به گزارش شهرآرانیوز؛ از تمام تریبون‌ها حرف زده و انتقاد کرده‌اند. خیلی وقت‌ها برای احقاق حقوق از دست رفته، صدایشان را هم بالا برده‌اند. از تنگدستی بودجه و اعتبار در حق خودشان گفته‌اند و از منفعل بودن قانون‌های ریزودرشتی که به تصویب رسیده، اما کمکی به آن‌ها نکرده است. حتی اعتراض‌های گاه وبی گاه انجمن‌های فعال در شاخه‌های مختلف از انواع معلولیت هم، دردی را دوا نکرده است. برخلاف آنچه روی کاغذ و در متن قانون، برای حمایت از معلولان وجود دارد، آن‌ها با چالش‌های تمام نشدنی در حوزه‌های مختلف دست وپنجه نرم می‌کنند.
توان یابان چه آن‌هایی که در کلان شهر‌ها زندگی می‌کنند و چه کسانی که ساکن روستا‌ها هستند، همه به یک اندازه در معرض آسیب‌اند و معمولا مطالبه آن‌ها و نمایندگانشان در گروه‌ها و انجمن ها، موضوعات مختلفی را شامل می‌شود؛ از سنگین بودن هزینه و قیمت وسایل توان بخشی و بی کیفیتی و نامناسب بودنشان، تا مشقت تأمین هزینه معیشت و اعتراض به حذف برخی ردیف‌های بودجه‌ای و کمبود اعتبارات در تأمین مسکن و سرپناه و ... خیلی از معلولان به صراحت به کوچک شدن سفره زندگی و به قول خودشان ناتوانی حتی برای خرید ارزان‌ترین مایحتاج روزمره شان اشاره می‌کنند و همین دغدغه‌های کوچک، مجال اندیشیدن به موضوعات دیگر را از آن‌ها می‌گیرد، با این حال این گزارش قرار است روایت‌هایی از حرف‌های مکرر آن‌ها درباره مشکل سرپناه و مسکنشان باشد.
بگذارید روایت را با سرک کشیدن به قانون‌های حمایتی از این گروه ادامه دهیم. قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت، سال۱۳۹۷ به تصویب رسید و ابلاغ هم شد تا بتواند گوشه‌ای از مشکلات این گروه از افراد جامعه را برطرف کند. در این قانون، سه ماده به موضوع مسکن حمایتی اختصاص داده شده است؛ یعنی مواد۱۷ تا ۱۹.
از زمان ابلاغ قانون حمایتی، شش سال می‌گذرد. اما معضل مسکن که جزو موضوعات اجتناب ناپذیر و ضروری برای هر گروه و طیفی از اجتماع است، برای توان یابان لاینحل مانده است، این درحالی است که طبق آمار مرکز پژوهش‌های مجلس، حدود ۳۷درصد از افراد دارای معلولیت در سه دهک پایین درآمدی قرار دارند و دهک‌های کم درآمد هم به ترتیب در استان‌های خراسان رضوی، خوزستان و سیستان وبلوچستان زندگی می‌کنند.
به نظر می‌رسد دغدغه معلولان، از نگرانی‌های متولیان مربوط به این حوزه هم هست که بار‌ها در مورد آن صحبت کرده‌اند. رئیس سازمان بهزیستی کشور به تازگی یکی از اهداف مهم این سازمان را تأمین مسکن برای مددجویان دانسته و از وجود ۲۲۰هزار معلول بدون مسکن در کشور خبر داده است.
سیدجواد حسینی گفته است: مهم‌ترین موضوع در تأمین مسکن معلولان و مددجویان این سازمان، جذب تسهیلات بانکی و در برخی شهرستان ها، تأمین زمین است که باتوجه به اولویت وزارت راه وشهرسازی برای تأمین زمین و تسهیلات برای دهک‌های اول تا سوم درآمدی، این مشکلات برطرف می‌شود.
اما معاون هماهنگی مؤسسات غیردولتی، مشارکت‌های مردمی و اشتغال بهزیستی خراسان رضوی که بر مشکلات این گروه اشراف دارد، با بیان اینکه ۱۰ هزار معلول بدون مسکن در استان حضور دارند، از تخصیص ۲۰۰ میلیون تومانی کمک هزینه بلاعوض برای خرید، ساخت و تجهیز واحد‌های مسکونی خبر می‌دهد و می‌گوید: این اعتبار در سال گذشته ۱۰۰ میلیون تومان بود و امسال افزایش یافته است.
غلامرضا خالدی امیدوار است در تخصیص بودجه ویژه معلولان، رقم‌های تعیین شده در سال‌های بعد از این بیشتر شود. او تأکید می‌کند: اعتباری که سازمان بهزیستی درنظر گرفته است، کمک هزینه ساخت مسکن است. گروه هدف ما در زمینه گرفتن تسهیلات، افرادی هستند که در سازمان بهزیستی پرونده داشته باشند؛ یعنی زنان سرپرست خانواده و کودکان واگذارشده.
