خرافه، منبع درآمد برخی صفحه‌ها در فضای مجازی | تجارت خرافات

به گزارش شهرآرانیوز؛ برای شروع این کار چیز خاصی نیاز ندارند؛ مقداری عود، تعدادی شمع، یک کانال مجازی و بی‌اندازه خرافات و استفاده از ناآگاهی افراد کافی است تا به اسم مسائل متافیزیکی و تأثیر کائنات بر امور زندگی مردم، پول آنها را بچاپند. از نظر آنها هیچ دردی، بی‌درمان و هیچ کاری بدون راهکار نیست؛ البته آدم هیچ‌وقت نباید امید خود را از دست بدهد، اما آ‌ن‌ها با خرافات کاری می‌کنند که ذهن فرد به هیچ راهکار دیگری فکر نکند و فقط پول بدهد و به‌جای آن «کد» بگیرد؛ کدی که معلوم نیست چه نتیجه‌ای دربردارد یا اصلا نتیجه‌ای دارد؟

درآمدزایی با خرافه

برخی افراد در بزنگاه‌های زندگی و جایی که چاره‌ای به ذهنشان نمی‌رسد یا راهکار سخت و پیچیده است، به روش‌های خرافی که هیچ مبنای علمی ندارد، رو می‌آورند؛ البته شاید افزایش صفحه‌های اینترنتی و افرادی که ادعای مثبت اندیشی و چنین مسائلی دارند، اما علمی در این حوزه ندارند نیز در جان گرفتن این خرافات بی تأثیر نباشد. یکی از این دست کانال‌ها که با اسم «شمع تراپی و کد‌های کیهانی» فعالیت می‌کند، بیش از هزار دنبال کننده دارد و روزانه موضوعات مختلفی را مطرح و برای حل آن، پول طلب می‌کند.  

موضوعاتی که در یکی از این دست کانال‌ها -که البته بعضی هایشان حتی در پیام رسان‌های داخلی نیز فعال هستند- مطرح می‌شود، مصداق بارز «از شیر مرغ تا جان آدمیزاد» است. «۵۰ هزار تومان» هزینه‌ای است که گرداننده این کانال برای شمع تراپی دریافت می‌کند و به گفته خودش برای هر مشکلی نظیر حذف حسود، چشم زخم، دفع سحر و جادو، دفع سنگینی و... چاره ساز است. 

برای اثبات کارش هم فقط در همان روزی که وعده داده است، ویدئویی را بارگذاری می‌کند که در یک یا چند سینی، شمع‌های رنگارنگ روشن کرده و کنار آن‌ها برگه‌ای (به اصطلاح برای نیت هر فرد) گذاشته است. برای افزودن چاشنی معنویت به آن هم قرائت یک قاری از چند آیه قرآن را بر روی فیلم صداگذاری می‌کند.  هرازگاهی نیز برای بازارگرمی، پیام‌هایی را از اعلام رضایت افرادی که به او پول داده‌اند و مشکلشان حل شده است، منتشر می‌کند؛ پیام‌هایی که حتی یک نارضایی در آن‌ها نیست و البته هیچ نام ونشانی هم ندارند.  

فایل‌های انگیزشی، یک بخش دیگر از فعالیت کاری این کانال را تشکیل می‌دهد. علاوه بر متن‌هایی که‌ می‌نویسند که منشأ و ریشه‌ای هم ندارد، برخی عکس‌ها را نیز منتشر می‌کنند که روی تصویرِ سکه‌های طلا نوشته شده است: «من اولین میلیاردر خانواده‌ام می‌شوم».  عجیب‌تر اینکه تعدادی از این کانال ها، تصاویری را که طلا و زرق وبرق دارد، پیشنهاد می‌دهند تا افراد به عنوان تصاویر ثروت ساز برای پس زمینه تلفن همراهشان آن را ذخیره کنند. 

 آموزش این خرافات، راه دیگر درآمدزایی آن هاست و هر پولی که از این طریق به دست بیاورند، سود خالصشان است؛ چراکه هیچ مبنای علمی پشت آنچه پیشنهاد می‌دهند، وجود ندارد و ازآنجاکه به صورت شخصی و پنهانی کار می‌کنند، هیچ سازمانی یا دستگاهی نیز نظارتی بر کار آن‌ها ندارد، بنابراین در فضایی آزادانه به فعالیت خود ادامه می‌دهند؛ البته این نکته نیز مطرح است که این قبیل افراد، دست کم در نرم افزار‌ها و پیام رسان‌های داخلی، نباید بتوانند به راحتی کار خود را پیش ببرند!  آن‌ها علاوه بر کسانی که مسخ گفته‌های بی پایه واساسشان هستند، سعی می‌کنند افراد دیگری را هم که تمایلی به استفاده از چنین چیز‌هایی ندارند یا دودل هستند، ترغیب کنند.

