«مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق شامگاه دوشنبه تلفنی با «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی گفت‌وگو کرد. مصطفی الکاظمی قرار بود هفته پیش به ریاض سفر کند اما به دلیل وخامت حال پادشاه سعودی، این سفر به تعویق افتاد. گمانهزنیها درباره علت لغو سفر نخست‌وزیر عراق ادامه دارد.
سعیده ساجدی‌نیا / شهرآرانیوز: در این گفت‌وگوی تلفنی که دومین تماس الکاظمی با بن‌سلمان طی هفته گذشته به شمار می‌آید، نخست وزیر عراق جویای وضعیت سلامتی پادشاه سعودی شد.
ولیعهد سعودی نیز در این گفت‌وگوی تلفنی مدعی اهمیت ثبات عراق برای ریاض شد و بر توسعه روابط میان دو کشور در زمینه‌های مختلف تاکید کرد.
الکاظمی روز سه‌شنبه در رأس هیأتی به تهران آمد. وی در مدت حضورش در تهران به حضور مقام معظم رهبری رسید و با حسن روحانی رئیس جمهور دیدار کرد.
بیماری پادشاه یک بهانه است
همچنین کاظمی قرار بود در تاریخ ۲۰ ژوئیه به دیدار سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان برود، اما این دیدار به دلیل بستری شدن پادشاه سعودی به تعویق افتاد. لغو سفر نخست وزیر به عربستان سعودی باعث سردرگمی زیادی در عراق شد. بیشتر نیرو‌های سیاسی عراق ادعا کردند که بیماری پادشاه یک بهانه است و ریاض نمی‌خواهد پذیرای پیامی باشد که کاظمی از طرف ایران حامل آن است.
دیدار با ظریف سفر الکاظمی به ریاض را لغو کرد؟
در پی لغو سفر الکاظمی به عربستان، کاظم الصیادی نماینده پارلمان عراق اعلام کرد: سعودی‌ها برای الکاظمی شرط گذاشته بودند که هیچ فرستاده ایرانی از جمله محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران را تا پیش از سفر به عربستان نپذیرد.
در همین حال یکی از مشاوران کاظمی گفت: به دلیل وخیم شدن سلامتی سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه سعودی سفر نخست وزیر عراق به ریاض لغو شده و این در حالی است که درست یک روز قبل از اعلام این خبر، جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران به بغداد سفر و با نخست وزیر عراق دیدار کرده بود.
این گمانهزنیها درباره علت لغو سفر نخست‌وزیر عراق به عربستان در حالی است که خالد بن سلمان، پسر ملک سلمان، پادشاه سعودی و معاون وزیر دفاع این کشور در توییتر نوشت: عراق بعدی استراتژیک مهمی برای عربستان و بالعکس است از این رو طبیعی بود که ریاض اولین ایستگاه برنامه سفر مصطفی الکاظمی باشد.
به نوشته روزنامه فرامنطقه‌ای الشرق الاوسط، وی افزود: رهبری دو کشور این سفر را به بعد از مرخص شدن پادشاه از بیمارستان موکول کردند تا به این کشور جایگاه لایقی که به عنوان یک کشور طراز اول برای سفر داراست را ببخشند.
عراق از ایفای نقش واسطه بین تهران و ریاض امتناع می‌کند
گرچه مشاوران کاظمی به صراحت اعلام نکرده‌اند که طرف ایرانی پیام‌هایی برای سعودی‌ها به عراقی‌ها داده است، اما آنان به صورت ضمنی گفتند که عراق از ایفای نقش واسطه بین تهران و ریاض امتناع می‌کند.
در این ارتباط، هشام داود، مشاور نخست وزیر عراق اعلام کرد: ما می‌خواهیم از منافع خود دفاع کنیم، نمی‌خواهیم نقش میانجی را در منطقه بازی کنیم و تمایل نداریم که پستچی باشیم، چون این توهین آمیز است. به گفته داود، اعمال حاکمیت برای عراق به این معناست که بتواند رابطه‌ی متعادلی با همه‌ی طرف‌ها از جمله ایران، عربستان و آمریکا برقرار کند.
لازمه میانجیگری عراق این است که در وهله‌ی اول حاکمیت میانجی پذیرفته شود و سوال این است که آیا تهران این واقعیت را خواهد پذیرفت؟ ایران زیر سایه‌ی تحریم‌های شدید ایالات متحده ضربه خورده و به متحدین عراقی اش وابسته است تا بتواند شرایط اقتصادی خود را در این کشور حفظ کند، بازار‌های عراق را با کالا‌های ایرانی پر کند و نفت را از طریق بنادر و امکانات عراق به فروش برساند.
در همین حال، طبق گفته منابع دولتی، حجم مبادلات تجاری با ایران در شش ماه گذشته ۴۰ درصد کاهش یافته است.
ایران باید تصمیم مهمی بگیرد
یک سیاستمدار برجسته شیعه که با مذاکرات اخیر بین ظریف، کاظمی و رهبران شیعه ایران آشنایی داشت، گفت: ایران باید تصمیم مهمی بگیرد و انتخاب کند که کدام عراق را می‌خواهد. آیا می‌خواهد با یک عراق با ثبات و به لحاظ اقتصادی قوی ارتباط داشته باشد یا عراقی که تحت فرمان جنگ سالاران قرار گیرد و به زودی تبدیل به یک مشکل برای تهران شود.
شواهد نشان می‌دهد که در داخل ایران در مورد این موضوع رقابت وجود دارد. از سوی دیگر، با توجه به شواهد می‌توان پیش بینی کرد که یک تغییر استراتژیک از طرف ایران در این موضوع شاهد خواهیم بود.
این در حالی است که به نظر می‌رسد بازسازی روابط با ایران، آمریکا و عربستان سعودی تلاشی زودهنگام از طرف کاظمی برای جلوگیری از سقوط اقتصادی پیش بینی شده در عراق و دفع شورش میلیون ها عراقی به شمار می‌رود که پرداخت حقوقشان با تأخیر مواجه شده است.