هر نسیمی این گرد و غبار است که به هوا بلند می‌شود و موجب در هم کشیدن چهره و سوزش چشم و دل می‌شود.
آمار‌ها نشان می‌دهد سالانه ۲ میلیارد تن گرد و غبار از انواع کانون‌های گرد و غبار به هوا بلند می‌شود که خسارتی حدود ۱۳ میلیارد دلار خسارت را به کشور‌های غرب آسیا و شمال آفریقا وارد می‌کند، در این میان حدود ۳۵ میلیون هکتار کانون گرد و غبار داخلی و ۲۷۰ میلیون هکتار خارجی است که تاثیر زیادی بر روی کشور ما دارد، چون با هر وزش بادی گرد و غبار به سمت ایران روانه می‌شود.
در این میان، اما سهم تالاب‌ها در بروز گرد و غبار قابل اغماض است، مطالعاتی که سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ انجام شد نشان می‌داد که ۴۳ درصد از تالاب‌های کشور از سال ۱۳۹۷ به کانون‌های گرد و غبار تبدیل شدند، اما متخصص مدیریت زیست‌بوم‌های تالابی معتقد است که این آمار به روز نیست و اکنون می‌توان گفت که ۷۰ درصد تالاب‌های کشور ظرفیت تبدیل شدن به کانون‌های گرد و غبار را دارند.
علی ارواحی در این باره گفت: الان بیشتر تالاب‌هایی که در فلات مرکزی کشور واقع شده اند به اضافه تالاب‌های ساحلی شمال کشور، بعضا یا با خشکیدگی دائم یا خشکیدگی فصلی یا مقطعی روبرو هستند که این شرایط شاید تا ۷۰ درصد تالاب‌های کشور را شامل شود و آنها را مستعد تبدیل شدن به کانون‌های گرد و غبار می‌کند، از این رو می‌توان گفت که وسعت تالاب‌های کانون گرد و غبار می‌تواند به مراتب بیشتر از ۴۳ درصد اعلام شده باشد، یعنی اگر مطالعه به روز رسانی شود قطعا این عدد بیشتر خواهد بود.
وی افزود: اینکه گفته شده ۴۳ درصد از تالاب‌های کشور از سال ۱۳۹۷ به کانون‌های گرد و غبار تبدیل شدند، مطالعات آن سال ۹۸ و ۹۹ انجام شده است، آن زمان وسعت کلی تالاب‌های کشور حدود سه میلیون هکتار برآورد می‌شد، این مطالعه نشان داده بود که نیمی از این وسعت یعنی حدود ۵۰ درصد وسعت تالاب‌های کشور پتانسیل انتشار گرد و غبار را دارند.
ارواحی ادامه داد: علاوه بر این، زمان انجام این مطالعات، سال‌های پربارشی را در کشور داشتیم و شرایط تالاب‌ها با شرایطی که در ۲ تا سه سال اخیر با آن روبرو هستیم متفاوت بود، همچنین به مرور سازمان محیط زیست فهرست تالاب‌ها را تکمیل‌تر کرد به طوری که شاید آن زمان ما تعداد تالاب‌هایی که داشتیم نسبت به الان افزایش یافت و وسعت کلی تالاب‌ها حدود ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار رسید بنابراین وسعت کانون‌های گرد و غباری هم به نسبت وسعت تالاب‌ها افزایش یافته است.
وی اظهار کرد: سال‌های اخیر خشکسالی‌های متمادی را تجربه کردیم، تغییر فاکتور‌های اقلیمی یا رژیم بارش در کشور تشدید شد، بحث بیابانزایی توسعه یافت، در برخی از تالاب‌ها پوشش گیاهی دچار تخریب شد و بعضا هم به طور دوره‌ای تالاب‌ها دچار آتش سوزی می‌شوند؛ علاوه بر اینها بحث فرسایش خاک در بستر تالاب‌های خشک عامل دیگری است که می‌تواند بر افزایش گرد و غبار تاثیر بگذارد، همچنین در برخی از تالاب‌هایی که در دهه‌های متمادی خشکیده اند بحث فرونشست و در برخی تالاب‌ها بحث فروچاله‌ها را داریم که تمام اینها به اینکه به کانون گرد و غبار تبدیل شوند دامن می‌زنند.
متخصص مدیریت زیست‌بوم‌های تالابی تاکید کرد: مجموعه این نکات نشان می‌دهد که اگر مطالعه به روز رسانی شود به نظر می‌رسد وسعت تالاب‌هایی که استعداد انتشار گرد و غبار را دارند قطعا بیش از این مقدار خواهد بود و با در نظر گرفتن اینکه وسعت تالاب‌ها هم افزایش یافته است، به دنبال آن کانون‌های گرد و غباری هم بیشتر شده است.
وی درباره چگونگی افزایش وسعت تالاب‌های کشور توضیح داد: در راستای دستورالعمل اجرایی برنامه حفاظت و احیای تالاب‌های کشور که در هیات دولت مصوب شد، فهرست تالاب‌های کشور ضمیمه آن شده است این فهرست به طور مداوم تکمیل می‌شود یعنی به مرور تالاب‌هایی به این فهرست اضافه می‌شود مثلا تالاب‌های جدیدی که سازمان محیط زیست شناسایی کند به آن فهرست اضافه می‌کند در نتیجه زمانی که مطالعه انجام شد یعنی سال‌های ۹۸ و ۹۹ تمام وسعت تالاب‌های کشور حدود ۳ میلیون هکتار بود، اما اکنون بیش از ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار وسعت تالاب‌ها است و علاوه بر آن شدت خشکسالی و تبخیر نیز بیشتر شده است.
منبع: ایرنا