یکی از پیام‌ها برای جذب مشتری در چنین کانال‌هایی به شرح زیر است: «چرا بعضی‌ها می‌گویند از اینکه کارماسوزی برایشان انجام بدهیم یا کد بگیرند، می‌ترسند و فکر می‌کنند ممکن است اتفاق بدی برایشان بیفتد یا بلایی سرشان بیاید؟ باید به این افراد بگوییم که بلا سرتان آمده است؛ متوجه نیستید، فقط کافی است بادقت به زندگی و گذشته تان، نگاه کنید و ببینید چقدر لطمه خوردید و آیا زندگی‌ای که الان دارید، همانی هست که آرزویش را داشتید؟ اگر یکی از این موارد مانند همسر بداخلاق، خیانتکار یا... دارید، همین موارد کارماست».

از جذب معشوق تا فروش ملک

نمونه بعدی، صفحه‌ای است در فضای مجازی که برای مشاهده مطالب آن باید درخواست بدهید تا ادمین آن صفحه، شما را بپذیرد. تمام این صفحه پر است از فیلم‌هایی که در یک فضای تاریک گرفته شده و فقط چراغ مطالعه را روی میز فردی که در حال کار است، روشن کرده‌اند. این صفحه نیز درباره کا ر خود مدعی شده است که‌ می‌تواند «جذب معشوق و فروش ملک را در یک روز انجام دهد، آن هم با ضمانت کتبی برگشت وجه»؛ بنابراین اگر بگوییم این افراد ادعای خدایی دارند، نیز بیراه نگفته‌ایم!

هرکدام از ویدئو‌هایی که در این صفحه بارگذاری شده است، بنا به ادعای خودشان در حال انجام کار برای یک نفر است که دلایل فرد را به اضافه اسم کوچک او در زیر تصویر می‌نویسند؛ دلایلی نظیر خانه دار شدن، کارگشایی و حل مشکل، درمان نازایی، دفع سیاهی‌های زندگی، جذب محبت همسر و.... تعداد کامنت‌ها و یک میلیون و ۲۰۰ هزار دنبال کننده در صفحه این فرد، نشان از اعتماد مردم به کار‌های این گونه افراد است.

نکته جالب اینجاست که گویا وضعیت پیگیری و برخورد با چنین افرادی در فضای مجازی و حتی واقعی، چنان کمرنگ است که آن‌ها هیچ ابایی از اعلام شماره تلفن و حتی آدرسشان برای مراجعه کنندگان حضوری ندارند.

سوءاستفاده از ناآشنایی مردم با آموزه‌های دینی

زهرا مرادوند- به گفته حجت الاسلام والمسلمین مهدی شریعت تبار، مدیرگروه فقه و اصول بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، علت بروز و پیدایش این گونه مسائل و دامن زدن به خرافات در هر موضوع و رشته‌ای اعم از بحث اقتصادی، درمان بیماری و موضوعاتی از این قبیل که گاهی جنبه خرافی و سودجویی هم پیدا می‌کند، ناآگاهی از آموزه‌های اسلامی و دینی است که در این وادی، بعضی سودجو‌ها از جهل مردم سوءاستفاده می‌کنند و برای منافع اقتصادی خود، مشکلات مردم را نشانه می‌گیرند تا به عنوان درمان یا علاج برای آن‌ها راهکار‌های پوشالی بدهند.  

به زعم این کارشناس مذهبی، راه مقابله با این مسئله، تقویت و ارتقای آگاهی، دانش و بینش مردم به طرق مختلف است که در این راستا، اتقان و قیاس با قرآن بسیار حائز اهمیت است؛ چراکه در این کتاب وحیانی تأکید بسیاری بر تعقل و منطق مداری در پذیرش هر موضوع شده است.  وی تأکید می‌کند: بر استدلال محوری و عقل گرایی در حوزه توحید و معاد و همچنین مسائل جزئی و اخلاقی و رفتاری و فقه بسیار تأکید شده است، لذا گرایش به خرافه گرایی، ناشی از دوری افراد از بحث مهم منطق و استدلال برپایه قرآن است. 

 شریعت تبار یادآوری می‌کند: باید تبیین شود که هرآنچه با قرآن و عترت مغایرت دارد، با عقل و منطق نیز مغایر است، حتی اگر رنگ ولعاب مذهب هم داشته باشد یا با الفاظ خوب ادا شود، بنابراین کانال‌ها و گروه‌هایی که با عناوین به اصطلاح خاص و زیبا درصدد تحول یک باره و به دور از تعقل زندگی مادی یا معنوی افراد هستند، درصدد ترویج خرافه و اخاذی مردم هستند.

