رو در رو با منتقدان

امیررضا وثوقی - شهردار مشهد با حضور در جلسه پرسش و پاسخ قرارگاه صیانت از ارتفاعات جنوبی مشهد در محل دانشگاه فردوسی و در نشستی که دو ساعت و ۱۵ دقیقه به طو ل انجامید، رو در روی منتقدانی نشست که علاوه بر نقد‌های جدی به ساخت کمربند جنوبی مشهد در دوره گذشته مدیریت شهری، در دوره اخیر نیزبا تغییر رویکرد شهرداری و تلاش برای تبدیل اراضی کمربند جنوبی به «کوه پارک» مخالف هستند. محمدرضا کلایی در این نشست با گله از رویه برخی تشکل‌های زیست محیطی نسبت به ایجاد کوه پارک، به تشریح عزم مدیریت شهری برای ایجاد بزرگ‌ترین تفرجگاه طبیعی در شهر پرداخت.
پروژه کمربند جنوبی مشهد، یکی از قدیمی‌ترین و شاید پرحاشیه‌ترین پروژه‌های طرح‌های عمران این شهر محسوب می‌شود که احداث آن به دلیل موقعیت و تغییرات زیست بومی، حساسیت‌های زیادی ایجاد کرده است. این پروژه که پیشرفت فیزیکی آن تا سال ۹۶ به بیش از ۸۲ درصد رسید و تخریب‌های فراوانی را در ارتفاعات جنوبی شهر مشهد باعث شد، با ورود مقامات قضایی و پیگیری‌های مختلف، نیمه تمام رها شد تا به صورت موقت، دست برخی سودجویان برای توسعه طلبی در این منطقه، کوتاه شود.

انتقاد از حاشیه سازی برخی مسئولان
دغدغه شهردار مشهد درباره ارتفاعات جنوبی، وی را مصمم کرد تصمیمی متفاوت برای آینده این منطقه بگیرد و به رغم فشار‌های مختلف، زمینه ساخت بزرگ‌ترین کوه پارک مشهد را در راستای حفاظت از زیست بوم این منطقه و جبران برخی آسیب‌های سال‌های گذشته فراهم آورد؛ موضوعی که شهردار مشهد در نشست اخیر به آن واکنش نشان داد؛ «چه کسی فکر می‌کرد شهرداری بیاید و کمربند جنوبی را به تفرجگاه و محیطی برای استفاده عموم تبدیل کند؟ فکر می‌کنید این کار کم فشار و هزینه داشته است؟ البته برخی سمن‌ها نادانسته به این فشار و هزینه اضافه کردند.» محمدرضا کلائی درباره فشار برخی مسئولان برای تکمیل کمربند جنوبی گفت: برخی مسئولان استانی با استناد به اینکه پروژه کمربند جنوبی در سند بالادستی آمده و نیاز ترافیکی شهر مشهد است، به شکل‌های مختلف، پروژه ارتفاعات جنوبی را به حاشیه کشاندند و ادله متعددی برای ادامه این پروژه مطرح کردند. این فشار‌ها با سنگ اندازی‌های مختلف درمقابل تغییر کاربری کمربند جنوبی تکمیل شد.

دوراهی تکمیل یا تغییر
شهردار مشهد با اشاره به دوراهی تکمیل کمربند جنوبی یا تغییر کاربری آن بیان کرد: با قبول مسئولیت شهرداری مشهد در سال ۹۷، دغدغه ارتفاعات، یکی از چالش‌های مهم مدیریت شهری در این ۲ سال بود. ما به دلایلی ازجمله آسیب‌های زیست محیطی ناشی از تکمیل این پروژه، تخریب‌های جانبی بهره برداری شامل آلودگی صوتی، آلودگی هوا، گذر خودرو‌ها و توسعه بیش ازحد منطقه، تصمیم گرفتیم ارتفاعات جنوبی را به کوه پارک تبدیل کنیم تا این ارتفاعات از وضعیت کنونی خارج شود.
کلائی ادامه داد: کاشت ۱۲۰۰ هکتار درخت در ارتفاعات جنوبی، چهره این منطقه را به کلی تغییر داده است و مردم باید از این طبیعت بهره‌مند شوند.

پایان مطالعات زیست محیطی کمربند جنوبی
انجام مطالعات زیست محیطی برای اجرای اقدامات در ارتفاعات جنوبی شهر، یکی از دغدغه‌های اصلی سمن‌ها در این منطقه است که در ماه‌های اخیر از آن به عنوان عاملی برای مخالفت با اقدامات شهرداری استفاده می‌شود. شهردار مشهد در نشست اخیر با تفکیک مطالعات پیرامون ارتفاعات جنوبی به ۲ مورد مجزا، بخش زیادی از سؤالات مطرح شده دراین باره را پاسخ گفت. کلائی گفت: مطالعات زیست محیطی برای تغییرکاربری کمربند جنوبی به کوه پارک انجام شده است و دراختیار معاون خدمات شهری شهرداری مشهد قرار دارد تا نکات زیست محیطی احداث این تفرجگاه بزرگ در جنوب شهر به درستی اجرا شود. وی افزود: مطالعه زیست محیطی دیگری هم به صورت موازی درحال انجام است که بررسی می‌کند آیا کمربند جنوبی قابلیت اجرا در این منطقه را دارد و اگر جواب مثبت بود، آسیب‌های آن بررسی شود. به گفته شهردار مشهد، دلیل انتخاب محدوده ۵ کیلومتری خیابان نخل تا لادن برای احداث پارکینگ این بوده که اجرای عملیات عمرانی در این قسمت، تخریب‌های مضاعفی به دنبال نداشته است و نبود اراضی خصوصی در اطراف آن، محیط خوبی برای ایجاد فضای سبز شهری در حاشیه پارکینگ ایجاد می‌کند.
به گفته شهردار مشهد در جلسه‌ای با حضور استاندار خراسان رضوی و برخی مسئولان سمن‌های محیط زیستی، ۵ دغدغه گروه‌های مختلف در احداث کوه پارک بررسی و همه این مسائل در روند تکمیل پارکینگ این پروژه رعایت شده است. کلائی افزود: برخی از این دغدغه‌ها درباره اطمینان از احداث کوه پارک بود که به صراحت و به کرات گفته ایم تا پایان دوره مدیریت شهری به هیچ وجه اجازه نخواهیم داد این منطقه به کمربند جنوبی تبدیل شود.

