شهرآرانیوز؛ این کمپین تبلیغاتی شرکت فناوری Artisan که باعث خشم بسیاری و مقایسه با سریال تلویزیونی دیستوپیایی «آینه سیاه» (Black Mirror) شد، یک حرکت طنز بود. مدیر اجرایی ۲۳ ساله این شرکت با خجالت اعتراف کرد: «انتظار نداشتیم مردم تا این حد عصبانی شوند. ما در واقع نمیخواهیم شرکتها از استخدام انسان دست بردارند.». اما اشتباه نکنید، چه بخواهید چه نخواهید هوش مصنوعی به سراغ شغل شما خواهد آمد.
براساس یک نظرسنجی که توسط HR Technologies انگلستان انجام شده، ۸۰ درصد از کارفرمایان احتمالاً از هوش مصنوعی برای استخدام افراد استفاده خواهند کرد. شرکت Klarna امسال اعلام کرد که به لطف بهرهوری ناشی از استفاده از هوش مصنوعی، یک چهارم از ۵ هزار کارمند خود را کاهش داده است. البته این شرکت گفته که این کار به آنها امکان میدهد که حقوق کارکنان باقی مانده خود را افزایش دهد.
سال گذشته، صندوق بینالمللی پول گفت که بر این باور است که هوش مصنوعی تقریباً ۴۰ درصد از مشاغل را تحت تأثیر قرار میدهد. تجزیه و تحلیل موسسه «تونی بلر» هم نشان داد که هوش مصنوعی میتواند سالانه ۲۷۵ هزار شغل بخش خصوصی را تنها در بریتانیا جابهجا کند، که این رقم تا سال ۲۰۵۰ به یک تا سه میلیون نفر افزایش خواهد یافت.
اتحادیهها نگرانیهای خود را نشان دادهاند. در ایالات متحده، اعضای SAG-AFTRA، که نماینده حدود ۱۶۰ هزار صداپیشه است، به اعتصاب در مقابل استفاده از هوش مصنوعی مولد در بازیهای ویدیویی رای دادند. در آینده نزدیک، خطوط تلفن خدمات مشتریان مختلف میتواند توسط یک ربات پاسخ داده شود، در حالی که طراحان گرافیک، برنامهنویسان کامپیوتر، نویسندگان و معلمان ممکن است نقش خود را حداقل تا حدی توسط هوش مصنوعی در خطر ببینند. برخی از شرکتها پیش از این از هوش مصنوعی در خدمات حضوری به مشتریان با هولوگرامهای دیجیتال به جای انسان استفاده کردهاند.
در سال ۲۰۲۳، ایلان ماسک به نخست وزیر سابق بریتانیا، یعنی ریشی سوناک، گفت که هوش مصنوعی میتواند روزی نیاز به شغل را به کلی از بین ببرد. مالک X، گفت که هوش مصنوعی «مشکلسازترین نیرو در صنعت برای مشاغل» خواهد بود، و ادعا کرد که «به نقطهای میرسیم که به هیچ شغلی نیاز نیست بلکه اگر بخواهید برای رضایت شخصی میتوانید شغلی داشته باشید.»
بنابراین چگونه از حرفه خود در دنیای پس از هوش مصنوعی محافظت میکنید؟
اگرچه برخی از مشاغلی که قبلاً پرسود بودند، در حال حاضر دخالت سریع نرمافزارهای هوشمند را احساس میکنند، اما برخی مشاغل دیگر ممکن است ایمنتر باشند.
با استفاده از تحقیقات OECD و گلدمن ساکس، نقشهای شغلی شناسایی شده که در آن دستمزد در برابر ظهور هوش مصنوعی مقاوم بود و این شغلها را براساس میزان حقوقهای آگهیشدهشان در نوامبر ۲۰۲۴ رتبهبندی کردند.
متخصصان پزشکی براساس دستمزدهای آگهی شده در میان پردرآمدترین نقشهایی قرار میگیرند که به بهترین وجه از پیشرفت فناوری محافظت میشوند. فیزیکدانان، دندانپزشکان، روانشناسان و متخصصان پوست نیز در رتبههای بالایی قرار گرفتند.
با این حال، میانگین دستمزد برای برخی نقشها نسبت به سال گذشته کاهش یافته است. برای مشاوران ازدواج ۱۵.۳ درصد دستمزدها در چند وقت اخیر کاهش یافته است، در همین حال، برای امدادگران شاهد کاهش ۳۵.۲ درصدی بودهایم.
