آزمون‌های مجازی دانشگاه‌ها در این روزها شغلی به نام همیار تقلب را پدید آورده است
سعیده آل ابراهیم - فروش پایان‌نامه، مقاله علمی، تحقیق، پروژه و... موضوعاتی است که وجودشان در حوزه دانشگاه و دانشجویی، یک مثل جدید را ساخته است مصداق قیف برعکس. یعنی دشواری فقط برای ورود به دانشگاه است و گذراندن آن، دشواری زیادی ندارد. افرادی هستند که جور آدم را بکشند و قسمت‌های دشوار فارغ‌التحصیلی را پشت‌سر بگذارند.
حالا کرونا دانشگاه‌ها را هم به تعطیلی کشانده و موجب شده است امتحانات دانشجویان به‌صورت مجازی برگزار شود. این شرایط، پدیده تازه‌ای را به حوزه ادبیات آموزشی وارد کرده است؛ همیار تقلب. این‌گونه است که دانشجویانی که در طول ترم، دروس سخت و آماری را نخوانده و سوالاتش را پاسخ نداده‌اند، می‌توانند در ازای پرداخت پول، همیار تقلبِ تضمینی استخدام کنند تا او سوالات امتحانات مجازی را پاسخ بدهد.
این روزها، پیام‌های استخدام همیار تقلب یا اعلام آمادگی برای این موضوع را در بیشتر گروه‌ها یا کانال‌های دانشجویی میتوان دید. بعضی دانشجویان برای یک درس و برخی دیگر برای چند درس، همیار تقلب درخواست می‌کنند. قیمت‌ها هم متفاوت است. دربین دانشجویانی که ما با آن‌ها صحبت کردیم، قیمت‌ها برای همیار تقلب از ۴۰ هزار تومان تا ۷۰۰ هزار تومان متغیر است.
«با سلام. نیاز به کمک کسی که کاملا مسلط به سیگنال سیستم و الکترونیک یک باشد، دارم. اگر کسی هست، به من پیام بدهد. قیمت توافقی.» «به یک نفر که به درس سیستم دیجیتال یک مسلط باشد، برای امتحان نیاز دارم. قیمت توافقی.» «برای یکشنبه، ۲۵ خرداد، ساعت ۱۸، یک نفر را می‌خواستم که مسلط به درس الکترومغناطیس باشد و آزمون میان‌ترم را بدهد. دستمزد توافقی.» «یک نفر را می‌خواهم که اقتصاد کشاورزی و محیط بلد باشد. هزینه توافقی.» این‌ها تنها بخشی از پیام‌های متعدد دانشجویانی است که دربه‌در دنبال همیار تقلب می‌گردند تا امتحانات خود را پشت‌سر بگذارند.
امتحانات مجازی، بازدهی خوبی دارد
احمد، کارشناسی مهندسی صنایع می‌خواند و ازآنجاکه در دروس دشوار، قوی است، تابه‌حال دوبار به او برای همیار تقلب شدن پیشنهاد داده شده، اما نپذیرفته است؛ به این دلیل که مخالف این کار است. او می‌گوید: به‌نظرم نیازی به این تقلب‌ها نیست، اما انگار کرونا موجب شد بچه‌ها تنبل‌تر شوند؛ البته این را هم بگویم که بعضی استادان در این ایام، اصلا کلاس برگزار نکردند و برخی دیگر بیش از حد کلاس برگزار کردند که این عوامل هم در تقلب کردن، موثر است.
احمد، امتحانات مجــــازی را به امتحانات حضوری ترجیح می‌دهد و به قول خودش، اگر امتحانات مجازی به‌درستی برگزار شود، می‌تواند بازدهی خوبی داشته باشد. او ادامه می‌دهد: اینکه زمان امتحانات را کم کنند تا امکان تقلب کمتر شود، کار درستی نیست و به نظرم باید فرهنگ این‌گونه امتحانات دربین دانشجویان جابیفتد.
۴۰ درخواست برای همیار تقلب
سعیدی‌پور، ارشد عمران می‌خواند و در این روزها که ویروس کرونا شیوع پیدا کرده است، بیش از ۳۰ تا ۴۰ تماس داشته است تا همیار تقلب شود، اما او هم زیر بار این کار نرفته است؛ به این دلیل که تقلب را از نظر اخلاقی درست نمی‌داند. او می‌گوید: از همان زمانی که قرار شد امتحانات به‌صورت مجازی برگزار شود، تماس‌ها نیز شروع شد. به‌دلیل اینکه با این کار مخالف هستم، زیاد با این دانشجویان صحبت نکردم، اما از ۱۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان به من پیشنهاد دستمزد برای این کار را دادند. قیمت‌ها هم معمولا بستگی به میزان پولدار بودن دانشجو دارد.
او ادامه می‌دهد: بعضی‌ها نه‌تن‌ها برای یک درس بلکه برای شش درس می‌خواستند که زمان امتحان، آن‌ها را یاری کنم که اگر بخواهیم حساب کنیم، مبلغ سنگینی می‌شود. گاهی هم هفت یا هشت دانشجو دورهم می‌نشینند و به یک استاد پول می‌دهند تا سوالات آن‌ها را پاسخ دهد.
