به گزارش شهرآرانیوز، با آغاز فصل سرد، سرماخوردگی به یکی از رایج‌ترین بیماری‌های فصل تبدیل می‌شود و معمولا کمتر کسی هست که از دست آن قسر در برود. دلیلش هم این است که اغلب مردم تصور می‌کنند ابتلا به این بیماری اجتناب‌ناپذیر است و نمی‌توان از آن پیشگیری کرد. اما موضوع این است که با رعایت چند نکته ساده نه تنها می‌توان احتمال ابتلا را پایین آورد، بلکه حتی در صورت بیمار شدن، می‌توان شدت و طول دوره بیماری را نیز کاهش دهد.
تاکنون بیش از ۲۰۰ نوع ویروس به عنوان عامل سرماخوردگی شناسایی شده‌اند. مثل راینوویروس‌ها (Rhinoviruses) که عامل اصلی ۳۰ تا ۵۰ درصد سرماخوردگی‌ها هستند، ویروس‌های کرونا (Coronaviruses)، آدنوویروس‌ها (Adenoviruses) که می‌توانند سرماخوردگی و گاهی عفونت‌های شدیدتری ایجاد کنند و همچنین ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV) که بیشتر کودکان خردسال و سالمندان را درگیر می‌کند. همین تنوع گسترده ویروس‌ها است که باعث می‌شود واکسن عمومی برای سرماخوردگی وجود نداشته باشد و چند بار در سال، احتمال ابتلا وجود داشته باشد.
اما با وجود این همه ویروس سرماخوردگی که در اطراف ما در گردش‌اند، متخصصان تاکید دارند که با رعایت مجموعه‌ای از توصیه‌ها تا حد زیادی می‌توان مانع ابتلای خود و دیگران شد.
بهداشت فردی، مهم‌ترین دفاع در برابر ویروس‌ها است. ویروس سرماخوردگی می‌تواند ساعت‌ها روی سطوح زنده بماند و از طریق لمس اشیای آلوده یا دست دادن منتقل شود؛ بنابراین شست‌وشوی مرتب دست‌ها با آب و صابون دست‌کم به مدت ۲۰ ثانیه، به خصوص بعد از حضور در مکان‌های عمومی یا استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی، توصیه‌ای کلیدی است.
در شرایطی که امکان شست‌وشو وجود ندارد، محلول‌های الکلی ضدعفونی‌کننده گزینه مناسبی هستند. علاوه بر این، پزشکان تأکید می‌کنند لمس چشم، بینی یا دهان با دست‌های شسته‌نشده یکی از سریع‌ترین راه‌های ورود ویروس به بدن است و باید از این عادت پرهیز کرد.
تقویت سیستم ایمنی بدن از دیگر اصول پیشگیری است. خواب کافی (حداقل ۶ ساعت در شب) و مدیریت استرس، تأثیر چشمگیری بر عملکرد سیستم ایمنی دارد. استرس مزمن (دائمی و تکرارشونده) سطح هورمون‌های بدن را تغییر می‌دهد و مقاومت در برابر عفونت‌ها را کاهش می‌دهد. رژیم غذایی سرشار از میوه‌ها و سبزی‌های تازه، منابع پروتئینی کم‌چرب مانند مرغ و ماهی، و غلات کامل، بدن را به آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌های لازم مجهز می‌کند. پزشکان همچنین به نقش ویتامین D اشاره می‌کنند که در پاییز و زمستان، به دلیل کاهش نور خورشید ممکن است سطح آن در بدن افت کند. مصرف لبنیات، ماهی‌های چرب (در صورت امکان) و استفاده از مکمل‌ها تحت نظر پزشک، راه‌های جبران این کمبود است.
تهویه مناسب خانه و محیط کار هم در پیشگیری از ابتلا اهمیت زیادی دارد. بسیاری از ما در هوای سرد پنجره‌ها را می‌بندیم و ساعت‌ها در فضای بسته می‌مانیم. این کار گردش ویروس‌ها را آسان‌تر می‌کند. باز کردن کوتاه‌مدت پنجره‌ها یا استفاده از دستگاه‌های تهویه می‌تواند خطر انتقال را کاهش دهد.
