محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، در جریان جلسه علنی مجلس، با اشاره به چالش‌های کشور در زمینه تبادلات ارزی، از پیشنهاد تولید یک رمزارز ملی به بانک مرکزی خبر داد. به گفته او، این پروژه می‌تواند باعث تأمین منابع ارزی شود و برای تبادلات مالی بین‌المللی استفاده شود.
علیرضا وفایی نیا/ شهرآرانیوز، هفته گذشته محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، در جریان جلسه علنی مجلس، با اشاره به چالش‌های کشور در زمینه تبادلات ارزی، از پیشنهاد تولید یک رمزارز ملی به بانک مرکزی خبر داد. به گفته او، این پروژه می‌تواند باعث تأمین منابع ارزی شود و برای تبادلات مالی بین‌المللی استفاده شود. اما آیا اجرای این پروژه به همین سادگی است؟ چگونه می‌توان یک رمزارز ساخت؟ در این مطلب، سعی می‌کنیم شما را بیشتر با سازوکار رمزارز‌ها و چگونگی ایجادشان آشنا کنیم.
رمزارز چیست؟
با اینکه در چند سال گذشته بار‌ها در اخبار و مطالب مختلف نام رمزارز‌هایی مانند بیت کوین را شنیده ایم، هنوز ماهیت این پول‌های مجازی برای خیلی‌ها ناشناخته است. به زبان ساده، پول‌های دیجیتال کد‌هایی مجازی هستند که بنابر توافقی که بین استفاده کننده‌های آن‌ها وجود دارد، دارای ارزش مشخصی هستند. این پول‌ها از این نظر فرق چندانی با اسکناس‌های معمولی ندارند. اسکناس‌ها هم به طور ذاتی تنها کاغذ‌هایی با نقش‌های مختلف چاپ شده هستند و چیزی که آن‌ها را رزشمند می‌کند توافق استفاده کننده‌ها درباره ارزش تعیین شده آن هاست.
فناوری بلاک چین که پول‌های دیجیتال بر مبنای آن بنا شده اند، در دهه ٩٠ میلادی شکل گرفت و کم کم توسعه پیدا کرد. در سال ٢٠٠٩ معروف‌ترین رمزارز دنیا، یعنی بیت کوین، ایجاد شد. امنیت این رمزارز را الگوریتم‌های رمزنگاری تضمین می‌کند و بر اساس این الگوریتم ها، تولید مقدار مشخص و محدودی از بیت کوین در هر روز امکان پذیر است.
هدف سازندگان این پول دیجیتالی، جلوگیری از تولید بی رویه پول توسط دولت‌ها و همچنین ایجاد اعتماد بر اساس الگوریتم‌های رمزنگاری بود. این رمزارز در بدو پیدایش، ارزش چندانی نداشت، چون از سوی عموم مردم پذیرفته نشده بود، اما به مرور زمان و با افزایش اعتمادی که به وجود آمد، قیمت آن افزایش یافت و امروزه به یکی از قدرتمندترین ارز‌های جهان تبدیل شده است. در طول سال‌های گذشته، هزاران رمزارز دیگر توسط افراد، شرکت‌ها و دولت‌های مختلف ایجاد شدند. البته خیلی از آن‌ها به پروژه‌هایی شکست خورده تبدیل شدند.
ساخت ارز دیجیتال
قبل از اینکه بخواهیم درباره مراحل ساخت ارز دیجیتال حرف بزنیم، باید بدانید که این کار چندان مشکل نیست و با کمی جست وجو قابل انجام است. پس چه چیز است که باعث می‌شود بسیاری از شرکت‌ها و افراد از قدم گذاشتن در این راه ترس داشته باشند؟
در حقیقت، مسئله اصلی در پیاده سازی و راه اندازی یک ارز دیجیتال جدید، موفقیت آن در آینده است، نه سختی پیاده سازی آن. تاکنون شاهد ظهور و افول هزاران ارز رمزپایه مختلف در دنیای کریپتوکارنسی‌ها بوده ایم که این مسئله را تأیید می‌کند. شاید ساخت ارز دیجیتال کار چندان سختی نباشد، اما یقینا معرفی آن به دیگران و کسب محبوبیت و کارایی، امر بسیار دشوار و پیچیده‌ای است که باعث می‌شود بسیاری از پروژه‌های ساخت ارز دیجیتال با شکست روبه رو شوند. در ادامه، ۴ مرحله اصلی در ساخت ارز دیجیتال را معرفی و به صورت اجمالی بررسی خواهیم کرد تا به علاقه‌مندان به این حوزه سرنخ‌هایی ارائه دهیم.
مراحل ساخت ارز دیجیتال
طراحی شبکه بلاک چین
یکی از مهم‌ترین بخش‌های راه اندازی ارز دیجیتال، انتخاب یا طراحی شبکه بلاک چین آن است. قبل از اینکه بخواهید ارز دیجیتال مخصوص به خود را راه اندازی کنید، به پیاده سازی شبکه بلاک چین مخصوص به خود نیاز دارید که نیازمند داشتن دانش عمیق برنامه نویسی و شبکه می‌باشد.
