کاهش تعداد زائر در مشهد به دلیل کرونا باعث شده تعداد زیادی از مالکان هتل آپارتمان‌ها در محدوده خیابان امام رضا، فداییان اسلام، عنصری و ۱۷ شهریور برای کاهش خسارتشان به فکر اجاره دادن سوئیت‌های خود بیفتند.
سعیدجلائیان | شهرآرانیوز؛ شیوع ویروس منحوس کرونا در تمام جهان صنعت گردشگری را در کما فرو برده است. مشهد نیز که همواره در طول سال و به‌ویژه فصل تابستان پذیرای میلیون‌ها زائر بوده است از این امر مستثنا نیست. کاهش تعداد زائر در مشهد باعث شده تعداد زیادی از مالکان هتل آپارتمان‌ها در محدوده خیابان امام رضا، فداییان اسلام، عنصری و ۱۷ شهریور برای کاهش خسارتشان به فکر اجاره دادن سوئیت‌های خود بیفتند. امری که خیلی زود با توجه به حجم بالای مستأجران با استقبال مواجه شد و بسیاری از این سوئیت‌ها به اجاره رفت.
کافی است در نرم‌افزار دیوار به قسمت اجاره واحد مسکونی و سوئیت بروید. پس از آن با انتخاب محلات مجاور حرم مطهر همچون امام رضا، فداییان اسلام، ضد و ...، با سوئیت‌هایی روبه‌رو می‌شوید که ظاهر و شرایط خوبی دارند. اگر در ماه گذشته به سراغشان رفته بودید از قیمت آن‌ها نیز خوش‌حال می‌شدید. داستان اجاره دادن این سوئیت‌ها بیشتر از ابتدای خردادماه آغاز شد. در آن زمان برخی از صاحبان هتل آپارتمان‌ها در منطقه با ناامید شدن از حضور زائران در سال جاری تصمیم به اجاره دادن سوئیت‌های خود گرفتند. اقدام آن‌ها در ابتدا با استقبال خوب مستأجرانی مواجه شد که مدت‌ها به دنبال یک سرپناه برای خانواده بودند. اغلب آن‌ها با دیدن این آگهی‌ها به دیدن سوئیت‌ها می‌رفتند و همچون پیدا کردن یک گنج خیلی زود به بستن قرارداد اقدام می‌کردند؛ البته از اوایل تیرماه رفته رفته از استقبال شهروندان با توجه به کم شدن تعداد سوئیت‌ها و بالارفتن بهای اجاره آن‌ها کاسته شد.
شما می‌توانستید در خرداد و اوایل تیر یک سوئیت ۷۵ متری نوساز که به آسانسور، پارکینگ، کولر گازی و ... مجهز بود با ۳۰ میلیون تومان رهن و ۸۰۰ هزار تومان اجاره کنید که مشابه شرایط آن در دیگر واحد‌های مسکونی همان محدوده بسیار بیش از این ارقام بود؛ البته این مبالغ پایدار نبود و خیلی زود به صورت روزانه و هفتگی بالا رفت و حالا به جایی رسیده که تفاوت چندانی با بهای اجاره کردن یک آپارتمان عادی ندارد. دلایل
اجاره دادن سوئیت‌ها
برای اطلاع از شرایط اجاره کردن این واحد‌ها ابتدا به یک بنگاه معاملات املاک در خیابان فداییان اسلام می‌رویم. احمد مشاور املاکی که قولنامه چندین سوئیت را تنظیم کرده است درباره تصمیم مالکان هتل‌آپارتمان‌ها به اجاره دادن سوییت‌های خود می‌گوید: «از حدود اوایل خرداد ماه زمانی که مالکان هتل‌آپارتمان‌ها امیدشان به بازگشت زائران به کلی از بین رفت، برخی از آن‌ها شروع به اجاره دادن سوئیت‌های خود کردند تا از این راه درآمدی داشته باشند و از زیان خالی بودن سوئیت‌های خود بکاهند. البته ترس از مالیات بر واحد‌های خالی و هزینه‌های جاری ساختمان نیز در این بین بی‌تأثیر نبود.»
