مدت‌هاست که تشنگی مشهد مسئولان استانی و ملی را به تکاپو انداخته است تا برای حل مشکل این عطش دست‌به‌کار شوند؛ از سویی برای چهار سد مهم تأمین‌کننده آب مشهد (دوستی، طرق، کارده و ارداک) جانی نمانده است و در بهترین حالت، طبق اعلام رسمی مسئولان نمی‌توان به ذخیره بیش از ۲۰درصدی این سد‌ها امید داشت و از سوی دیگر در عطش آبی سال گذشته و امسال، بخش زیادی از بار تشنگی مشهد روی دوش چاه‌هایی افتاد که وارد مدار شده‌اند، اما چه کسی است که نداند این ذخیره نیز پایدار نیست.
در کنار پروژه عظیم انتقال آب از دریای عمان به مشهد که در بهترین حالت سال ۱۴۰۵ یا ۱۴۰۶ و با اعتبار چهارمیلیارد‌دلاری محقق خواهد شد، پروژه انتقال آب از کوه‌های هزارمسجد، طبق کارشناسی‌های صورت‌گرفته، اکنون بهترین، کم‌هزینه‌ترین و سهل‌ترین راه انتقال آب به مشهد است. طبق اعلام شرکت آب منطقه‌ای استان متأسفانه سالانه چیزی در حدود ۶۸میلیون مترمکعب آب کوه‌های هزارمسجد از طریق رودخانه‌های مرزی کلات و درگز از کشور خارج و راهی ترکمنستان می‌شود و شوربختانه اینکه طبق همین‌داده‌ها، ارزش ریالی این آب‌ها نیز معادل ۲هزارمیلیارد تومان در سال است و همین آب‌ها معادل مصرف ایام پیک آب در مشهد است.
اگر آب‌های جنوب به مشهد برسد، قطعا باید در کنار هزینه گزاف انتقال، هزینه زیادی نیز برای تصفیه این آب صرف شود، اما آب کوه‌های هزارمسجد، آبی پایدار و از منابع برف و باران است که بسیار باکیفیت است و در هیچ‌جای مشهد چنین آبی وجود ندارد؛ بنابراین همین امتیازات، توجیه بزرگ مفید بودن انتقال آب از هزارمسجد به مشهد است.
در همین‌زمینه مجری انتقال آب از کوه‌های هزارمسجد به مشهد در گفتگو با خبرنگار ما، با بیان اینکه تشنگی مشهد را نمی‌شود با آب چاه مدیریت کرد، افزود: سال‌های گذشته آب سد دوستی با ظرفیت انتقال شش مترمکعب، جوابگوی نیاز مشهد بود، اما کاهش بارندگی‌ها از سویی و ساخت سد‌های افغانستان در بالا‌دست از سوی دیگر، ظرفیت سد دوستی را بسیار به چالش کشیده است.
علی عبداللهی با بیان اینکه بر سه رودخانه مهم قره‌تیگان، چهچه و ابیورد که از کوه‌های هزارمسجد سرچشمه می‌گیرد، سه سد ساخته شده است، افزود: انتقال آب از این مسیر به مشهد می‌تواند نجات‌بخش مشهد از تشنگی باشد و از آن به‌عنوان جایگزین تأمین آب از سد دوستی یاد می‌شود. به‌ویژه اینکه این آب در مرز‌های داخلی خودمان قرار دارد.
وی بیان کرد: مرکز تصفیه آب سد دوستی با دبی هفت مترمکعب در ثانیه، آب را تصفیه می‌کند و از آنجا که اکنون این حجم آب در اختیار این تصفیه‌خانه نیست، می‌توانیم از همین مرکز برای انتقال آب از کوه‌های هزارمسجد نیز استفاده کنیم.