از طرف دیگر، می‌توانید از پلتفرم‌های موجود نیز استفاده کنید. به عبارت ساده تر، می‌توانید به جای ساخت بلاک چین مخصوص به خود که به هزینه، وقت و مهارت زیادی نیاز دارد، از شبکه بلاک چین سایر ارز‌ها استفاده کنید. اما این نکته را باید در نظر داشته باشید که یکی از دلایل موفقیت بسیاری از رمزارز‌های کنونی، فعالیت بر بستر شبکه بلاک چین مخصوص به خود آن هاست که باعث ایجاد مدیریت بهتر روی شبکه ارز می‌شود.
از طرفی، با داشتن شبکه بلاک چین اختصاصی، می‌توان هر زمان که نیاز بود، تغییراتی در شبکه به وجود آورد. بیت کوین، اتریوم، ریپل،ای او اس، ترون، بایننس کوین و ریپل از مهم‌ترین ارز‌هایی هستند که از شبکه بلاک چین مخصوص به خود استفاده می‌کنند. در مقابل نیز ارز‌هایی هستند که از شبکه سایر ارز‌های دیجیتال استفاده می‌کنند که از پراستفاده‌ترین آن‌ها می‌توان به شبکه بلاک چین بیت کوین و اتریوم اشاره کرد که هر کدام شامل ده‌ها ارز رمزپایه هستند.
ساخت شبکه بلاکچین منحصربه فرد وقت و هزینه زیادی نیاز دارد، اما استفاده از کد‌های متن بازی که در بسیاری از منابع وجود دارند یک روش ساده و ارزان است که می‌توانید با استفاده از آن‌ها به ساخت ارز دیجیتال مخصوص به خود اقدام کنید. تنها باید آشنایی کمی با کدنویسی داشته باشید و از طرف دیگر، از ویدئو‌های آموزشی ساخت ارز دیجیتال که در اینترنت وجود دارد استفاده کنید که به شکلی ساده، نحوه انجام این کار را با استفاده از کدنویسی آموزش می‌دهند.
معرفی به بازار‌های جهانی
بیش از ١٠٠٠ رمزارز در فهرست ارز‌های دیجیتال شکست خورده وجود دارد. هیچ ارز دیجیتالی موفق نخواهد بود مگر اینکه در جامعه استفاده کنندگان ارز‌های رمزپایه مورد قبول واقع شود. در حقیقت، مهم‌ترین مرحله و سخت‌ترین مرحله در ارائه و ساخت یک ارز دیجیتال جدید، مرحله جا انداختن و معرفی آن به جامعه جهانی ارز‌های دیجیتال است.
ارز شما حتی اگر از بهترین کدنویسی پایه برخوردار باشد یا مبلغ چشمگیری پشتوانه داشته باشد، در صورتی که از سوی دیگران پذیرفته نشود، نمی‌تواند موفق عمل کند و یک پروژه شکست خورده خواهد بود. در حقیقت، بسیاری از ارز‌هایی که امروزه نام آن‌ها در فهرست ارز‌های دیجیتال شکست خورده حضور دارد، در این مرحله با شکست روبه رو شده و نتوانسته اند نظر مثبت جامعه استفاده کننده از رمزارز‌ها را جلب کنند.
در مقابل نیز بسیاری از ارز‌های موفق همچون بیت تورنت قبل از اینکه ارائه شوند، توانسته بودند کاربران بسیاری را به خود جذب کنند. برای جلوگیری از این سرنوشت، قبل از اینکه شروع به ساخت ارز دیجیتال کنید، باید آن را نیازسنجی و موارد استفاده آن را برای جامعه مشخص کنید. ارزی که هیچ کارایی‌ای نداشته یا شبیه به دیگر ارز‌ها ساخته شده باشد، محکوم به شکست است و نمی‌تواند موفقیت چندانی به دست آورد.
ارتباط درست با ماینر‌ها
ارز دیجیتال برای تأیید صحت تراکنش‌های خود نیاز به فعالیت ماینر‌ها دارد. همان طور که می‌دانید، شبکه ارز‌های رمزپایه یک شبکه غیرمتمرکز است و ارز دیجیتالی نیز که شما ایجاد می‌کنید باید غیرمتمرکز باشد. این بدان معناست که برای تأیید اعتبار تراکنش‌ها و صحت سنجی آن ها، به فعالیت ماینر‌ها نیاز دارید. پس باید مطمئن شوید که با ماینر‌های ارز دیجیتال رابطه صحیحی ایجاد کرده اید تا بتوانید اعتماد آن‌ها را جلب کنید. هرچه تعداد ماینر‌های فعال در شبکه شما افزایش پیدا کند، به معنی این است که سرعت اعتبارسنجی تراکنش‌های ارز شما نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
ایجاد قوانین مناسب برای استخراج ارز دیجیتال، ارائه پاداش مناسب در ازای استخراج و همچنین تعیین کارمزد تراکنش‌ها از مواردی است که باید به آن‌ها توجه داشته باشید. البته در این میان، ارز‌هایی نیز هستند که قابلیت استخراج ندارند، اما این ارز‌ها از بلاک چین مخصوص به خود استفاده می‌کنند و در نتیجه از سیاست‌های خاص دیگری برای اعتبارسنجی تراکنش‌های شبکه استفاده می‌کنند که استفاده از آن‌ها برای کسانی که در فناوری بلاک چین حرفه‌ای نیستند پیشنهاد نمی‌شود.
