بازخوانی پرونده حیات باشگاهی که پایگاه بسکتبال مشهد در حوزه پرورش استعدادها تلقی می‌شود
مرتضی اخوان/شهرآرانیوز- آسمان‌خراش‌ها بر فراز سبد حریفان به پرواز درمی‌آیند و امتیاز‌ها را یکی پس از دیگری به حساب تیمشان واریز می‌کنند. درخشش برای پسران بلندقامت بسکتبالیست مشهدی عادت شده است و نامشان در تیم‌های مختلف از اقصی‌نقاط ایران به چشم می‌آید.
یکی برای پترو بازی می‌کند و دیگری ستاره میلیون‌تومانی شهرداری گرگان است. از شیمیدر و ذوب‌آهن هم نباید غافل شد و پای سرباز‌های رعد پدافند هم در میان است. ستاره‌های بسکتبال مشهد که در تیم‌های مختلف لیگ برتر پخش شده‌اند، بیشترشان یک وجه‌اشتراک جالب در گذشته دارند. همه آن‌ها به‌نوعی فرزندان مکتب فرش هستند؛ ستاره‌هایی که در باشگاه قدیمی بسکتبال مشهد رشد کردند و پرورش یافتند و امروز به ستاره‌های آسمان بسکتبال ایران بدل شدند. بسکتبال مشهد در ۲ دهه اخیر بیش از هر باشگاه دیگری مدیون پایگاه استعدادپروری فرش مشهد است.
صحبت از باشگاهی است که در قیاس با سایر باشگاه‌ها و پایگاه‌های استعدادیابی بسکتبال مشهد، نقش پُررنگ‌تری ایفا می‌کند؛ باشگاهی به قدمت بیش از ۲۰ سال که امروز دست از تیم‌داری حرفه‌ای کشیده و سال‌هاست که بی‌چشمداشت به صنعت ورزش درپی کشف و پرورش استعداد‌هایی است که آینده این رشته ورزشی را تأمین می‌کنند.
فرشی که برای بسکتبال پهن شد
شروع داستان فرش مشهد و تشکیل این باشگاه از جایی بود که یکی از کارمندانش که از قضای روزگار اهل بسکتبال هم بود، روزی از مدیران این مجموعه خواست تا با درج نام «فرش مشهد» بر روی پیراهن یکی از تیم‌های بسکتبال مشهد به‌عنوان اسپانسر به کمک این تیم بیایند. جواد کیوانی همان کارمند است که دراین‌باره می‌گوید: سال ۷۸ بود که تیمی در بسکتبال مشهد به نام هلال‌احمر داشتیم و من سرپرست آن تیم بودم. آن سال با هلال‌احمر توانستیم قهرمان مشهد شویم و آن زمان افشین داوری، معاون فرهنگی‌ورزشی تربیت‌بدنی بودند و اصرار داشتند که همین تیم به‌نام مشهد در رقابت‌های لیگ دسته‌یک حضور پیدا کند. ما هم برای اینکه بتوانیم در رقابت‌ها حضور داشته باشیم، مجبور بودیم اسپانسر پیدا کنیم. ابتدا با حمایت دکتر تدین، نام تیم را استقلال گذاشتیم و در رقابت‌ها شرکت کردیم. وی افزود: نام استقلال در حد هزینه رفت‌وبرگشت با یک اتوبوس کمک ما بود و برای تأمین سایر هزینه‌هایمان نیاز به اسپانسر دیگر هم داشتیم و این شد که من از مدیران کارخانه فرش مشهد خواستم تا با درج نام فرش مشهد بر روی پیراهن بازیکنان به‌عنوان اسپانسر به تیم کمک کنند.
کیوانی این را جرقه آغاز یک راه پُرماجرا برای باشگاه فرش مشهد می‌داند.
دوره طلایی در لیگ حرفه‌ای
بسکتبالیست‌های هلال‌احمر با اسپانسری فرش مشهد و علاقه‌مندشدن مستشاری و حمیدی، مدیران این مجموعه، به امر ورزش و این رشته ورزشی، آرام‌آرام به روز‌های خوب خود نزدیک شدند. کیوانی می‌گوید: مستشاری و حمیدی به تیم‌داری علاقه‌مند شدند و همان سال بعد از قهرمانی ما و صعود به دسته بالاتر باشگاه فرش را به ثبت رساندند و رسما از سال ۸۲ تا ۸۴ در لیگ برتر بسکتبال تیم‌داری کردند.
فرش مشهد در سال ۸۳ توانست رتبه چهارمی لیگ برتر را به دست بیاورد و با توجه به حضور تیم‌های گردن‌کلفت تهرانی در رتبه‌های اول تا سوم، عنوان بهترین تیم شهرستانی را به خود اختصاص دهد؛ تیمی که البته سال ۸۴ آخرین فصل حضورش در لیگ برتر را تجربه کرد و با تصمیم عجیب مدیرانش، فرش مشهد دیگر در لیگ حرفه‌ای تیم‌داری نکرد و وارد عرصه تازه‌ای از خدمت به بسکتبال شد؛ عرصه پرورش استعدادها.