ضرورت تأیید کوه پارک در طرح تفصیلی
با اینکه سمن‌های محیط زیستی و گروه‌های دغدغه‌مند شهری، نکته‌های فراوانی در مذمت اقدامات دوره‌های گذشته مدیریت شهری در ارتفاعات جنوبی مطرح کردند و همگی در این نشست، تغییر کاربری ارتفاعات جنوبی به کوه پارک را اقدامی شایسته تقدیر دانستند، دغدغه اصلی آن‌ها در این جلسه، تصمیم درباره آینده این پروژه و ترس از تغییر دوباره کاربری این منطقه بود. در همین راستا فرشته تقی زاده، نماینده شبکه سمن‌های محیط زیستی درخراسان رضوی که طی ماه‌های اخیر در جبهه اصلی مقابله با اقدامات شهرداری مشهد برای احداث کوه پارک قرار داشت، ضمن شفاف سازی اهداف و اقدامات مدیریت شهری در این منطقه، با موضع گیری متفاوت نسبت به گذشته گفت: اکنون ما سمن‌ها در جبهه یکسان با شهرداری مشهد قرار داریم، اما خواستار دائمی بودن کوه پارک مشهد هستیم تا با ورود عنوان «کوه پارک» به طرح تفصیلی و حذف نام «کمربند» جلو دست اندازی به این ارتفاعات گرفته شود. سعید شعرباف، کارشناس حوزه مطالعات شهری، نیز در این نشست گفت: در تاریخ شهر مشهد و ادوار مختلف مدیریت شهری اینکه شهردار شفاف و صریح بگوید نمی‌خواهد این پروژه به کمربند جنوبی تبدیل شود، بی نظیر است.

مردم باشند تا تغییر کاربری صورت نگیرد
در ادامه نشست، شهردار مشهد با بیان اینکه «در حال حاضر با مقام بالادست و پایین دست خود برای به پایان رساندن پروژه کوه پارک در جنگ هستم» افزود: حضور مردم در ارتفاعات جنوبی، مهم‌ترین راه پایدار کردن این تغییرات در منطقه است. اگر پای مردم به این کوه پارک باز شود، مدیران شهری در آینده، جرئت تغییر در کاربری ارتفاعات جنوبی و ایجاد کمربند در این منطقه را نخواهند داشت. کلائی افزود: می‌توان با احداث پل در انتهای بولوار نماز و چند تقاطع غیرهمسطح، دغدغه ترافیکی برخی مسئولان را حل کرد تا نیازی به احداث کمربند جنوبی برای کاهش بار ترافیکی شهر مشهد نباشد.

زورمان برسد کوه پارک را وارد طرح تفصیلی خواهیم کرد
شهردار مشهد با اشاره به اینکه مدیران گذشته، به ساخت کمربندجنوبی و درآمدزایی از حاشیه این منطقه با ساخت و ساز‌های گسترده اعتقاد داشتند، تصریح کرد: برای دائمی کردن این طرح باید رسانه‌ها و گروه‌های مختلف به شهرداری کمک کنند. کلائی با بیان اینکه شهردار، مرجع تصویب طرح تفصیلی نیست و فقط مرجع ابلاغ این طرح است، گفت: برای اینکه کوه پارک وارد طرح تفصیلی شهر شود، به تصویب موضوع در کمیسیون ماده ۵ نیاز است که در صورت پافشاری و پیگیری سمن‌های فعال در این زمینه انجام خواهد شد. وی تأکید کرد: طولانی شدن روند تصویب طرح تفصیلی، اتهامات و فشار‌های جدیدی به شهرداری و شورای شهر مشهد وارد می‌کند و به همین دلیل نمی‌توان ابلاغ آن به کمیسیون ماده ۵ را به تعویق انداخت.

کمک سمن‌ها برای تبدیل پادگان به پارک ۷۲ هکتاری
کلائی در ادامه سخنان خود، با طرح برخی مطالبات از سمن‌های محیط زیست، بیان کرد: انتظار داریم دوستان محیط زیستی برای تبدیل پادگان به بوستان ۷۲ هکتاری به شهرداری کمک کنند. تاکنون بیش از ۲۰ جلسه با فرماندهی ارتش برای واگذاری پادگان‌های داخل شهر مشهد برگزار کرده ایم. براساس بازدید‌ها و بررسی‌های شهرداری در حال حاضر پارکی آماده به وسعت ۳۰ هکتار در پادگان قرار دارد که می‌تواند در آینده به ارتفاعات جنوبی شهر متصل شود. شهردار مشهد با بیان اینکه تکمیل تفاهم نامه شهرداری و ارتش نیازمند مطالبه عمومی است، گفت: وجود درختان پنجاه ساله درکنار سوله‌ها و تونل‌های تاریخی در پادگان ارتش می‌تواند محیطی جذاب برای شهروندان باشد.