 این کارشناس مذهبی با بیان اینکه خداوند، حکیم و تمام امور او حکیمانه است، تأکید می‌کند: اگرچه وضعیت معیشت و اقتصاد در جامعه سخت شده است و برای برون رفت از این وضعیت باید به وظایف و مسئولیت‌های خود در زندگی به درستی عمل کنیم، اما درنهایت به رحمت و گشایش رزق ازسوی پروردگار متعال نیز امیدوار باشیم، نه اینکه با راه‌های به دور از عقل، بخواهیم یک شبه ره صدساله را طی کنیم و از نظام تعقل دینی فاصله بگیریم.

استیصال؛ مهم‌ترین عامل جذب افراد به خرافه گرایی

زهرا مرادوند- دکتر احمدرضا اصغرپورماسوله، جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی، نیز درباره ریشه‌های ترویج خرافه در جامعه می‌گوید: گاهی مواقع افرادی که درصدد ترویج خرافه هستند، برای اعتمادسازی بیشتر بین مردم، از ظاهر مذهبی استفاده می‌کنند، درحالی که خرافات جایی در دین ندارد، بنابراین آن‌ها به مخاطبان کم اطلاعی روی می‌آورند که اتفاقا از نظر معیشت و اقتصاد هم دچار چالش هستند.  وی بیان می‌کند: بخش مهمی از دلایل گرایش افراد به چنین موضوعاتی، این است که برخی‌ها اهدافی دارند که وسیله رسیدن به آن با روش‌های معمول برایشان فراهم نیست، بنابراین به اسم شانس یا هر چیز دیگری به چنین مباحث خرافه گرایی روی می‌آورند.  

دکتر اصغرپور بیان می‌کند: ازسوی دیگر وقتی موضوعی، چون متمول و پولدارشدن در جامعه آن قدر پررنگ می‌شود که کسی که پولدار نیست، احترام اجتماعی اندکی دارد و درعین حال چنین افراد کم درآمدی، امکان کسب پول بیشتر از مسیر‌های درست جامعه را ندارند، با تبلیغ‌های پررنگ ولعاب در فضای مجازی سراغ جادو و خرافه می‌روند، به این امید که شاید دری باز شود و درآمدشان افزایش پیدا کند.  

وی با اشاره به شرایط کنونی جامعه یادآوری می‌کند: درست است که در شرایط کنونی هریک از ما به نحوی گرفتاریم، اما برخی افراد شاید راه حلی برای گرفتاری خود پیدا نکنند؛ مثلا فردی که کیف خود را گم کرده است و تمام هستی اش در آن است، به پلیس و مراجع قانونی مراجعه می‌کند، ولی به نتیجه نمی‌رسد. درنهایت با اینکه به نادرستی این راه‌ها اذعان دارد، می‌گوید حتی اگر یک درصد هم صحت داشته باشد، این راه را امتحان می‌کنم، لذا سراغ آینه بینی، طالع بینی و دیگر امور خرافی می‌رود. 

درواقع از استیصال افراد، سودجویی می‌شود که این موضوع، مختص جامعه ما نیست و حتی در جوامع توسعه یافته نیز محتمل است.  به گمان این جامعه شناس، وقتی تلاش برخی افراد برای نیل به مقصود، ناکافی یا نادرست باشد و درعین حال دوست داشته باشند به هر روشی که شده است به بهبود وضعیت خود برسند، به سمت میانبر‌های مسمومی، چون خرافه می‌روند؛ اگرچه در این صورت نیز باز ناکام‌اند.  

وی با اشاره به جذابیت‌هایی که برخی از این کانال‌ها برای مخاطبان ترسیم کرده‌اند، می‌گوید: اینکه بیان می‌کنند بدون دریافت مهارت، به راحتی می‌توانید تجارتی پرسود کسب کنید، اغواکننده است، پس افراد زیادی از این طریق جذب چنین تفکراتی می‌شوند.  به گفته اصغرپور، برای کمرنگ شدن و از بین بردن چنین خرافاتی در جامعه، راهکار‌های مختلفی وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها استفاده از ابزار رسانه است؛ اینکه با تهیه گزارش، مصاحبه با کارشناسان و حتی افرادی که در دام چنین گروه‌ها و کانال‌هایی افتاده‌اند، بتوان خوراک فکری درستی به جامعه داد و در راستای بینش افزایی و تنویر افکار آحاد جامعه کوشید.  جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی بیان می‌کند: راهکار دیگر، معطوف به سطح کلان جامعه در راستای بهبود شرایط اقتصادی و معیشتی است؛ چراکه «استیصال» مهم‌ترین عامل جذب افراد به خرافه گرایی است.