ستاره‌هایی که از فرش آسمانی شدند
اولین لباس ملی‌پوشی خراسان را عبدا... کریم‌زاده به تن کرد. او از بچه‌های فرش مشهد بود و راه را برای درخشش فرشی‌ها باز کرد. علی جلاییان، جواد جعفری، برادران خبازان، حامد حسین‌زاده، حامد آفاق، صالح فروتن، روزبه ارغوان و... تنها شماری از ستاره‌هایی هستند که از باشگاه بازیکن‌ساز مشهدی یا به تیم ملی رسیدند یا پایشان به قرارداد‌های چشمگیر با غول‌های باشگاهی بسکتبال ایران باز شد.
مسیر جدید برای قهرمان‌بودن
مدیران باشگاه فرش مشهد باوجود چشیدن طعم موفقیت در سال ۸۳ و کسب یک عنوان دل‌چسب، خیلی زود تصمیم گرفتند پولشان را در مسیر دیگری هزینه کنند. آن‌ها که خود از بانیان و گردانندگان اصلی مجموعه آسایشگاه فیاض‌بخش مشهد بودند و دستشان در کار خیر بود، تصمیم گرفتند هزینه هنگفت تیم‌داری در لیگ برتر بسکتبال را صرف امور خیریه در ورزش کنند و برای این مهم تأسیس آکادمی باشگاه فرش مشهد را در دستورکار قرار دادند. آن‌ها از سال ۸۴ تیم‌داری را بوسیدند و کنار گذاشتند؛ اما در عوض در ۳ منطقه مشهد با تأسیس ۳ سالن تلاش کردند تا یک مدرسه بسکتبال آبرومند برای علاقه‌مندان و استعداد‌هایی تأسیس کنند که می‌توانند آینده بسکتبال نه‌تن‌ها مشهد، بلکه کشور را تضمین کنند. سالن مرحوم حمیدی در بولوار قائم، سالن امام خمینی در فلکه پارک و سالن باهنر واقع‌در کوی طلاب، ۳ مجموعه‌ای هستند که فرشی‌ها برای امر آموزش‌وپرورش استعدادها در نظر گرفتند. نکته جالب آنکه در ۲ مجموعه مرحوم حمیدی و باهنر از بچه‌های رده‌های پایه هزینه‌ای گرفته نمی‌شود و تمامی خدمات کاملا رایگان است. محمد قیاسی، مدیر فنی فرش مشهد و مسئول سالن مرحوم حمیدی است که دراین‌باره می‌گوید: ما اگر استعدادی در بسکتبال ببینیم، نه‌تن‌ها از او هزینه‌ای نمی‌گیریم که حتی تمام هزینه‌هایش را هم می‌دهیم و سرویس ایاب‌وذهاب هم برایش می‌فرستیم.
چند روایت از یک اقدام خیر
علی عبداحد، یکی از پیش‌کسوتان بسکتبال خراسان است که در مقام یک کارشناس، عملکرد فرش مشهد در ۲ دهه اخیر را ستایش می‌کند و می‌گوید: رمز موفقیت فرش مشهد آن است که مستقل تصمیم می‌گیرند و هر کسی را اطرافشان راه نمی‌دهند. وی می‌افزاید: به نظرم هیچ انتقادی به این مجموعه وارد نیست و در گذر زمان مدیران این مجموعه قواعد حرفه‌ایگری در بسکتبال را هم یاد گرفتند. وی با تأکید بر نقش فرش مشهد در پرورش استعدادهای بسکتبالی مشهدی اظهار می‌کند: شاید اگر اجحاف در حق سایر باشگاه‌ها و پایگاه‌های بسکتبال مشهد نباشد، بتوانم بگویم درصد بیشتری از بسکتبالیست‌های شاخص مشهد ریشه در باشگاه فرش مشهد دارند.
علیرضا زهی، پیش‌کسوت بسکتبال مشهد به جنبه دیگری از فعالیت فرش مشهد در بسکتبال اشاره می‌کند و می‌گوید: مدیریت منسجم، رمز موفقیت فرش است. فرشی‌ها رضای خدا در کار‌های خیر را در امر ورزش دیدند و این بسیار ارزشمند است و باید قدردان آن‌ها باشیم. وی می‌افزاید: درمورد باشگاه فرش مشهد می‌توانم با اطمینان بگویم که مدیران این تیم به‌معنای واقعی کلمه کاربلد، صادق و ازخود‌گذشته هستند و برای رضای خدا کار می‌کنند.
مشهد، نیازمند «فرش»های بیشتر برای پیشرفت
فرش مشهد یکی از باشگاه‌های پیشروی ورزش مشهد در عرصه کار در رده‌های پایه است که ستارگان زیادی را تحویل بسکتبال داده است؛ اتفاق مبارکی که به نظر می‌رسد اگر در رشته‌های مختلف ورزشی این شهر رقم بخورد، می‌تواند آینده درخشانی را برای ورزش پُراستعداد و پُراز‌پتانسیل مشهد رقم بزند. فرش مشهد امروز یک الگوی باشگاه‌داری خیرخواهانه در عرصه ورزش حرفه‌ای است که شاید مشابهش نه در مشهد که در کشور وجود نداشته یا کم باشد.