این مشاور املاک با اشاره به قرارداد‌های بسته شده برای اجاره این سوئیت‌ها در خرداد و تیرماه گذشته ادامه می‌دهد: «مالکانی که ابتدا به اجاره دادن سوئیت‌های خود اقدام کردند با قیمت‌ها زیاد آشنا نبودند و می‌خواستند خیلی زود سوئیت‌ها را اجاره بدهند به همین دلیل قیمت‌های بسیار مناسبی روی واحد‌های خود می‌گذاشتند و در فضای مجازی انتشار می‌دادند. این آگهی خیلی زود با استقبال خوب مستأجران همراه شد به طوری که تعدادی از سوئیت‌ها در همان روز آگهی به اجاره می‌رفت. متأسفانه این شرایط زیاد پایدار نماند. کمی که گذشت آگهی‌ها مدام ویرایش شد و مبالغی که در آن قید شده بود روز به روز و حتی ساعت به ساعت افزایش پیدا می‌کرد. حتی موردی را داشتیم که پول پیش سوئیت خود را در عرض یک هفته به ۲ برابر افزایش داد و با وجود این باز هم توانست سوئیت خود را اجاره دهد.»
افزایش اجاره بها
«البته مالکان دلایل متعددی برای افزایش اجاره‌ای که در ابتدا مطرح کرده بودند، ارائه می‌دهند.»
این کارشناس املاک با بیان جمله فوق توضیح می‌دهد: «منتشرکنندگان آگهی‌ها دلایل متعددی برای افزایش قیمت‌ها داشتند که مهم‌ترین آن‌ها دو مورد بود. اولین علت تقاضای بالایی بود که برای اجاره این سوئیت‌ها مطرح شد. اگر شما هم باشید ببینید برای مالتان در ساعت اول اعلام اجاره ده‌ها تماس گرفته می‌شود، قیمت را بالا خواهید برد. در این بین ما حتی موردی داشتیم که مستأجر برای اینکه به مالک نشان بدهد خواهان ملک است در زمان بازدید مبلغی را به عنوان بیعانه پرداخت کرد و هر دو با هم توافق کردند که فردای آن روز به بنگاه بیایند؛ اما مالک به یک‌باره پشیمان شد و پولی را که گرفته بود پس داد. از او وقتی دلیل را پرسیدیم تماس‌هایی که با او گرفته شده بود نشان داد. مالک می‌گفت به یکی از متقاضیان گفته اجاره داده؛ اما یک نفر به او گفته بود حاضر است پول پیش بیشتری بپردازد و تا ۲۰۰ هزار تومان از اجاره گفته شده بالاتر پرداخت کند.»
این کارشناس املاک فعال در محدوده خیابان امام رضا ادامه می‌دهد: «دومین علت افزایش بهای اجاره‌ها متأسفانه تعداد معدودی از همکاران من بودند. شغل ما به نحوی است که مدام در فضای مجازی به‌ویژه نرم‌افزار دیوار آگهی‌های منازل مسکونی را رصد می‌کنیم. برخی از مشاوران املاک با مالکان تماس می‌گرفتند و وعده می‌دادند خیلی زود سوئیت‌های هتل آپارتمان را بیش از مبلغی که آگهی زده شده اجاره بدهند. آن‌ها البته ۲ شرط داشتند آن هم این بود که کمی فرصت به آن‌ها داده شود و سپس مالک آگهی را حذف یا تغییر دهد. حتی من شنیدم که یکی از همکارانم به نزد یکی از مالکان رفته و به او اعتراض کرده بود که چرا قیمت مفت روی سوئیتش گذاشته است. در نهایت نیز او را مجاب کرده بود که قیمت اجاره سوئیت خود را تا ۳۰ درصد افزایش دهد.»
معایب مستأجری در هتل آپارتمان
اجاره کردن سوئیت‌های هتل آپارتمان همان‌طور که مزایایی خوبی دارد با معایبی نیز همراه است که مشاور املاک درباره هر دوی آن‌ها می‌گوید: «زمانی که مستأجران تصاویر این سوئیت‌ها را در فضای مجازی می‌بینند با توجه به مبله بودن سوئیت و نوساز بودن بنا، نزدیکی اغلب آن‌ها به خیابان‌های اصلی و ... خیلی زود مشتاق می‌شوند، البته حق دارند. این‌ها مزایای این سوئیت‌هاست. اما آن‌ها معایب نیز دارند که از مستأجران می‌خواهم آن‌ها را نیز ببینند. شهروندانی که در فکر اجاره کردن این سوئیت‌ها هستند باید مواردی همچون پرداخت قبض را در نظر داشته باشند.
