باران مهرانی - کمتر از یک ماه پیش بود که شهردار مشهد وعده ساخت «کوه‌پارک» را در ارتفاعات جنوبی شهر داد و تصریح کرد که کوه‌پارک از بوستان ملت و بیمارستان امام‌رضا (ع)، ماندگارتر خواهد بود و به زندگی مردم کیفیتی خواهد داد که شاید تاکنون تجربه نکرده باشند. او در جایی از حرف خود قضاوت درباره احداث کوه‌پارک را به مردم و آینده موکول کرد. حال بر آن شده‌ایم ببینیم مردم محلات مرکزی مشهد و حتی هم‌جوار کوه‌پارک، چقدر آن را می‌شناسند و تا چه حد از روند اجرایش باخبرند. تا حد ممکن سعی کردیم فاصله اجتماعی را با همشهریان حفظ کنیم و ببینیم چقدر از پروژه‌ای می‌دانند که تا نفس‌های آخر سال ۹۸ هنوز مشمول طرح اصلاحی نشده و قرار بود بزرگراهی به طول ۲۶ کیلومتر باشد؛ البته برخی از آن‌ها خبر داشتند که در نیمه اسفند سال گذشته با طرحی اصلاحی، ورق برمی‌گردد و قرار است این بزرگراه فقط ۵ کیلومتر باشد و صرفا با کاربری تفرجگاه. یعنی کمربند جنوبی قدیم در حوالی بولوار دلاوران و پشت پارک خورشید به جایی برای تفریح، دوچرخه‌سواری و کوهنوردی مردم تبدیل شود، بدون اینکه دغدغه جای پارک خودروی خود را داشته باشند.
به‌جای کمربندی آمده است
هراتی، ماسک به صورت زده است و دستکش به دست دارد. میان‌سال است و در سایه درخت‌های پیاده‌رو با ما هم‌کلام می‌شود. می‌پرسم: می‌دانید محل کوه‌پارک کجاست. کمی فکر می‌کند و بعد با انگشت اشاره سعی می‌کند مسیر را برایمان تشریح کند. او می‌گوید: تا جایی که من می‌دانم، کوه‌پارک قرار است جای کمربندی باشد که بنا بود از پارک خورشید عبور کند و بعد به‌سمت سیدی برود و سپس به کمربندی نیشابور وصل شود. او ادامه می‌دهد: شنیده‌ام اهداف تفریحی خوبی برای آن درنظر گرفته شده است. اگر ساختش تمام شود، ترافیکی را که در ایام تعطیل در ورودی ییلاقات مشهد داریم، خیلی کم می‌کند. هراتی اضافه می‌کند: چندباری برای تفریح به ارتفاعات جنوبی شهر سرزده‌ام. ابتدا خیال می‌کردم این هم می‌شود جاده‌ای مثل جاده‌های دیگر شهر، اما با تغییر کاربری، می‌تواند یک تفرجگاه دیگر باشد برای شهر، بدون اینکه آسیبی به کوه‌ها و محیط‌زیست بزند.
اضافه‌اش می‌کنم به مقصد‌های گردشگری‌مان
تمجید، ماسک مشکی‌اش را تا زیر بینی بالا آورده است و با همسرش مشغول خرید مایحتاج خانه است. ته‌لهجه آذری‌اش نشان می‌دهد که مشهدی نیست، اما به‌گفته خودش، ۲۰ سالی می‌شود که ساکن مشهد است. می‌پرسم از پروژه کوه‌پارک خبر دارید. می‌گوید: منظورتان، حوالی خین‌عرب یا طرق است؟ من مشهد را تقریبا می‌شناسم، اما از کوه‌پارک اطلاعی ندارم.
او اگرچه تبلیغات شهری را در این‌باره دیده است، اطلاعی از مکان و کاربری کوه‌پارک ندارد. وقتی برایش توضیح می‌دهم، می‌گوید: اضافه‌اش می‌کنم به مقصد‌هایی که اواخر هفته با خانواده می‌رویم. ان‌شاءا... زودتر کامل شود.
