حجره‌های بازار رضا‌ (ع) مشهد همچنان میزبان یک پیشه تاریخی است | گل کاشتن روی مخمل‌های محرمی

مجالس عزا، غیر از سیاه‌پوشانی‌های معمول، یک نشانه دیگر هم دارند؛ پرچم‌هایی از جنس مخمل که با نخ‌های قطور، گلدوزی شده‌اند و مشهد پایتخت همین پرچم‌هاست. پایتخت هنر پرچم‌دوزی. هرچند خود مشهدی‌ها، اسم این هنر را گذاشته‌اند «گلدوزی». در تابلو‌های قدیمی مغازه‌ها در مشهد، هرجا دیدید نوشته «گلدوزی»، منظور، همین پرچم‌دوزی‌های محرمی است. بازار‌های اطراف حرم مطهر، تا همین روزگار نه‌چندان دور، همچنان که بازار سنگ و نگین و قالی و زعفران بوده، بازار پرچم و پرچم‌دوزی هم بوده است.

در همه بازار‌های اطراف حرم مطهر، از «بازار زنجیر»، تا «بازارچه حضرتی» و «سرای وزیرنظام»، حتما حجره‌های طبقه‌های فوقانی، دست گلدوز‌ها بوده است. از آن میراث تاریخی هنوز هم می‌شود در بازار‌های مشهد سراغ گرفت. بازار رضا (ع) به عنوان میراث‌دار بازار‌های قدیم اطراف حرم مطهر، هنوز هم حجره‌های زیادی دارد که در آن یا گلدوزها، نقش و نگار می‌اندازند روی پارچه‌های سیاه مخمل، یا فروشنده‌ها انواع و اقسام پرچم‌های محرمی را آویزان کرده‌اند از درودیوار. 

بازار رضا (ع) هنوز هم بازار اصلی نزدیک حرم مطهر است و طبیعی است که در آن، از همه پیشه‌های تاریخی مشهد که توانسته‌اند از گذر روز‌ها و روزگارها، جان به‌در ببرند، می‌توان سراغ گرفت. پیشه پرچم‌دوزی هم یکی از همان پیشه‌هاست. در تکایا و حسینیه‌های تاریخی مشهد، انواع و اقسام این پرچم‌هایِ حالا دیگر عتیقه‌شده را می‌شود پیدا کرد که در سال‌های دور به دست هنرمندانی در حجره‌های اطراف حرم مطهر گلدوزی شده‌اند. 

از این تاریخ، طبیعی است که میراثی مانده باشد در بازار‌های مشهد و کجا بهتر از بازار رضا (ع). بازار رضا (ع) را به عنوان بازار اصلی تولید و فروش پرچم‌های محرمی به خاطر داشته باشید، اما از این پرچم‌ها کم و بیش در دیگر بازار‌های مشهد هم می‌توان سراغی گرفت؛ به‌ویژه آنهایی که هنوز در شعاع نورانی حرم حضرت (ع) قرار دارند. 

«بازار مرکزی» و «پاساژ فیروزه» هم در چهارراه شهدا، مغازه‌های زیادی دارند که یا حجره پرچم‌دوزی است یا فروشگاه پرچم. فقط یادتان باشد اگر می‌خواهید برای محفل عزایی، پرچمی بخرید، حتما دست بگذارید روی همین پرچم‌های گلدوزی شده. اقلام چاپی، شاید قیمت مناسب‌تری داشته باشند، اما پشتشان خبری از هنر تاریخی و پیشه قدیمی گلدوزی نیست.