شاید تعجبآور نباشد که برخی از کارگران نیز از ماشینیسازی در امان تلقی میشوند. مشاغلی شامل لولهکش، سقفسازی و سازنده لایههای کف در این لیست غالب بودند. کنترلکنندههای آفات، رانندگان جرثقیل و نجاران نیز رتبه بالایی داشتند.
سایر نقشهای مراقبتهای بهداشتی، از جمله پرستاران و ماماها، از هوش مصنوعی در امان تلقی میشوند و شغلهایی البته با حقوق کمتر مانند آرایشگران و معلمان یوگا و نجات غریق نیز در این فهرست قرار میگیرند.
مشاغلی که نیاز به استدلال ذهنی دارند، از جمله قضات و سیاستمداران، به طور مشابه از انقلاب هوش مصنوعی در امان تلقی میشوند.
الویس الکسیا ۳۲ ساله که یک روان درمانگر مقیم لندن است نیز معتقد است که در حال حاضر، نگرانی چندانی در مورد آینده شغل خود ندارد و دادههای به دست آمده در خصوص این شغل نیز حرف او را اثبات میکنند.
مرز دیگر بین هوش مصنوعی و صنعت درمانگری این است که مدلهای هوش مصنوعی در ایدههای اخلاقی پیچیدهتر به خوبی توانمند نیستند، اگرچه رباتهای گفتگوی مبتنی بر هوش مصنوعی وجود دارند که میتوانند به جای درمانگران استفاده شوند. هوش مصنوعی در شکل فعلیاش لزوماً همان حس ذاتی اخلاقی را ندارد که انسانها دارند، بنابراین میتوان از مرزها یا قوانین رفتار حرفهای بدون درک غریزی درست یا غلط بودن عبور کرد.
حتی در شرایطی که شرکتهایی که از هوش مصنوعی استقبال میکنند، بخشهایی از نیروی کار خود را با آن جایگزین میکنند، انتظار میرود که حضور این فناوری شغلهایی را هم ایجاد کند که به طور خاص حول نظارت بر استفاده از آن باشد.
صدها جای خالی برای مهندسان، نویسندگان محتوای هوش مصنوعی و مهندسان یادگیری ماشین در تحقیقات صورت گرفته دیده میشود.
در ایالات متحده، بازار کار هوش مصنوعی در حال رونق است. یک مطالعه توسط نشریه بازاریابی Biz Report نشان داد که مشاغل مرتبط با هوش مصنوعی ۷۷ درصد حقوق بیشتری نسبت به سایر مشاغل ارائه میدهند، در حالی که شکاف دستمزد بین مشاغل فناوری و سایر مشاغل به دلیل هوش مصنوعی ۳۶ درصد افزایش یافته است. این مطالعه نشان داد که در پایان سال ۲۰۲۳، تقریباً یک سوم مشاغل فناوری مربوط به هوش مصنوعی بودند.
در همین حال، لینکدین گفت که تعداد نقشهای «رئیس هوش مصنوعی» که در این سایت تبلیغ میشوند، در سال منتهی به نوامبر ۲۰۲۳، ۲۶ درصد افزایش یافته است.
اما جنین چمبرلین، مدیر لینکدین در بریتانیا، به جویندگان کار هشدار داد که خیلی راحت خود را به فناوری نوظهور متصل نکنند. او گفت: «دو دهه پیش، پایههای مشاغلی که بر روی اینترنت ساخته شده بودند، گذاشته شد و امروز، ما میبینیم که این نقشها بالاتر از بقیه هستند. اکنون، مرحله بعدی در حال انجام است یعنی مشاغلی که توسط هوش مصنوعی شکل گرفتهاند. طولی نمیکشد که چشم انداز دوباره از هوش مصنوعی به یک منطقه نوظهور دیگر تغییر میکند، دنیای کار تغییر میکند و مشاغل جدید ایجاد میشود.
خانم چمبرلین میگوید که «پیمایش در دنیای پس از هوش مصنوعی به معنای اذعان به این است که بازار کار به سرعت، اغلب به روشهای غیرقابل پیشبینی، به تکامل خود ادامه میدهد»، اما از جویندگان کار خواست تا «تغییرات را پیشبینی کنند و به دنبال کسب مهارت جدید و ارتقای مهارتهای قبلی خود باشند».