شاهچراغ، امین ولایت | جلوه‌هایی از حیات بابرکت حضرت احمدبن‌موسی (ع)

به گزارش شهرآرانیوز، ششمین روز از دهه کرامت به بزرگداشت حضرت احمدبن‌موسی (ع) مشهور به شاهچراغ اختصاص دارد.

به این مناسبت و در بررسی ویژگی‌های این امامزاده جلیل‌القدر با حجت‌الاسلام‌والمسلمین مهدی شریعتی‌تبار، مدیرگروه انقلاب و تمدن اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان‌قدس‌رضوی و کارشناس مذهبی گفت‌و‌گو کرده‌ایم.

اثرگذار بر تاریخ ایران

اگرچه حضور و حیات و سپس وجود آستان امامزادگان جلیل‌القدر در طول تاریخ منشأ برکات بسیار در تاریخ ایران و راهنما و پناه مردم بوده و هست، اما در این میان سه آستان مقدس رضوی در مشهد، فاطمی در قم و احمدی در فارس فضای فکری و فرهنگی جامعه ایرانی را بیشتر متأثر و مرهون الطاف و آثار خود کرده‌اند. جایگاه مشهد و قم که مشخص است، اما درباره این عمق تأثیرِ حضرت احمدبن موسی (ع) باید سیره و حیات بابرکت ایشان بررسی شود.

امین ولایت

مهم‌ترین ویژگی که حضرت شاهچراغ (ع) به آن شهرت یافته‌اند، «امین ولایت» است که دنیایی از معنا را در خود جای داده، این شهرت نشان می‌دهد احمدبن موسی (ع) نه‌تنها عارف به جایگاه امام و ولی زمان خود بوده‌اند بلکه طوری عمل کردند که مورد اعتماد و وثوق امام (ع) هم قرار گرفتند و شاید یک وجه این امانت‌داری آن باشد که وقتی دشمنان خواسته‌اند ایشان را مقابل برادر و امام زمانشان قرار دهند آن حضرت (ع) از اطاعت و همراهی و وفاداری نسبت به امام زمان خود دست نکشیدند.

ولایت، مهم‌ترین امانت الهی

باید توجه داشت امین بودن و امانتداری، از ویژگی‌های مهم در فرهنگ دینی ماست و در روایات متعدد در کنار صداقت بر امانت‌داری تأکید شده و قرآن می‌فرماید: «امانت‌ها را به اهلش واگذار کنید»؛ از مهم‌ترین امانت‌ها، ولایت است. چنان‌که آیه ۷۲ سوره مبارکه احزاب می‌فرماید: «ما امانت (خویش) را بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه داشتیم، ولى از پذیرفتن آن سرباز زدند و از آن هراسیدند؛ و انسان آن را پذیرفت ...» یک جلوه مهم از این امانت و در واقع مصداق اَتَم آن ولایت الهی است که آسمان و زمین توان پذیرش آن را نداشتند و این انسان کامل بود که پذیرای آن شد.

هدایت مردم به سوی امام رضا (ع)

ولایت، امانتی است که هر امام باید به امام بعد از خود بسپارد، هم امام به عنوان ولی خدا حامل این امانت باشد و هم دیگران این امانت را ادا کنند، در میان امامزادگان، حضرت احمدبن موسی (ع) در پاسداری امانتِ ولایت، اقدامات و مجاهدت‌های بزرگی از خود نشان داد. یک بُعد آن بود که جامعه و مردم را به امام برحق و ولی خدا هدایت کردند و جلو انحرافات را گرفتند تا جامعه از خط ولایت منحرف نشود، ایشان به عنوان برادر امام رضا (ع) به مقام ولایت تسلیم و احترام ویژه‌ای برای حضرت ثامن‌الائمه (ع) قائل بود و تحت امر ایشان قرار داشت.

الگوی شجاعت

بنابر نقل گزارش‌ها، وقتی بعد از شهادت حضرت موسی‌بن‌جعفر (ع) مردم به سوی شاهچراغ برای بیعت رفتند، ایشان مردم را به سمت برادر خود امام رضا (ع) هدایت کردند و خود هم به بیعت ایشان درآمدند و با جان از این ولایت دفاع کردند؛ لذا ایمان به ولایت و امامتِ امام با همه وجود، اطاعت امر امام (ع) در همه ابعاد، و هدایت مردم به سوی امام زمان در کنار مسدود کردن مسیر انحرافات و جهاد و تلاش و هجرت برای یاری امام، از احمدبن موسی (ع) الگوی شجاعت ساخت.

علم‌دار مکتب رضوی

در تعابیری از حضرت شاهچراغ (ع) به علم‌دار مکتب رضوی یاد می‌شود یعنی همان نقشی که حضرت عباس (ع) برای حضرت سیدالشهدا (ع) ایفا کردند؛ در زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل (ع) می‌خوانیم: «اَلسّلامُ عَلیک أیهَا الْعَبْدُ الصّالِحُ الْمُطِیعُ للّه وَلِرَسُولِهِ وَلاِ‌مِیرِالْمُؤمِنِینَ وَالْحَسَنِ وَالْحُسَینِ» ... وقتی از شاهچراغ (ع) هم تعبیر علم‌دار داریم یعنی این اوصاف عبد بودن، صالح بودن و مطیع بودن مقابل پیامبر خدا (ص) در ایشان هم وجود داشته و با بصیرت، جهاد و ایمان کامل امام و ولی زمان خود را همراهی و یاری کرده‌اند.

قدردان نعمت امامزادگان باشیم

مطالعه و آشنایی و تبیین سیره نورانی انسان‌های بزرگ و آنها که در رکاب ائمه (ع) بوده‌اند نوعی قدرشناسی شخصیت آنها و نعمت وجودشان برای جامعه است، آنها نیازی به این طرح و بحث ندارند. جامعه ماست که باید آشنا شود و درس ولایت‌مداری، امانت‌داری و وفاداری به عهد و پیمان و جهاد و مبارزه و فداکاری در راه حق را فرا بگیرد.

به اعتبار آنکه آستان مقدس شاهچراغ (ع) در شیراز کانون زیارت و تشرف و حضور جمعی از دلدادگان و مایه مباهات ملت ایران است، مسئولیتمان در این شناخت و تبیین سنگین‌تر است که هم خودمان بیشتر شناخت داشته باشیم و هم جامعه را نسبت به سیره نورانی آن حضرت (ع) آشنا کنیم.

نقش تمدنی شاهچراغ (ع)

باید توجه داشت زیارت بامعرفت ائمه (ع) و امامزادگان در کنار فضیلت و ارزش معنوی، نقش تمدنی و فرهنگی هم دارد و ما را ولی‌شناس می‌کند، اینکه ما بدانیم شخصیتی همچون حضرت احمدبن موسی (ع) در مسیر یاری ولایت چه مجاهدت و ایثاری داشته‌اند، الگو و زیست مومنانه در پرتوی ولایت را به ما عرضه می‌کند و این در کنار جنبه‌های معنوی، برکات فرهنگی، اخلاقی و تمدنی دارد.