به گزارش شهرآرانیوز، از وکیل‌آباد ۸۷ تا ۹۷ محدوده‌ای ۱۰۰ هکتاری از حدود ۱۹ سال پیش ازسوی شورای عالی معماری و شهرسازی به عنوان یکی از بافت‌های فرسوده شهر مشهد شناخته شد و مشمول بهسازی، ساماندهی و بازآفرینی قرار گرفت؛ موضوعی که شروع نابسامانی‌ها و بلاتکلیفی‌ها بود.
پیش از این مصوبه و دستور، در دهه ۷۰ شمسی، شهرداری مشهد تصمیم گرفت برای وکیل‌آباد طرح بهسازی تهیه کند که اگرچه پس از فراز و نشیب‌های فراوان به نتیجه نرسید؛ اما اجازه ساخت‌وساز را از مردم گرفته سلب کرد و به نوعی توسعه این منطقه فریز شد!
با دستور شورای عالی معماری و شهرسازی، اما یک بار دیگر فرایند تهیه طرح برای قلعه وکیل‌آباد شروع شد و باز هم تا زمان تصویب و ابلاغ این طرح، ساخت‌وساز در این محدوده ممنوع شد و چهار سال پس از این ماجرا‌ها و در حالی که هنوز تکلیف طرح تفصیلی قلعه وکیل‌آباد روشن نشده بود، شهرداری از طرحی رونمایی کرد که براساس آن قرار شد همه واحد‌های مسکونی این بافت از مردم خریداری و در یک قرارداد هفت ساله، کل این ۱۰۰ هکتار به یک مجموعه گردشگری و اقامتی تبدیل شود! ۱۰۰ هکتاری که شامل هزار قطعه میشود و جمعیت تقریبی ۴ هزار نفر را در خود جای داده است.
این طرح هم با شکست روبه‌رو شد و یک بار دیگر قلعه وکیل‌آباد بلاتکلیف ماند.
سال ۱۳۹۵ شورای اسلامی شهر مشهد شهرداری را مکلف کرد برای وکیل‌آباد طرح تهیه کند که برخلاف دفعات پیش این بار طرح تصویب شد؛ اما به دلیل نبود طرح تفصیلی قابلیت اجرا نداشت و هیچ اتفاق مثبتی برای قلعه وکیل‌آباد نیفتاد و زمین‌های بلاتکلیف آن زیر سایه طرح‌هایی که یکی پس از دیگری به نتیجه نمی‌رسید، به محل و مأوایی برای معتادان متجاهر تبدیل شد و ساکنان را بیش از پیش به سمت نارضایتی سوق داد.
شورای اسلامی شهر مشهد در دوره ششم تلاش کرد گره کور این قلعه را باز کند و در گام نخست ۵۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت برای نوسازی این بافت در شورای شهر تصویب شد. سپس شهرداری وعده اجرای پروژه‌های پیشران توسعه و تعیین تکلیف طرح تفصیلی این محدوده را داد.
به سراغ شهردار منطقه ۱۲ مشهد رفتیم و آخرین وضعیت این قلعه طلسم شده را جویا شدیم.
مهدی خداشناس در این باره گفت: مشکل اولیه در مورد قلعه وکیل آباد این بود که حدود ۲۰ سال به این محدوده توجهی نمیشد و طرح فریز شده بود به این خاطر که قرار بود یک طرح سرمایه گذاری در محدوده وکیل آباد تدوین شود.
وی خاطرنشان کرد: از ابتدای دوره ششم و رویکرد شورای شهر مبنی بر اینکه «مردم باید مبنای تصمیم گیری‌ها باشند»، اصلاح و بازنگری طرح تفصیلی قلعه وکیل آباد که با حداقل تراکم در نظر گرفته شده بود و با خواست مردم مغایرت داشت، در دستور کار قرار گرفت تا حداکثر انتفاع را برای مردم در پی داشته باشد.
شهردار منطقه ۱۲ افزود: با همین نگاه، طرح بازنگری با نظر مردم تهیه شد، اما طرح بازنگری نیز نیاز‌های مردم قلعه وکیل آباد را آنطور که انتظار داشتند تامین نمی‌کرد، بنابراین جلسات مشترکی با حضور مردم و معاونت شهرسازی و سازمان بازآفرینی برگزار و همه ابعاد تخصصی را با حضور فعال مردم بررسی کردیم.
خداشناس ادامه داد: در جلسات کمیته فنی نیز این طرح با حضور نماینده مردم بررسی شد و طرح آخر را که حدود یک ماه قبل تهیه شد به مسجد قلعه وکیل آباد بردیم و سعی کردیم این طرح را با بیشترین انتفاع برای مردم و حفظ ضوابط شهرسازی تامین خدمات کنیم.