مشهد فضای تفریحی، کم دارد
تمیزی، صاحب یک سوپرمارکت است و در نبود مشتری، جدول حل می‌کند. می‌پرسم چقدر از پروژه کوه‌پارک خبر دارید. می‌گوید: معمولا اوقات بیکاری در مغازه، روزنامه می‌خوانم و تقریبا می‌دانم که ماجرا چیست. تابه‌حال به آنجا نرفته‌ام، اما ظاهرا از بولوار دلاوران راه دارد. در خبر‌ها خواندم که قرار است فضایی تفریحی باشد. خیلی خوب است؛ چون شهر زیارتی ما به مکان تفریحی خیلی نیاز دارد. نانوایی هم‌جوارش فعلا پخت نمی‌کند و آقای شرفی، با همان لباس‌های نانوایی جلوی مغازه نشسته است و عبور آدم‌ها را نگاه می‌کند. در پاسخ به اینکه آیا مشهد هنوز نیاز به پروژه تفریحی دارد، می‌گوید: به نظر من، هرقدر هم فضای تفریحی در شهر داشته باشیم، باز کم است. الان طرقبه و شاندیز مقصد همه مردم است. خوب است اگر مکان نزدیک‌تری هم برای تفریح مردم وجود داشته باشد.
می‌پرسم: می‌دانید که کمربند جنوبی قرار است فقط یک تفرجگاه باشد به نام کوه‌پارک. در پاسخ می‌گوید: اسم کمربند جنوبی به گوشم خورده است، اما دقیق نمی‌دانم محل آن کجاست. فکر می‌کنم سمت جاده نیشابور باشد. درست است؟
بعد از آنکه متوجه می‌شود این پروژه فاصله چندانی با مشهد ندارد، می‌گوید: تابه‌حال خیلی پیگیر خبر‌های آن نبودم که بدانم، اما اگر این‌طور باشد که فضایی برای دوچرخه‌سواری هم داشته باشد، خیلی خوب است. من و پسرم عاشق رکاب‌زنی هستیم.
کوه پارک پیست موتورسواران نشود
ابراهیم تقوی هم مانند خیلی از مردمی که این روز‌ها در کوچه و خیابان می‌بینیم، ماسک سفید بر صورت زده است. مو‌های سپید سرش نشان از سن‌وسال او دارد. به‌گفته خودش، بازنشسته نیروی انتظامی است. می‌گوید: تا جایی که اطلاع دارم، کوه‌پارک همین ارتفاعاتی است که نهال‌کاری هم شده است و فکر می‌کنم تا شاندیز ادامه داشته باشد.
او ادامه می‌دهد: از این نظر که در داخل مشهد مکان تفریحی کم داریم، به‌خصوص برای بچه‌ها و جوانان، خوب است. برای طبیعت‌گردی زیاد به آن محدوده رفت‌وآمد می‌کنم. دیده‌ام که جایی برای دوچرخه‌سواری هم درنظر گرفته‌اند، اما اگر موتورسوار‌ها هم بخواهند آنجا ویراژ بدهند، خوب نیست و مسئولان باید از همین الان حواسشان باشد.
طبیعت جنوبی، دست‌نخورده باقی می‌ماند
محبوبه‌خانم مشهدی نیست، اما سال‌هاست در مشهد زندگی می‌کند و کارمند یکی از ادارات دولتی است. در ایستگاه منتظر اتوبوس است و چندکلامی با او هم صحبت می‌شویم. او می‌گوید: تاحدی از کمربند سبز مشهد خبر دارم. فکر می‌کنم پشت کوه‌های هاشمیه قرار دارد و قرار است شرایط آنجا طوری باشد که مردم بتوانند از ارتفاعات سرسبز آن استفاده کنند. این کار خیلی خوب است. محبوبه ادامه می‌دهد: اصولا از هر اقدامی که به نفع محیط‌زیست باشد، استقبال می‌کنم. درباره تخریب طبیعت در پروژه قبلی، چیز‌هایی در فضای مجازی دیده بودم، اما حالا که قرار است این پروژه به فضای تفریحی تبدیل شود، یعنی دیگر طبیعت دست نخورده می‌ماند. ضمن اینکه اگر پروژه تفریحی خوبی از کار دربیاید، در جذب گردشگر برای مشهد نیز نقش موثری دارد.
