به گزارش شهرآرانیوز، محمدرضا طلایی، معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان تعاون روستایی، در نخستین همایش نکوداشت روز ملی زعفران که با حضور رؤسای اتحادیه‌های اصناف و فعالان اقتصادی در تالار همایش‌های اتاق بازرگانی خراسان رضوی برگزار شد، اظهار کرد: در شرایطی که کل تولید زعفران در دنیا حدود ۴۰ هزار کیلوگرم است، ایران سالیانه بیش از ۴۰۰ تن محصولات حوزه زعفران را تولید می‌کند که خیلی غرورانگیز است؛ با این حال، سهم کشور ما از بازار مالی صادرات طلای سرخ، کمتر از ۱۰ درصد است.
وی افزود: ما دو هدف کلی در صنعت زعفران داریم، اولاً متمرکز بر تولید هستیم تا بهره‌وری افزایش پیدا کند و در این راه، تلاش داریم از دانش نخبگان دانشگاهی استفاده کنیم. در گام دوم نیز ارزآوری، اشتغال‌زایی و فراهم‌آوردن امتیازات اقتصادی هدف قرار دارد و مجموعه تعاون روستایی با هدایت و راهبری بیش از هفت هزار تشکل مختلف، اراده راسخ خود برای حمایت از زنجیره تولید زعفران را پای کار آورده است. ما این موضوع را وظیفه خود می‌دانیم.
ضرورت ارتقای کمی و کیفی تولید زعفران
احمد معصومی‌فر، رئیس دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در منطقه شمال‌شرق نیز با تأکید بر اینکه همه دستگاه‌ها برای صیانت از جایگاه بین‌المللی زعفران مسئولیت دارند، گفت: به نظرم برای رونق حوزه زعفران باید در سه مرحله برنامه‌ریزی شود؛ اولاً بحث فرصت‌یابی است که باید آن را متمرکز بر بازاریابی دانست. در گام بعد ارتقای سطح استاندارد تولید و فراوری ضرورت پیدا می‌کند و در مرحله سوم، توجه به کارکرد‌های متنوع این محصول راهبردی است که باعث می‌شود بتوان فراتر از یک ماده غذایی به‌عنوان یک پیش‌نیاز تولید دارو زمینه ارزآوری را فراهم کند.
وی با اشاره به همکاری دفاتر و سفارت‌خانه‌های ایران در ۱۴۰ کشور جهان با تجار صادرکننده زعفران بیان کرد: در شرایطی که در دنیا بیش از ۸۰ محصول مختلف در حوزه‌های مختلف صنعتی، غذایی و دارویی از زعفران استحصال می‌شود، امروزه ما با برخی محصولات مواجه هستیم که به‌دلیل کیفیت نازل در گمرک کشور‌های اروپایی متوقف می‌شود. علاوه بر این، بازار‌های جدیدی برای زعفران ایرانی در دنیا وجود دارد که تا به امروز دست‌نخورده باقی مانده و اگرچه موانع تحریمی وجود دارد، اما می‌توان سازوکار‌هایی را لحاظ کرد که بازار این کشور‌ها همچون عربستان سعودی، چین و کشور‌های شرق آسیا از محصول ایرانی بهره‌مند شوند.
تولید زعفران یک موهبت الهی است
در ادامه این مراسم، محمدرضا توکلی‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی، صنعت، کشاورزی و معدن خراسان رضوی هم خاطرنشان کرد: در سال ۱۴۰۳، هماهنگی کاملی میان بخش دولتی همچون استانداری خراسان رضوی و دستگاه‌های اجرایی با بخش خصوصی وجود داشت تا قوانین حمایتی در حوزه زعفران به‌قید فوریت و اولویت زمینه اجرا پیدا کنند. زعفران به معنای واقعی کلمه، یک موهبت الهی برای اقتصاد و کشاورزی ایران است و باید آن را قدر دانست.
وی ادامه داد: در بخش اول که همان تولید زعفران باشد، ما ناچار به افزایش تولید هستیم، اما برای دغدغه‌مندان حوزه آب می‌گوییم که افزایش تولید الزاماً به معنای افزایش مصرف آب نیست؛ بلکه می‌توان با به‌کارگیری راهکار‌های کشاورزی مدرن، به شیوه‌ای عمل کرد که هم تولید افزایش پیدا کند و هم مصرف آب کمتر شود. در بخش دوم نیز ارتقای کیفیت زعفران قرار دارد؛ زیرا امروزه در دنیا اگر محصولی از نظر کیفیت شائبه داشته باشد، اصلاً زمینه فروش نخواهد داشت. بسیاری از کشور‌های جهان در شرایط کنونی محصولی را که مطابق استانداردهایشان نباشد، همانجا در محل امحا می‌کنند که این به‌معنای تحمیل خسارت شدید به صادره و تاجر است و بنابراین باید متمرکز بر حوزه فراوری، از دست‌چین سرگل گرفته تا انبارداری، ارتقای کیفیت مدنظر قرار بگیرد.
۶۵ درصد قیمت زعفران، اجرت دست کارگران
مسعود نجفی، رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خراسان رضوی، با بیان اینکه بیش از ۷۵ درصد اراضی کشت زعفران کشور در خراسان رضوی قرار دارد، اظهار کرد: امروزه بیش از ۱۲۶ هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشور مشغول تولید زعفران هستند که از این میزان، ۹۶ هزار هکتار در خراسان رضوی قرار دارد. در حوزه بهره‌وری هم تولید کشاورزان نمونه به بیش از ۲۰ کیلوگرم در هر هکتار رسیده که خیلی‌خوب است، اما متأسفانه شکاف میان بهره‌وری کشاورزان خیلی زیاد است و در همین استان، هستند عزیزانی که از هر هکتار کمتر از ۳ کیلوگرم زعفران برداشت می‌کنند.
وی افزود: یکی از آسیب‌های حوزه تولید زعفران، کشت سنتی آن است که باعث شده تا ۶۵ درصد قیمت تمام‌شده زعفران اجرت دست نیروی انسانی باشد. علاوه بر این، متأسفانه در سال‌های اخیر بسته‌بندی از شکل‌های کوچک و موردنیاز بازار به ابعاد بزرگ و فله تغییر پیدا کرده و بر همین اساس، امروزه باید اذعان کرد که از نظر ارزش صادراتی، کشور امارات پردرآمدترین صادرکننده زعفران محسوب می‌شود درحالی که حتی یک گرم تولید زعفران در سال ندارد.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی خراسان رضوی تصریح کرد: از نظر دانش کشاورزی به‌روز جهان، این مسئله هرگز قابل‌قبول نیست که حصول بار از اراضی زعفران حدود ۶ تا ۸ سال باشد. مرکز تحقیقات کشاورزی استان با همکاری دانشگاه فردوسی مشهد سال‌هاست در این حوزه مطالعات تخصصی انجام داده تا سال حصول نتیجه را در اراضی زعفران کاهش دهد و به همین دلیل، تا پایان سال نخستین زمین تولید پیاز اصلاح‌ژنتیکی‌شده زعفران با دانش «بافت» به وسعت ۲۰ هکتار در خراسان رضوی به مرحله برداشت خواهد رسید.