اهلبیت (ع) اهل کرامت بودهاند. با نام هریک از آنان، کرامت به ذهن و یاد انسان میآید. کرامت به معنای ارجمندی، بخشندگی، بزرگواری، بزرگی ورزیدن، سخاوت، شرافت و نیکسیرتی است. امامهادی (ع) در زیارت جامعه کبیره، دوبار واژه کرم را برای اهلبیت (ع) بهکار بردهاند.
آن حضرت در فراز نخست این زیارت فرمودهاند: «السلامعلیکم یا اهلبیت النبوه... و اصول الکرم: درود بر شما ای اصول کرم!». اصول، جمع اصل است و اصل بهمعنای ریشه، بن، شالوده، پایه، اساس و بنیان، بنابراین امامان (ع) اساس و ریشه همه بزرگواریها و شرافتها هستند و همه نشانههای کرامت را دارند.
آن حضرت در فراز دیگر زیارت جامعه کبیره که برای هریک از چهارده معصوم (ع) میتوان خواند، فرمودهاند: «وسجیتکم الکرم: و خصلت و سرشت و منش شما کرامت است» (الوافی، ج ۱۴، ص ۱۵۷۳). اهلبیت (ع) خود در عمل همه شاخصههای کرامت را دارا بودند و نشانههای کرامت را به جهانیان آموزش دادهاند. مکارم و فضیلتهای اخلاقی زیادی در معارف اهلبیت (ع) برای تعریف و توصیف کرم ذکر شده است.
امامصادق (ع) درباره نشانههای کرم فرمودهاند: «ثلاثه تدل علی کرم المرء: حسنالخلق و کظمالغیظ و غضّالطّرف: سه چیز نشانه بزرگواری و کرامت انسان است: خوشخویی و فروبردن خشم و فروهشتن چشم از آلودگیها و حرامها» (تحفالعقول عنآلالرسول (ع)، ص ۳۰۹). امامصادق (ع) در این حدیث، سه شاخصه کرم را به جهانیان اعلام کردهاند و هرکه جامع این صفات ارزشمند باشد، صاحب کرم است. این سه فضیلت اخلاقی، دلالت بر کرامت انسان میکند و کرامت را نشان میدهد.
حسن خلق؛ یکی از آن ویژگیهایی که در عالیترین سطح در پیامبر خدا (ص) و امامان (ع) وجود داشته است، حسن خلق است. برخورد زیبا و گفتار و رفتار نیک و دوری از بداخلاقی و تندخویی، نشانه کرم انسان است. انسان میتواند در خانواده و جامعه، خوشاخلاق باشد یا بداخلاق. انسانهای دارای کرم به خوشاخلاقی عادت دارند و به حسنخلق شناخته میشوند.
کظم غیظ؛ فرو هشتن چشم از آلودگیها و چشمپوشی از حرامهای الهی، ویژگی اهل کرم است. غیظ به معنای خشم شدید است. در خانواده و جامعه، ممکن است افرادی رفتار ناهنجار داشته باشند و سخن زشت به زبان جاری کنند که انسان را عصبانی کند. ولی اهل کرم از اظهار خشم خودداری میکنند و آن را در درون خود نگه میدارند و آشکار نمیسازند و به آن ترتیب اثر نمیدهند. کظمغیظ یک امتیاز بزرگ برای اهل کرم است. در هنگام خشم، انسانهای خشمگین دست به اقدامات خشونتبار میزنند که پس از آرام شدن از آن پشیمان میشوند، درحالی که اهل کرم از رفتار و گفتار خشونتآمیز بهدور هستند.
غضالطرف؛ باید از کارهای حرام رهایی یافت. عمل حرام و نگاه حرام و اقدامات حرام در کارهای اهل کرم وجود ندارد. اهل کرم از آلودگیها و محرمات پاک هستند. فروهشتن چشم از معصیت و گناه، امتیاز سوم اهل کرم است.
دهه کرامت، یادآور اصول کرم یعنی اهلبیت (ع) است و فرصتی برای بازخوانی رفتار و گفتار امامان (ع) و پیروی از آنان. امامرضا (ع) و حضرت فاطمهمعصومه (س)، دختر امامموسیبنجعفر (ع) و خواهر امامرضا (ع) و همچنین احمدبنموسیالکاظم، شاهچراغ، برادر امامرضا (ع)، از خاندان کرم بودهاند. امامان و امامزادگان، تربیتشده مدرسه امامان، الگوهایی عالی برای بشرند و پیروی از آنان، ما را به نجات و سعادت میرساند.