اجرای طرح‌های ملی موفق مدیریت مصرف آب در مشهد | انتقال پساب به غرب شهر راه نجات دشت مشهد

به گزارش شهرآرانیوز؛ «محیط زیست» و «آب» دو حوزه پیوسته و درهم تنیده‌اند، تأثیرپذیری و تأثیرگذاری هر دو حوزه بر روی هم نشان‌دهنده اهمیت و ضرورت برنامه‌ریزی‌های مشترک بین هر دو دستگاه است. مسئله‌ای که محور برگزاری همایش «توان‌افزایی محیط زیستی، تشکل‌های مردم‌نهاد و خانه‌های محیط زیست»، شرکت آب و فاضلاب با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی بود.

تمرکز بر روی مدیریت مصرف آب

در این مراسم مدیر عامل شرکت آب‌وفاضلاب مشهد با اشاره به وضعیت قرمز کلان‌شهر مشهد در حوزه تأمین آب بیان کرد: تابستانی بسیار سخت، اما بدون مشکل را سپری کردیم که این نتیجه مجموعه اقدامات و تمرکز بر مدیریت مصرف آب است.

 حسین اسماعیلیان با بیان اینکه در مشهد کمترین میزان هدررفت آب با عدد ۷.۸ درصد در کشور را داریم اظهار کرد: مشهد پیشرفته‌ترین سیستم‌های مبتنی بر فناوری دنیا را دارد که همه اطلاعات مربوط به تولید و مصرف بر خط قابل اندازه‌گیری است. همچنین کمترین سرانه مصرف آب در کشور را داریم که به ازای هر نفر حدود ۱۲۰ لیتر است و ۶۵ درصد مشترکان خانگی زیر الگوی مصرف هستند. این سرانه نیز هر ساله رو به کاهش است.

اجرای طرح‌های موفق ملی در مشهد

وی با اشاره به برخی طرح‌های اجرا شده بیان کرد: مشهد، محل آزمایش وزارت نیرو برای طرح «شهر حساس به آب» بود. این طرح ملی با هدف کاهش بیست‌درصدی مصرف آب است. اکنون در سال آخر اجرای آن هستیم. طرح «مشهد شهر دوستدار آب» نیز با همکاری شهرداری انجام شده است که به عنوان اولین شهر در کشور از یونسکو برند شهر دوستدار آب را اخذ کردیم. در طرح «همیاران آب» نیز مشارکت نزدیک به ۱۵۰ هزار دانش‌آموز و ۱۰ هزار معلم را تحت آموزش‌های تخصصی داریم.

اسماعیلیان تصریح کرد: در حوزه فاضلاب ۸۶ درصد شبکه اگوی مشهد اجرا شده است. در حوزه تصفیه‌خانه‌های فاضلاب نیز سه تصفیه‌خانه بزرگ در مشهد در حال احداث است. یک فاز از پرکندآباد سال گذشته بهره‌برداری شد و فاز دوم آن نیز تا پایان امسال به بهره‌برداری می‌رسد.

بخش قابل توجهی از آب مشهد را با جایگزینی پساب باید انجام بدهیم. نشست شدید در دشت مشهد داریم که باید پساب را به غرب مشهد منتقل و جایگزین چاه‌های کشاورزی کنیم. همچنین به عنوان اولین شرکت، لجن را به عنوان یک تهدید زیست محیطی با فراوری و تولید کود، محصولی قابل صادرات کردیم. در یک گام جلوتر امیدوارم تشکیل خانه زیست‌محیطی آبفا نقطه عطفی در مأموریت‌های آبفا و حفظ محیط زیست باشد.

سال‌ها پیش ناترازی را فریاد زدیم

مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی و مسئولیت اجتماعی سازمان حفاظت محیط زیست کشور گفت: آنچه را امروز از آن به عنوان ناترازی صحبت می‌شود ما محیط زیستی‌ها سال‌ها پیش فریاد زدیم. وقتی ظرفیت زیستی این کشور ۸۱ صدم هکتار است، اما رد پای اکولوژیکی‌۲.۷ و بیش از سه‌برابر است و هم‌خوانی ندارد. این ناترازی بخشی از آن به سبک زندگی بر می‌گردد.

محمدحسین بازگیر با بیان اینکه امروزه بیش از ۷۰ درصد روان‌آب‌های کشور را از دست داده‌ایم، اظهار کرد: وقتی منابع آب کم می‌شود فقط انسان‌ها آسیب نمی‌بینند بلکه گونه‌های جانوری نیز در معرض خطر قرار می‌گیرند. در مسئله فاضلاب و بازیافت آب خیلی دیر شروع کردیم و هنوز در بخش‌هایی از کشور انجام نشده است. در دنیا حتی در جا‌هایی که مشکل کمیت آب ندارند این مسئله رایج است. در این زمینه با اقدامات مشارکتی می‌توان مؤثر عمل کرد.

وی افزود: مشارکت از شاخصه‌های حکمرانی خوب است که با آموزش، آگاهی و افزایش توانمندی ذی‌نفعان، می‌تواند رخ بدهد یکی از این بسترها، خانه‌های محیط زیست است. در کشور ۳۶۹ خانه محیط زیست داریم که بالغ بر ۳۵۹ خانه فعال هستند. ۲۸ دستگاه و نهاد عمومی این خانه‌ها را دارند. در شرکت‌های آبفا نیز این دومین خانه است که افتتاح می‌شود. خانه‌های محیط زیست سه مأموریت دارند که ارتقای محیط زیست، مسئولیت‌پذیری اجتماعی و توسعه فعالیت‌های مشارکتی را شامل می‌شود.

لزوم بازنگری در شیوه‌های مدیریتی

در این مراسم مدیر کل حفاظت محیط زیست استان خراسان رضوی نیز با بیان اینکه در حوزه محیط زیست و مسائل پیرامون آب در نیم قرن گذشته برنامه‌ریزی خوبی صورت نگرفته است، گفت: این صحبت که تغییرات اقلیمی منجر به بحران است درست نیست چرا که در دنیا هنوز نوسانات اقلیمی مطرح است.

سعید محمودی با اشاره به شرایط استان اظهار کرد: استان ما بحرانی‌ترین شرایط از نظر فرونشست زمین در کشور را دارد. از نظر ذخیره سد‌ها هم بعد از تهران سخت‌ترین شرایط را در کشور داریم، همه تالاب‌های ما خشک شده و نشان می‌دهد مدیریت درست نیوده است. وی افزود: همه مصارف شرب کشور کمتر از ۱۰ درصد است و ۹۰ درصد صرف کشاورزی بی‌حاصلی می‌شود که دخل‌و‌خرج آن با هم نمی‌خواند. باید این الگو‌ها عوض شوند.

عمل به قانون و بهره‌وری از مشارکت مردم

مدیر کل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان رضوی نیز در این مراسم با اشاره به اصل‌۵۰ قانون اساسی به برخی نکات اشاره کرد و گفت: مهم است که آیا این قانون را درک کرده‌ایم یا خیر و به نسل‌های آینده توجه داشته‌ایم یا فقط خودمان را محور دانسته‌ایم.

هادی رجایی‌نیا افزود: مسئله دیگر این است که حیات اجتماعی رو به رشد داشته‌ایم یا با این فرایند رو به تخریب بوده‌ایم. وظیفه عمومی بودن نیز یک ضرورت است که تبیین آن اهمیت دارد. مسئله دیگر نیز ضمانت‌های اجرایی عمل به بند‌های قانون و ایجاد موانع برای فرار از عمل به قانون نیز اهمیت دارد.