اما به‌هر‌حال باید برای این انتقال بزرگ خط انتقالی وجود داشته باشد؛ خطی که عبداللهی درباره‌اش گفت: این آب باید از مرز بین کلات و درگز به مشهد منتقل شود. طول خط انتقال نیز ۲۰۸کیلومتر است و از نظر ریالی نیز ۱۰همت (۱۰هزارمیلیارد تومان) هزینه خواهد داشت.
اولین کار در مسیر انتقال آب چه باید باشد؟ این پرسشی است که عبداللهی در پاسخ به آن بیان کرد: در این مسیر باید گلوگاه کار را شناسایی می‌کردیم و این گلوگاه حفر تونل برای خط انتقال آب از دل کوه‌های هزارمسجد بود تا جنوب این کوه‌ها به شمال متصل شود. طول این تونل نیز ۸.۵کیلومتر برآورد شده بود.
وی ادامه داد: اواخر سال۱۴۰۱ مناقصه برگزار و مؤسسه فاطر، از زیرمجموعه‌های قرارگاه خاتم، برنده این مناقصه شد و کار به‌سرعت آغاز شد. با‌وجود‌اینکه ردیف اعتباری پروژه ابلاغ شده است، هنوز از سهم منابع دولتی اعتباری نگرفته‌ایم، با‌این‌حال پروژه ۱۷درصد پیشرفت دارد؛ کارگاه تولید سگمنت نیز ششصد متر سگمنت تولید کرده است.
تی‌بی‌ام برای حفاری در حال «اورهال» است و قطعات هم منتقل شده است. پرتال خروجی تونل هم خاک‌برداری شده است. در مجموع تی‌بی‌ام آماده حفاری است و کار حفاری کمتر از چهل روز دیگر آغاز می‌شود. مجری انتقال آب از کوه‌های هزارمسجد به مشهد تصریح کرد: باید از جاده میامی نیز هفده کیلومتر مسیر دسترسی به سمت تونل ایجاد می‌کردیم که این مهم هم انجام شده است. می‌بینید که تاکنون بدون رسیدن مجوز‌های ریالی، کار پیشرفت درخورتوجهی داشته است.
پاسخ این را که حفاری تونل چه زمانی تمام می‌شود، این‌گونه می‌گیریم که اگر کار با همین سرعت و مطلوب پیش برود، سال آینده و در همین ایام، کار حفاری تونل تمام می‌شود.
جدا از تعاریف یاد‌شده، عبداللهی نقد‌هایی هم به برخی مسائل دارد و می‌گوید: در ردیف بودجه‌های تعیین‌شده، سهم دولت ۱۰درصد و سهم منابع داخلی وزارت نیرو و آب منطقه‌ای ۹۰درصد در نظر گرفته شده است، اما اصرار داریم با‌توجه‌به اهمیت بسیار‌زیاد پروژه، سهم دولت حداقل به ۵۰درصد برسد.
از همه حساب‌و‌کتاب‌ها و چرتکه انداختن‌ها که بگذریم، پاسخ به سؤال اساسی که «چه زمان آب به مشهد می‌رسد؟» باقی می‌ماند. مجری طرح انتقال آب از کوه‌های هزارمسجد به مشهد، در‌این‌باره می‌گوید: اگر تزریق بودجه کند باشد، این پروژه چهار سال به طول می‌انجامد.
با‌توجه‌به اینکه در فاز اول باید سهم آب تخصیص‌یافته به مشهد از مسیر سد‌های قره‌تیکان و چهچه برسد، اگر پشتیبانی مالی مطلوبی داشته باشیم، در فاز اول، سال آینده آب به تصفیه‌خانه سد دوستی می‌رسد و در فاز دوم هم اگر کار به‌خوبی پیش برود، آب از سد ابیورد تا سال۱۴۰۵ به مشهد می‌رسد. با همه این اوصاف، امیدوارم حمایت نمایندگان مجلس را داشته باشیم و از تخصیص اعتبار، حداقل ۵۰درصد سهم دولت باشد.