اغلب بنا‌های قدیمی ساز یک کنتور واحد دارند یا اگر هم کنتور‌ها مجزا باشند مصرف آن‌ها تجاری محسوب می‌شود و آن‌ها باید چند برابر پرداخت کنند؛ البته این راه حلی دارد که کمی زمانبر و فرسایشی است. برای درست کردن آن مستأجر باید به شرکت‌های مختلف برود و اعلام کند که اینجا مسکونی است تا آن‌ها برای بازدید بیایند. این کار برای مستأجرانی که سالمند یا کارمند هستند به واسطه طولانی بودن فرایندش دشوار است. دومین نکته موقتی بودن قراردادی است که مالک با مستأجران می‌بندد. ما شاهد بودیم برخی از مالکان و مستأجران با توجه به اینکه یکدیگر را در فضای مجازی پیدا کردند می‌گویند دیگر لازم نیست به بنگاه برویم و پول برای بستن قرارداد پرداخت کنیم.
آن‌ها بین خودشان به صورت کلامی توافق می‌کنند یا مالک می‌گوید «برای اینکه خیال شما راحت شود روی یک تکه کاغذ شرایط را می‌نویسیم.» دیده شده که برخی قرارداد را به نحوی می‌نویسند که با آمدن زائران بتوانند از مستأجر بخواهند آپارتمان را تخلیه کند. برای مالک مهم نیست مستأجر چقدر اجاره پرداخت می‌کند. بلافاصله پس از پایان کرونا با توجه به اینکه درآمد اجاره دادن سوئیت به زائران بسیار بیشتر است، مالک از مستأجرانش خواهد خواست که ملکش را تخلیه کنند. مشکلات دیگری نیز همچون همسایه‌ها وجود دارد. مالک ترجیح می‌دهد سوئیت‌های خود را به یک جوان اجاره دهد تا به یک خانواده بیش از ۳ نفر. از این رو تعداد مستأجران مجرد در این سوئیت‌ها زیاد است.»
این مشاور املاک که به شرط ثبت‌نام نشدنش اطلاعات فوق را در اختیار ما قرار داده است در انتها به بیان توصیه می‌پردازد و می‌افزاید: «با توجه به این شرایط پیشنهاد می‌کنم مستأجران زود با دیدن ظاهر تمیز و نوی سوئیت‌ها تصمیم نگیرند و تمام جوانب را بسنجند. در صورت توافق نیز برای نوشتن قرارداد معتبر به بنگاه‌های املاک مراجعه و از نوشتن قرارداد بین خودشان خودداری کنند.»
پس از این گفتگو با تعدادی از مالکان هتل آپارتمان‌ها تماس می‌گیریم تا با شرایط آن‌ها نیز آشنا شویم و سوئیت‌های آن‌ها را ببینیم. پس از تماس با یکی از این مالکان، اولین سؤالی که او می‌پرسد، این امر است که «چند نفر هستید؟» به او می‌گوییم: «زوج جوان هستیم» پس از آن مالک به تشریح بنای خود می‌پردازد. ساعتی را برای بازدید هماهنگ می‌کنیم. در ساعت مشخص شده به هتل آپارتمان می‌رویم. ساختمان ۵ طبقه است. تعداد سوئیت‌ها ۸ واحدی و در هر طبقه آن ۲ سوئیت قراردارد.
پیش از ما ۲ خانواده دیگر نیز برای بازدید از این ساختمان آمدند. با ورود ما به سوئیت یکی از آن‌ها با مالک توافق می‌کند و می‌رود. خانواده دوم، اما ۳ نفر هستند و به کوچکی آشپزخانه ایراد می‌گیرند و می‌روند. در این بین نیز چند متقاضی دیگر با مالک ساختمان تماس می‌گیرند و در همان ابتدا با سؤالی که ما پاسخ دادیم مواجه می‌شوند. خانواده‌های بیش از ۳ نفر در همان ابتدا رد می‌شوند. متقاضیان مجرد تا حداکثر ۳ نفر شانس گرفتن نشانی و بازدید از سوئیت را پیدا می‌کنند! با توجه به اجاره شدن واحدی که در آن هستیم به سوئیت مقابل می‌رویم تا نگاهی به آن بیندازیم.
گویا سال‌ها کسی وارد این سوئیت نشده چرا که باز بودن پنجره‌ها باعث می‌شود خاک زیادی به روی تمام سطوح بنشیند. این سوئیت مقارن با واحدی است که دقایقی پیش به اجاره رفت. مشکل اصلی آن در نگاه اول طراحی‌اش برای زائران است. چرا که فضای آشپزخانه بسیار کم است و فضای کافی برای اغلب وسایل آشپزخانه ندارد.
