هاشمیان | شهرآرانیوز؛ صادرات زعفران کشور از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۳ از نظر ارزش دلاری ۵۵ درصد و از نظر میزان وزنی ۴۶ درصد کاهش یافته است. همچنین این اعداد و ارقام نشان می‌دهد که نسبت ارزش دلاری به وزن این محصول در طی سال‌های گذشته کاهشی بوده است. اما چرا؟
فعالان این حوزه می‌گویند در شرایط فعلی وجود محدودیت‌های صادراتی در اقتصاد ایران، بی توجهی به برندسازی و بازاریابی علمی در بخش زعفران، نبود مدیریت در تولید براساس آمایش سرزمین، نیاز بازار و در نهایت تدوین نشدن استراتژی دقیق، از ضعف‌های جدی حوزه زعفران محسوب می‌شود.
این اعداد بر اساس گزارش اخیر مرکز آمار ایران با عنوان جایگاه ایران در تولید و صادرات زعفران است. باتوجه به جایگاه خراسان رضوی در تولید و صادرات این محصول، این روند کاهشی برای استان ما بسیار بااهمیت است. چرا؟ چون استان ما پیشتاز تولید و تجارت زعفران در ایران است.
بر اساس سرشماری کشاورزی سال ۱۴۰۳ حدود ۷۵ درصد سطح کاشت زعفران با بیش از ۴۴ هزار هکتار در این استان قرار دارد. هرچند بر اساس نتایج سرشماری کشاورزی ۱۴۰۳ سطح زیر کشت زعفران در کل کشور کاهش یافته است که می‌تواند ناشی از خشک سالی و تغییرات اقلیمی، تغییر کاربری اراضی و افزایش هزینه‌های تولید باشد، اما این مسئله برای استان ما بیش از دیگران اهمیت دارد.
در حالی که این محصول جزو کالا‌های استراتژیک تولیدی ایران است، به همان میزان که صادرات آن در حال کاهش است، قاچاق آن رو به افزایش است چندی پیش ایسنا از قول علی شریعتی مقدم، رئیس صندوق توسعه صادرات زعفران، نوشت که بخش زیادی از زعفران کشور به افغانستان قاچاق می‌شود.
بین ۹۰ تا ۱۰۰تن زعفران ما قاچاق می‌شود و دلیل آن هم این است که به دلیل ماهیت زعفران که حجم کم و ارزش بالایی دارد نسبت به سایر محصولات، قاچاق آن اقدام پیچیده‌ای نیست. بخش زیادی از زعفران نیز که به طور قانونی صادر می‌شود از طریق کارت‌های یک بار مصرف است چراکه صادرکنندگان، این اختلاف ارز را نمی‌توانند به واردکننده بدهند یا روش‌های رفع تعهدات ارزی عملی نیست. حداقل ۵۰درصد زعفران به این صورت صادر می‌شود.
به گفته او اگر صادرات زعفران را به سه بخش تقسیم کنیم، دو قسمت بزرگ‌تر آن قاچاق است و بخشی از طریق کارت‌های یک بار مصرف صادر می‌شود و بخش کوچک‌تر نیز کمتر از ۳۳درصد است که توسط شرکت‌هایی که با سختی و زیان ارز را بازمی گردانند صادر می‌شود.