علاوه بر این ها، معلولان و توان یابان هم بخشی از افرادی را تشکیل می‌دهند که می‌توانند از تسهیلات اختصاصی مسکن استفاده کنند، اما شرطش این است که مدارکشان را به مددکاران سازمان تحویل دهند و پس از بررسی، مدارک برای تأیید به سازمان بهزیستی کشور فرستاده می‌شود و اعتبار به نام شخص مددجو، تعیین و همه این مراحل طبق قانون ابلاغ شده، پشت سر گذاشته می‌شود.
به عبارت دیگر، کمک‌های سازمان به کسانی تعلق می‌گیرد که در طرح‌های حمایتی دولت، شرکت کرده باشند یا افراد دارای زمین که قصد ساختن آن را دارند و بخواهند از این تسهیلات استفاده کنند. خالدی ادامه می‌دهد: سالانه به طور میانگین به ۹۰۰ تا ۱۱۵۰نفر در استان کمک هزینه پرداخت می‌شود و ۱۰۰۰ تا ۱۱۰۰خانواده صاحب مسکن می‌شوند.
او با اشاره به اصل۳۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی مبنی بر اینکه «داشتن مسکن حق هر فردی است»، تأکید می‌کند: در رتبه بندی این نیاز، محرومان و افراد دارای معلولیت در اولویت هستند. تأمین مسکن توان یابان در اولویت‌های کاری سازمان است.
خالدی درحالی از برنامه‌ها و اقدامات بهزیستی و نیز در اولویت بودن تأمین مسکن توان یابان می‌گوید که صحبت‌های توان یابان حاکی از کمک‌های خرد و کم اثر در زمینه مسکن است و این افراد، ادعا می‌کنند امکانات ویژه آن ها، چه در حوزه دسترس پذیری درون واحد‌های مسکونی و زندگی مستقل و چه در بعد اقتصادی و درآمدی، مورد توجه قرار نگرفته است.
درکنار این ها، به گفته برخی معلولان، واحد‌های ساخته و واگذار شده به این قشر، علاوه بر اینکه مناسب سازی نشده است و مصالح باکیفیتی هم ندارد، در خیلی از موارد آن‌ها باید حق انشعابات و... را هم پرداخت کنند. طبق گفته‌های کارشناسان، نداشتن مسکن حتی برای قشر متوسط، بین ۴۰ تا ۶۰درصد هزینه آن‌ها در ماه را می‌بلعد که تحمیل این هزینه بر خانواده‌های دارای عضو معلول درکنار سایر هزینه‌های تحمیلی، چالش‌های جدی و اساسی را پیش روی آن‌ها قرار می‌دهد.
درباره ساخت مسکن معلولان در روستا‌های استان با معاون بازسازی ومسکن روستایی بنیادمسکن خراسان رضوی هم کلام می‌شویم که طرح مشترکی را با بهزیستی اجرا می‌کنند.
احسان پروایی می‌گوید: این طرح از سال۱۳۸۴ اجرایی شده و تابه حال ۲هزارو ۳۵۰ واحد برای مددجویان بهزیستی احداث شده است که از این تعداد، ۵۷۹واحد برای مددجویان دارای دو عضو معلول است، ۸۴۰واحد برای مددجویان تک معلول و ۱۱۰واحد برای ایتام تحت پوشش. مابقی واحد‌ها نیز به افراد کم بضاعت در حاشیه شهر تعلق دارد.
اگرچه حدود ۳۷ درصد از افراد دارای معلولیت در سه دهک پایین درآمدی قرار دارند، سیاست گذاری مسکن برای آن‌ها را نمی‌توان صرفا به مسکن برای کم درآمد‌ها تقلیل داد. در شرایط مطلوب، سیاست گذاری مسکن برای افراد دارای معلولیت باید دربرگیرنده همه افراد باشد؛ ضمن اینکه به ابعاد دسترس پذیرسازی داخلی واحد‌های مسکونی نیز توجه شود.
ما فقط روایت کننده حرف‌ها هستیم و قضاوت با خود شما! گرچه مسئولان استان ادعا می‌کنند تکالیف و اعتبارشان در حوزه مسکن معلولان، روشن و شفاف است، اما به نظر شما کمک هزینه ۲۰۰ میلیون تومانی در حوزه مسکن، دردی از آن‌ها دوا می‌کند یا صرفا کاری برای رفع تکلیف بهزیستی است؟ و دیگر اینکه ساخت مسکن‌هایی که مناسب سازی نشده اند، همچون مجتمع «محمدیه» مشهد که بار‌ها پیش‌تر درباره مشکلات آن نوشته‌ایم، آیا می‌تواند خیال آن‌ها را در این جاده پرپیچ وخم روزگار آسوده و راحت کند؟
***
رقم کمک‌هزینه مسکن سال گذشته ۱۰۰ میلیون تومان بود که امسال به ۲۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است.