شهرآرانیوز| محمدرضا هاشمی، فیلم روزی روزگاری ایران ساخته غلامرضا جعفری کارگردان افغانستانی ساکن ایران است. این فیلم محصول مشترک سینمای ایران و افغاستان است و داستان خانوادهای افغانستانی را که در یک ویلا سرایدار هستند را روایت میکند.
جعفری از فیلمسازان جوان و پرکار افغانستانی در ایران است و تاکنون چند فیلم کوتاه و مستند ساخته که برخی از آنها موفق به دریافت جایزه شدهاند. زندگی مهاجران افغانستانی در ایران موضوع فیلمهای او را شکل میدهد. با او درباره اولین فیلم بلند داستانیاش گفتوگو کردهایم.
چه شد که به فیلم نامه «روزی روزگاری ایران» رسیدید؟
جعفری: هر فیلمسازی کلی طرح و ایده نیمه و ناقص در ذهن دارد که سالها با آن زندگی میکند و به مرور زمان اینها شکل میگیرند. درباره فیلمنامه روزی روزگاری ایران من سالها پیش یک قصهای داشتم، کی پی رنگ اصلی فیلم را از آن قصه برداشتم، و برای اینکه تایمش کم میشد چنتا خورده پی رنگ هم کنارش گذاشتم. که شد فیلمنامه این فیلم. به نظر من بخش زیادی از نکات این فیلم بر میگردد به تجربه زیستی من در ایران.
نوشتن فیلمنامه چقدر زمان برد و تجربه مهاجرتی شما در ایران چقدر در این فیلم آمده، آیا داستانی که در این فیلم آمده واقعیت هم دارد؟
جعفری: اسم فیلم گویاست که این فیلم درباره مهاجرت است، داستانها یا اتفاقاتی که یا خودم تجربه کردهام یا آنها را شنیدهام، و میدانم که دوستان و همشهریهای من آن را تجربه کردهاند. من سعی کردم در این فیلم به آنها بپردازم، اگر چه نمیشود گفت که همهی این فیلم واقعیت است. به هرحال ضرورتهای فیلمنامه نویسی برای برای بسط و گسترش داستان باعث شده که ما از تخیل هم در نگارش آن کمک بگیریم.
سال گذشته ما شاهد اکران فیلم مستند شما با نام «بی سرزمین تر از باد بودیم»، فیلم روزی روزگاری ایران اولین تجربه شما در ساخت فیلم بلند است؟
جعفری: حدود ده سال است که من فیلم کوتاه و مستند میسازم و سعی کردم این روند را بدون هیچ عجلهای و خیلی پله پله طی کنم، احساس کردم که وقت آن رسیده که فیلم بلند خود را بسازم، روزی روزگاری ایران اولین تجربه من در ساخت فیلم بلند داستانی است، هرچند که سالها پیش فیلم بلند مستند ساخته بودم.
بیشتر بخوانید: مهاجران افغانستانی سوژهای پرطرفدار در سینمای ایران
آنطور که در خبرها آمده این فیلم محصول مشترک سینمای ایران و افغانستان است، درباره جزییات و ویژگیهای این همکاری بگویید؟
جعفری: این فیلم محصول مشترک ایران و افغانستان است. نویسنده و کارگردان مال هر کشوری که باشد فیلم به آن کشور تعلق دارد. علاوه بر نویسندگی و کارگردانی بخشی از تهیه کنندگی فیلم هم با من است. به غیر من و یک بازیگر افغان هم در این فیلم حضور دارد، دیگر دوستان ایرانی هستند. لوکیشن هم ایران است، در سینمای حرفهای دنیا این باعث میشود که محصول را تولید دو کشور بدانند. ما اگر بخواهیم این فیلم را ایرانی بدانیم بخش افغانستانی آن بی نصیب است و بالعکس. برای همین در سینمای حرفهای وقتی عوامل از دو کشور هستند فیلم محصول مشترک شناخته میشود. این فیلم تهیه کننده مشترک دارد، آقای «امیر زمستانی» که ایرانی هستند به جز یک بازیگر افغان دیگر عوامل ایرانی بودند.