پزشکان توصیه می‌کنند از حضور طولانی‌مدت در مکان‌های شلوغ و کم‌تهویه پرهیز کنید. به خصوص زمانی که شیوع سرماخوردگی در جامعه بالا است. مثل حالا. ترک سیگار و دوری از دود آن هم ضروری است. چون دود، راه‌های هوایی را تحریک کرده و بدن را در برابر عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر می‌کند.
اگر با وجود این مراقبت‌ها دچار سرماخوردگی شدید، پزشکان تأکید می‌کنند که بهترین و موثرترین کار، ماندن در خانه و استراحت کافی است. استراحت به بدن فرصت می‌دهد تا انرژی خود را صرف مقابله با ویروس کند. نوشیدن مایعات فراوان به خصوص آب، دمنوش‌های گیاهی و سوپ مرغ هم به نرم شدن مخاط گلو و کاهش گرفتگی بینی کمک می‌کند. بخور آب گرم یا دوش آب گرم هم می‌تواند مسیر‌های تنفسی را باز کند. مصرف غذا‌های مقوی سرشار از پروتئین و ویتامین C مثل مرکبات، کیوی، فلفل دلمه‌ای و سبزیجات برگ‌دار هم باعث تقویت سیستم ایمنی و تسریع روند بهبودی می‌شود.
در صورت داشتن تب یا درد‌های عضلانی، مصرف دارو‌های ساده مثل استامینوفن یا ایبوپروفن می‌تواند علائم را کاهش دهد. متخصصان هشدار می‌دهند که آنتی‌بیوتیک‌ها بر ویروس‌های سرماخوردگی اثری ندارند و استفاده خودسرانه از آنها نه تنها بی‌فایده است، بلکه می‌تواند مقاومت آنتی‌بیوتیکی ایجاد کند. پس با دیدن علائم سرماخوردگی، فورا و خودسرانه اقدام به مصرف آنتی‌بیوتیک نکنید. غرغره آب‌نمک ولرم به طور موقت التهاب گلو را کاهش می‌دهد و استفاده از قطره‌ها یا اسپری‌های بینی می‌تواند گرفتگی بینی را تسکین دهد.
اگر تب بالا است و بیشتر از سه روز هم ادامه یافته، یا اگر فرد سرفه شدید یا تنگی نفس دارد، یا درد شدید سینوس و گوش بروز کرده، مراجعه به پزشک ضروری است. چون این علائم ممکن است نشانه ابتلا به آنفلوآنزا یا عفونت‌های باکتریایی باشند که نیاز به درمان‌های خاص دارند. دکتر آمیتیس رمضانی، متخصص بیماری‌های عفونی در این زمینه می‌گوید: «اگر علائم در حد آبریزش بینی و کمی بی‌حالی و تب خفیف است، استراحت در خانه و مصرف استامینوفن و دیفن‌هیدرامین مشکل را برطرف می‌کند. اما اگر علائم شدید باشد، باید به پزشک مراجعه کرد و درمان اختصاصی گرفت. به خصوص اگر بیمار جزو گروه‌های پرخطر باشد؛ مثل سالمندان (بالای ۶۵ سال)، کودکان، افرادِ دارای بیماری‌های زمینه‌ای، بیماری‌های قلبی، بیماری‌های کبدی، دیابت، پیوندی‌ها، مبتلایان به سرطان که دارو‌های شیمی‌درمانی مصرف می‌کنند.»
درضمن، استفاده از ماسک فراموش شود. اگر علائم سرماخوردگی دارید و مجبورید که از خانه بیرون بروید و در مکانی عمومی حضور یابید، حتما ماسک بزنید و تا حد امکان فاصله فیزیکی خود را نیز با دیگران حفظ کنید. اگر هم خودتان بیمار نیستید و فردی دارای علائم را در نزدیکی خود – مثلا داخل مترو، محل کار و ... - می‌بینید که ماسک نزده، شما حتما ماسک بزنید تا مبتلا نشوید. پس در فصل سرما یادتان باشد حتما یکی دو ماسک همیشه داخل کیف‌تان باشد.
منبع: همشهری