اگر کمربندی، کمربندی می‌ماند...
بیات، جوان است و ساکن خیابان نخل که خیلی کم با ارتفاعات جنوبی فاصله دارد. می‌گوید: به این خاطر که خانه‌مان به این ارتفاعات نزدیک است، بیشتر روز‌های تعطیل را به آن سرمی‌زنیم. اطلاع دقیقی از پروژه ندارم، اما می‌دانم که قرار است کمربندی باشد و دو پل که برای تقاطع غیرهم‌سطح زده‌اند، هنوز نیمه‌تمام است و باید تکمیل شود. او با اینکه محل زندگی‌اش خیلی هم از این پروژه دور نیست، اطلاعات دقیقی درباره آن ندارد و بعد از اینکه متوجه می‌شود سرنوشت پروژه قرار است به کجا ختم شود، ادامه می‌دهد: به نظرم اگر این پروژه به همان کمربندی تبدیل می‌شد، خیلی بهتر بود، زیرا می‌توانست در کاهش ترافیک بسیار موثر باشد. البته از یک طرف هم موضوع تخریب محیط‌زیست مطرح است، اما اگر به این دلیل کار را متوقف کرده‌اند، از همان اول نباید چنین طرحی را اجرا می‌کردند. ۱۰ سالی می‌شود که ساکن این محله هستیم و یادم هست که چقدر کوه‌ها کنده شده‌اند.
فضای تفریحی برای تخلیه انرژی جوانان
خانم ربانی، خانه‌دار است و دو فرزند دارد. آن‌طور که خودش می‌گوید، بیشتر از ۱۰ سال است که همسایه ارتفاعات جنوبی مشهد است و بعد از کمی پیاده‌روی، به ارتفاعات سرسبز انتهای نخل می‌رسند و بعد از کمی قدم زدن، دلشان باز می‌شود. او می‌گوید: به‌دلیل وجود این ارتفاعات و سرسبزی آن‌ها، آب‌وهوای منطقه هم خوب است. از همان اول، پروژه شبیه بزرگراه بود، اما اخیرا شنیده‌ام قرار است کاربری تفریحی داشته باشد که اقدام مثبتی است؛ به‌خصوص اینکه فضای تفریحی برای تخلیه انرژی بچه‌ها و جوانان، خیلی خوب است.
کمربند جنوبی؛ قطب گردشگری غرب مشهد
آقای رحیمی هم پنج سالی می‌شود که در خیابان نخل بنگاه املاک دارد و منظره روبه‌روی محل کارش، همین ارتفاعات سرسبز کمربند جنوبی مشهد است. او می‌گوید: این پروژه قرار بود جاده کمربندی باشد، اما حالا قرار است آن را به جاده توریستی تبدیل کنند. به‌نظر من اینکه به تفرجگاه تبدیل می‌شود، خیلی خوب است و حتی در آینده هم مردم می‌توانند از آن بهره ببرند.
او بیان می‌کند: فکر می‌کنم با راه‌اندازی این تفرجگاه، این منطقه به قطب گردشگری در غرب مشهد تبدیل شود. ضمن اینکه با این کار، محله نیز آبادتر می‌شود.
آنچه از مجموع صحبتهای مردم بر‌می‌آید، این است که مشهدی‌ها هرچند پروژه کوه‌پارک را به‌خوبی نمی‌شناسند، از سبز ماندن ارتفاعات جنوبی مشهد خیلی خوشحال هستند؛ خوشحالی‌ای که مسئولیتِ مجریان پروژه را بیشتر از قبل می‌کند تا با تلاش خود و خروجی مطلوب، بتوانند مقصد تازه‌ای برای گردش خانواده‌های مشهدی بسازند؛ مقصدی که با کمترین هزینه و زمان دردسترسشان باشد.