کرونا، قبح تقلب را ریخت
به‌گفته سعیدی‌پور، پیش از اینکه موضوع امتحانات مجازی در مدت کرونا مورد توجه قرار بگیرد، نیز دانشجویان زیادی برای تقلب در امتحان از او درخواست می‌کردند؛ به‌طور نمونه سر جلسه با خود تلفن همراه می‌بردند و از او می‌خواستند که سوالات آن‌ها را پاسخ بدهد. او اضافه می‌کند: به‌نظرم تقلب در امتحانات، سال‌هاست که میان دانشجویان با شیوه‌های مختلف رایج است، اما شرایطی که بر اثر کرونا پیش آمد، موجب شد قبح این قضیه بریزد. درحال‌حاضر بیش از ۴۰ درصد مراجعه به من به‌علت همراهی برای تقلب است. متاسفانه مدت‌هاست از اعتبار مدارک دانشگاهی، کاسته شده است و شیوع ویروس کرونا، این بحران را آشکار کرد.
در روز‌های کرونایی، همیار تقلب می‌شوم
رضا، ارشد برق می‌خواند و اکنون همیار تقلب است. نمی‌دانم کاروکاسبی‌اش تا پیش از ایام کرونا چه بوده، اما هرچه بوده، کساد شده است و در این روز‌های کرونایی در ازای پاسخ دادن به سوالات امتحانات مجازی دانشجویان، پول دریافت می‌کند و البته به قول خودش، کار او تضمینی است و حتی می‌گوید هر زمان که امتحان را با موفقیت پشت‌سر گذاشتید، حسابتان را با من تسویه کنید.
رضا برای بازارگرمی و پیدا کردن مشتری، در یکی از شبکه‌های مجازی، پیامی درباره اینکه حاضر است همیار تقلب شود، منتشر کرده است تا دست‌به‌دست بچرخد و برسد به دست دانشجویانی که به‌دنبال تقلب در امتحانات مجازی‌شان هستند.
او می‌گوید: نرخ خاصی برای کارم ندارم، اما واحدی ۴۰ هزار تومان حساب می‌کنم؛ یعنی دستمزدم حداقل از ۵۰ هزار تومان شروع می‌شود و تا ۱۲۰ هزار تومان ادامه دارد.
به‌گفته خودش، بیشتر دانشجویانی که برای این موضوع به او پیام می‌دهند، آشنا و دوستی، آن‌ها را معرفی کرده است یا ازطریق کانال‌های پروژه و دانشجویی پیام می‌دهند. رضا ادامه می‌دهد: شیوه آزمون به این صورت است که دانشجویان برای شرکت در امتحان مجازی با نام کاربری و رمز ورود، وارد پورتال خودشان می‌شوند و از سوالات عکس گرفته، برای من می‌فرستند. من پاسخ‌ها را به آن‌ها می‌دهم و بعد سراغ سوال بعدی می‌روند.
یکی از کسانی را که در فضای مجازی خودش را به‌عنوان همیار تقلب معرفی کرده، پیدا می‌کنم، این موضوع را انکار می‌کند و می‌گوید: برای هیچ درسی در امتحان مجازی کمک نمی‌کنم، اما برای تدریس آمادگی امتحان در خدمت هستم؛ هزینه هر جلسه کلاس خصوصی دوساعته برای یک نفر، ۱۰۰ هزار تومان، برای دو نفر، هرکدام ۵۰ هزار تومان و به‌صورت گروهی، نفری ۳۵ هزار تومان است.
بعید است فرهنگ تقلب در کشوری، پسندیده باشد و گرفتن مدرک دانشگاهی به این معنی است که فرد با اتکا به دانسته‌های خود و دانشی که در طول سال‌ها در دانشگاه کسب کرده است، می‌تواند در رشته مدنظر صاحب‌نظر و کاربلد باشد، اما در سال‌های اخیر با وجود تقلب‌های دانشجویان در ایام امتحانات و کپی کردن پایان‌نامه و هزارویک راه‌دررو که تنها برای گذراندن ترم از آن‌ها استفاده می‌کنند، به‌مراتب ارزش مدرک دانشگاهی نیز کاهش یافته است، به‌طوری‌که شاید بسیاری از دانشجویان پس از گذراندن دوران تحصیل، حتی نمی‌توانند به یک سوال تخصصی در رشته خود پاسخ بدهند، چه برسد به اینکه در آن حوزه صاحب‌نظر باشند.
باتوجه‌به اعلام مسئولان، شاید تا یک یا دو سال آینده با ویروس کرونا سروکار داشته باشیم و ادامه روند امتحانات مجازی به این صورت که امکان تقلب را برای دانشجویان بیشتر کرده است، قطعا برای نسل آینده به‌اصطلاح تحصیل‌کرده کشور، نگران‌کننده است و به‌نظر می‌رسد باید مسئولان هرچه سریع‌تر تدبیری برای این موضوع بیندیشند.