الگوی توسعه مبتنی بر حملونقل همگانی یکی از الگو‌های توسعه شهری است که بر محوریت حملونقل عمومی استوار است. توسعه مبتنی بر حملونقل همگانی با محوریت مترو نیز نمونه‌ای مناسب از چنین‌توسعه‌ا‌ی است. مشهد براساس مطالعات حمل‌ونقلی خود، دارای چهار خط ریلی در قالب ۷۶ ایستگاه است. این مطالعات که به دهه۷۰ برمی‌گردد، سبب شد تا در سال۱۳۷۴ شرکت احداث قطارشهری در شهر ایجاد شود و موضوع ایجاد خطوط ریلی درون‌شهری به اجرا درآید.
پس از سال‌ها، فعالیت نخستین خط ریلی مشهد با عنوان خط‌یک قطارشهری از انتهای بولوار وکیل‌آباد تا فرودگاه در قالب دو فاز به بهره‌برداری رسید. پس از آن نیز خط۲ مترو مشهد از ایستگاه سلامت در منطقه رسالت تا انتهای بولوار طبرسی آماده و برای بهره‌برداری به شرکت بهره‌برداری قطارشهری مشهد تحویل داده شد. همچنین عملیات ساخت دو خط ۳و۴ متروی مشهد توسط همکارانمان در شرکت ساخت در حال انجام است.
براساس برنامه‌ریزی‌ها، بخش نخست خط۳ مترو نیز از میدان شهدا، حرم مطهر رضوی تا پایانه مسافربری امام رضا (ع)، آماده و برای بهره‌برداری به ما تحویل داده می‌شود. با ایجاد این خط، در عمل مبادی ورودی شهر همچون فرودگاه، راه‌آهن و پایانه مسافربری به حرم مطهر رضوی متصل خواهد شد. یکی از چالش‌های ما در حوزه بهره‌برداری، آشنا‌نبودن جامعه با ظرفیت‌های قطارشهری است.
از سال۱۳۷۴ تا امروز، با تمام حمایت‌های دولتی و توجهات استانی و محلی به مترو مشهد، در‌نهایت توانستیم دو خط فعال با ۳۶ ایستگاه را در یک بازه زمانی سی‌ساله در اختیار زائران و مجاوران بارگاه رضوی قرار دهیم. در کلان‌شهر مشهد روزانه نزدیک به ۷میلیون سفر انجام می‌شود؛ اما بخش مترویی مشهد از این سهم فقط جابه‌جایی ۳۰۰هزار نفر در روز را در کارنامه خود دارد. از‌همین‌رو هنوز به سهم واقعی خود در این میزان جابه‌جایی مسافر نرسیده‌ایم.
این در‌حالی است که در مدت چهارده سال از فعالیت شبکه مترویی مشهد، هیچ حادثه و تلفاتی در این بخش حمل‌ونقلی شهر ثبت نشده است و این موضوع نشان‌دهنده امنیت بالای سفر از طریق مترو است. یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی در شهرها، موضوع قطارشهری است.
مشهد پس از تهران دومین شهر کشور در حوزه مترو است و انتظار می‌رود با فاصله کمی نسبت به تهران در این حوزه اقدام کند؛ زیرا همان‌گونه که در تهران با معضلاتی مانند آلودگی هوا و ترافیک مواجه هستیم، این موضوع‌ها در آینده نزدیک نیز گریبان مشهد را خواهد گرفت.
به‌طور‌قطع اقدامات مختلف مدیریت شهری نظیر خدمات‌شهری، حملونقل و فرهنگی، باید به بهبود کیفیت زندگی شهروندان منجر شود و بهره‌گیری از ظرفیت حملونقل پاک همچون مترو می‌تواند کیفیت زندگی در شهر را بالا ببرد؛ چراکه نقش مترو فقط در حوزه حملونقل نیست، بلکه این حوزه علاوه بر مسائل حمل‌ونقلی، در کاهش ترافیک، کاهش آلودگی هوا، هم‌زیستی مردم، کاهش آسیب‌های اجتماعی، نظم شهری و حتی رونق اقتصاد شهر تأثیرات مستقیم و غیرمستقیمی دارد.
در مجموع، قطارشهری می‌تواند در هر جامعه‌ای فرهنگ‌ساز باشد. در موضوع ایمنی، شرکت ساخت قطارشهری و مجموعه شهرداری باید استاندارد‌هایی را برای راه‌اندازی این خط رعایت کنند و تا‌زمانی‌که این استاندارد‌ها نباشد، در عمل امکان بهره‌برداری نیز وجود نخواهد داشت. بنابراین، اهتمام مدیریت شهری برای راه‌اندازی خطوط براساس استانداردهاست و این موضوع دغدغه همه مدیران شهری است.
اکنون مدعی هستیم که قطارشهری مشهد به لحاظ کیفی یکی از بالاترین سطوح را در کشور دارد. نظم سیر قطارها، تمیزی و آراستگی ایستگاه‌ها و قطارها، سیمای عبوری خطوط ریلی به‌ویژه در خط‌یک قطارشهری از انتهای بولوار وکیل‌آباد تا میدان آزادی که یکی از زیباترین خط سیر‌های قطارشهری حتی در دنیا محسوب می‌شود، شاخص‌هایی برای کیفیت بالای سرویس‌دهی خطوط قطارشهری در شهر مشهد است.