به گفته وی، هفته گذشته جلسه کمیسیون ماده پنج برای این طرح برگزار شد و طرح به تصویب رسید.
وی افزود: به محض اینکه طرح ابلاغ شود مردم از بیشترین انتفاعی که خودشان مدنظر داشتند بهره‌مند میشوند.
شهردار منطقه ۱۲ با بیان اینکه طرح تفصیلی قلعه وکیل آباد، گردشگری در نظر گرفته شده بود، متذکر شد: الان با توجه به ضابطه سیالیت که ارتباط بین شبکه معابر و تراکم را مدنظر قرار میدهد، تراکمی که در معابر مختلف این منطقه در نظر گرفته شده بین ۲ تا ۶ طبقه است.
وی توضیح داد: تراکم را در طرح بازنگری قلعه وکیل آباد به نحوی در نظر گرفتیم که مردم به سمت تجمیع پلاک‌ها ترغیب شوند و بافت از حالت ریزدانگی خارج گردد و ساخت و ساز در این منطقه برای مردم صرفه اقتصادی داشته باشد.
اما دیگر مشکل قلعه وکیل آباد که باعث در بن بست ماندن این منطقه شده است موضوع مالکیت و دعوای حقوقی ورثه مرحوم ملک است، آیا این موضوع میتواند طرح تفصیلی را متاثر سازد و مانع اجرای آن باشد؟
شهردار منطقه ۱۲ در پاسخ به این پرسش گفت: دو سوم اراضی قلعه وکیل آباد سند دارد و ما با طرح بازنگری میتوانیم پاسخگوی این بخش باشیم، اما برای حل مشکل آن بخش یک سوم که قسمت اعظم بافت ریزدانه ما را شامل میشود جلسات متعددی از طرف شهرداری منطقه و سازمان بازآفرینی با قوه قضاییه برگزار میشود تا موضوع حقوقی و ادعای ورثه ملک، به بهترین نحو حل و فصل شود.
خداشناس عنوان کرد: با اقداماتی که انجام شده و در حال انجام است پیش بینی میکنیم امسال سال شکوفایی قلعه وکیل آباد باشد. علاوه بر اقداماتی که در داخل قلعه انجام شده، طرح‌های پیشران توسعه در پیرامون قلعه را همزمان پیگیری میکنیم تا قلعه وکیل آباد را از بن بستی که ۲۰ سال است گرفتار شده، خارج شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی نیز در این باره به خبرنگار شهرآرانیوز گفت: قلعه وکیل آباد به عنوان یک بافت ناکارآمد و فرسوده شهری نیازمند بازنگری و رفع چالش‌های طرح قبلی بود بنابراین تلاش حداکثری شد که نظر تمامی ذینفعان و ذیربطان در این طرح بازنگری مورد توجه قرار گیرد.
جواد خدایی خاطرنشان کرد: طرح بازنگری هم پس از تهیه باز دیگر بین مردم به شور و مشورت گذاشته شد و در اصلاح و بازنگری نهایی اعتراضات مردمی و دغدغه‌های بنیادین لحاظ شد.
وی با بیان اینکه ابلاغ این طرح نیازمند حداقل یک ماه زمان است، افزود: دغدغه‌های مردم یکی در بحث سرانه‌های خدماتی بود و دیگری تراکم که مردم می‌خواستند انتفاع بیشتری داشته باشند که تلاش شد در طرح بازنگری مورد توجه قرار گیرد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی با بیان اینکه طرح بازنگری قلعه وکیل آباد میتواند نقطه عطفی برای این منطقه باشد، تصریح کرد: چنانچه در مسیر اجرا نیز چالش‌هایی ایجاد شود و نیاز به اصلاح باشد این کار را انجام می‌دهیم تا تحقق پذیری طرح افزایش یابد.
کلانشهر مشهد غیر از اینکه رتبه دوم مساحت حاشیه شهر و جمعیت حاشیه‌نشین کشور را دارد، سومین شهر کشور به لحاظ بافت فرسوده و ناکارآمد شهری است به طوری که بیش از ۲هزار هکتار از مساحت ۳۵ هزار هکتاری مشهد جزو بافت فرسوده است و نزدیک به ۲۰درصد از جمعیت شهر هم در همین بافت و در بنا‌های ناپایداری زندگی می‌کنند که باید هرچه سریع‌تر نوسازی شوند. آیا طرح بازنگری قلعه وکیل آباد میتواند نقطه عطف بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده مشهد و الگوی موفقی برای کشور باشد؟ سوالی که پاسخش نیازمند زمان است.