ایجاد بستر امن
یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های ساخت ارز دیجیتال، برقراری امنیت آن است. در واقع، اصلی‌ترین عامل اعتماد به یک ارز دیجیتال جدید، امنیت و میزان اطمینان به آن است. اگر ارزی ایجاد کنید که از امنیت کافی برخوردار نباشد، قطعا با مشکل روبه رو می‌شوید و نه تنها خودتان، بلکه مشتریانتان نیز با ضرر‌های مالی بزرگی مواجه خواهند شد. سعی کنید قبل از ساخت ارز دیجیتال جدید، همه روش‌های هک ارز‌های دیجیتال را بررسی کنید و همه جوانب امنیتی این کار را بسنجید. امنیت یکی از مهم‌ترین سرشاخه‌های طراحی ارز‌های رمزپایه به حساب می‌آید. بدون فراهم آوردن آن، کار شما بیهوده خواهد بود و خیلی زود شکست خواهید خورد.
توسعه کیف پول دیجیتال
پس از ساخت ارز دیجیتال، باید به فکر طراحی یک کیف پول برای آن باشید. ارز‌های دیجیتال بدون داشتن کیف پولی که بتواند آن‌ها را در خود به صورت ایمن ذخیره کند، هیچ کارایی‌ای ندارند و شکست خواهند خورد. بسیاری از ارز‌های دیجیتال شکست خورده به علت امنیت ضعیف کیف پول یا پشتیبانی نشدن از سوی کیف پول‌های مطرح شکست خورده اند. پس طراحی کیف پول برای ارز دیجیتال نیز یک مرحله بسیار مهم در ساخت ارز دیجیتال محسوب می‌شود که نباید از آن غافل بود.
تنها ایجاد زیرساخت کافی نیست
همان طور که اشاره شد، ساختن یک رمزارز فرایند چندان پیچیده‌ای نیست. گواه این ادعا هم هزاران ارز دیجیتالی است که در سال‌های گذشته با بیشتر شدن تب پول‌های دیجیتال، هرروز از گوشه و کنار دنیا سر برمی آورند. اما ساختن رمزارز تنها اولین قدم در مسیر ایجاد یک رمزارز بومی به شمار می‌رود.
به نظر می‌رسد که در اجرای این پروژه، ایجاد پروتکل‌های امنیتی و دادن انگیزه‌های لازم به کاربران برای استفاده از آن، بزرگ‌ترین سنگ پیش پای مسئولان است. نگاهی به نمونه‌های دیگر از این مدل پروژه‌ها که قبلا در کشورمان به اجرا درآمده اند به خوبی نشان می‌دهد ایجاد زیرساخت‌های فنی به تنهایی نمی‌تواند تضمینی بر موفقیت این دسته از طرح‌ها باشد. مثلا در پروژه شبکه ملی اطلاعات، با اینکه بنابر گفته وزیر ارتباطات، زیرساخت‌های این شبکه کاملا آماده شده است، اما نبود محتوای مورد علاقه کاربران روی زیرساخت‌های ایجادشده شبکه ملی اطلاعات، عملا تا امروز آن را به پروژه‌ای ناکارآمد تبدیل کرده است.
پروژه ایجاد پیام رسانهای بومی را می‌توان از دیگر طرح‌های تقریبا شکست خورده در سال‌های گذشته نامید. در این پروژه با اینکه ظرف مدتی کوتاه چند پیام رسان بومی پا به عرصه رقابت با نمونه‌های خارجی گذاشتند و در مرحله بعد، رقیبان خارجی هم فیلتر شدند، باز هم پیام رسانهای بومی در جلب اعتماد عمومی کاربران ناکام ماندند و در نهایت کم کم همه آن‌ها به دست فراموشی سپرده شدند. با توجه به شرایط تحریم و مشکلات اقتصادی ناشی از آن، استفاده از فناوری بلاک چین و راه اندازی رمزارز ملی برای مقابله با این وضعیت تصمیم بسیار هوشمندانه‌ای به حساب می‌آید، اما باید امیدوار بود مسئولان به این طرح نگاهی جامع داشته باشند و تنها به ایجاد زیرساخت‌ها بسنده نکنند تا ایجاد رمزارز بومی به سرنوشت دیگر پروژه‌های بومی سازی ذکر شده دچار نشود.