مقابله با کرونا با نوشتن یکسری دستورات اداری خشک و بدون روح عملی نمیشود؛ دستوراتی که بعضا فاقد ضمانت اجرایی هستند. برای نمونه در برخی کشورها مقرر کردهاند که بازگشت بهکار و حضور در کنار دیگران بهجز آنکه باید با رعایت مقررات بهداشتی و ماسک و... باشد، مستلزم مسئولیتپذیری نیز هست. بههمین دلیل هر روز صبح و در آغاز ورود هر کارمند و فرد شاغل بهمحل کار موظف است تعهدنامه مشخصی را امضا کند؛ تعهد اینکه سرفه نمیکنم، بهمحل آلوده و خطرناک نرفتهام، علایم کرونا را ندارم، با افراد آلوده به ویروس مواجه نشده و ارتباطی نداشتهام. اگر پس از این تعهدنامه معلوم شد که وی بههر دلیلی آلوده بهکرونا بوده و این تعهد را سرسری پر کرده است، طبیعی است که هزینه سنگینی به او تحمیل خواهد شد. در مقابل نیز اگر کسی مواجه با خطر آلودگی شود، بهراحتی میپذیرند که دورکاری کند یا اصلا نیاید تا دیگران را آلوده نکند و همه نهادها در مسیر تحقق هرچه بهتر مبارزه با این ویروس بسیج میشوند و هیچ نهاد و مؤسسهای نمیتواند منافع شخصی خود را بر این مبارزه مقدم بدارد.
با این توضیح بد نیست که به برخی عملکردهای خودمان بپردازیم. اخیرا یکی از دوستان که در فعالیتی فرهنگی مشغول است و چندین کارشناس و پژوهشگر با او کار میکنند، ترتیبی اتخاذ کرده است که بیشتر نیروهایش دورکاری کنند و خطر حضور در محیط کار را نپذیرند. ولی مشکلی که او را از این تصمیم منصرف کرده، حضور بازرسان سازمان تأمیناجتماعی است که آنان مطابق قانون یا رویه میگویند کارگر باید در محل کار باشد و غیبت آنان را بهمنزله غیرواقعیبودن کارگر تلقی میکنند. این کار بهعلت وجود تقلبهای معتنابه در گذشته و حال از سوی کارگاههاست، ولی دلیل نمیشود که در شرایط کرونایی نیز همان روال را ادامه داد و هیچ توجهی به مسئله دورکاری نکرد. ضمن آنکه این افراد سالهای متمادی بیمه پرداخت کردهاند. نمونه بدتر دیگری که یکی از فعالان بهداشتی در شهرستان نقل کرده، این است که برخی مبتلایان از ترس اینکه کارشان را از دست دهند، بیماری را پنهان میکنند و میگویند سرماخوردهاند؛ آنان یا پس از مدتی خوب میشوند یا حالشان بدتر میشود که در هر ۲ صورت در این فاصله زمانی تعداد زیادی را مبتلا میکنند. این رفتار برای کسی که گمان میکند در اثر اعلام بیماری کار خود را از دست میدهد، تا حدی طبیعی است؛ درحالیکه عوارض حضور او هزینه سنگینی را بر جامعه و دیگران بار خواهد کرد؛ بنابراین مبارزه با کرونا نیازمند برنامه جامعتری است که این مشکلات را نیز برطرف کند. شاید این موارد مهم بهنظر نرسند، ولی فراموش نکنیم که ویروس کرونا از همین روزنهها وارد و شایع میشود.