مالک خطاب به ما می‌گوید: «تمام سوئیت‌هایش را در عرض یک هفته اجاره داده و تنها یک واحد خالی مانده و اگر عجله نکنیم آن را نیز همین امروز اجاره خواهد داد.»
از مالک ساختمان درباره مدت زمان اجاره سوئیت می‌پرسیم که در پاسخ توضیح می‌دهد: «تنها یک سال قرارداد خواهد بست و پس از آن مشخص نیست تمدید خواهد کرد یا خیر.» او برای این سوئیت ۱۵ میلیون تومان رهن و یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان نیز اجاره می‌خواهد؛ البته اضافه می‌کند: «البته به هیچ عنوان نیز تقاضای تخفیف نباید بکنید» و ادامه می‌دهد تنها لطفی که می‌تواند به ما بکند این است که پول رهن بیشتری پرداخت کنیم تا از اجاره ماهیانه مقداری بکاهد.
قرارداد‌های متفاوت
پس از خداحافظی با صاحب ساختمان سوئیت را ترک می‌کنیم و برای گفتگو با دیگر مستأجران این ساختمان زنگ در یکی از واحد‌ها را می‌فشاریم. خانمی میانسال به همراه دخترش اولین مستأجر این ساختمان است. مالک از او خواسته درباره قراردادش با دیگر مستأجران صحبت نکند.
او درباره شرایط دیگر مستأجران این ساختمان می‌گوید: «ما اولین مستأجر ساختمان هستیم و اوایل تیرماه اینجا را اجاره کردیم. پس از ما هر یک از مستأجرانی که به اینجا آمدند مبلغ متفاوتی اجاره دادند. دومین مستأجری که اینجا آمد یک‌صد میلیون تومان ودیعه پرداخت کرد و برای اجاره ماهیانه نیز یک میلیون تومان تعهد داد بپردازد. سومین مستأجر، اما ۲۰ میلیون تومان برای رهن و یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان آن طور که به من گفتند برای اجاره پرداخت کرده است. از قرارداد دیگر واحد‌ها اطلاعی ندارم؛ اما آن‌ها نیز شرایط مشابهی داشتند. دخترم در اینترنت دیده بود که هر روز مالک یک قیمت جدید روی سوئیت‌ها می‌گذارد. من یک بار از او پرسیدم چرا قیمت‌ها را تغییر می‌دهد اول از من خواست به دیگر مستأجران نگویم به چه مبلغی اینجا را اجاره کردیم و سپس گفت برای پول‌هایش برنامه‌ریزی کرده است و طبق آن سوئیت‌ها را اجاره می‌دهد.»
مستأجر سوئیت هتل آپارتمان درباره مزایا و معایب واحدی که در آن زندگی می‌کند، این‌گونه توضیح می‌دهد: «یک ماه بیشتر از سکونت ما در این سوئیت نمی‌گذرد. تنها مشکلی که داریم گذاشتن یخچال فریزر در پذیرایی است چرا که در آشپزخانه جایی برای آن نبود. برای قبوض آب و برق و گاز هم من شنیدم باید برویم و اینجا را از تجاری به مسکونی تغییر دهیم که این را مالک پیش از بستن قرارداد به ما نگفته بود.»
به آدرس سوئیت دیگری در خیابان ۱۷ شهریور که در سایت دیوار اجاره دادن آن اعلام شده است، می‌رویم. شرایط و شکل این واحد نیز مشابه با مورد قبلی است که بازدید کرده بودیم. مالک هتل آپارتمان نمی‌خواهد نامش را بگوید؛ اما درباره دلایل اجاره دادن سوئیت‌های خود می‌گوید: «تنها درآمد من همین ساختمان است که ۸ سوئیت دارد. متأسفانه حتی پیش از شیوع کرونا و از ۹ ماه گذشته حتی یک مسافر در اینجا نداشتم. تمام امیدم به عید و تابستان بود که شرایط بدتر شد و باز هم زیان دادم. سوئیت‌ها همین‌طور خالی بود تا اینکه به پیشنهاد یکی از دوستانم تصمیم گرفتم سوئیت‌ها را برای یک سال اجاره بدهم تا درآمدی داشته باشم و از ضررهایم کاسته شود؛ البته من با این کارم در این روزها که تعداد زیادی از همشهریانم به دنبال منزلی برای اجاره کردن هستند، تا الان به ۷ خانواده سوئیت با قیمت بسیار مناسب اجاره دادم و به نوعی با بالا بردن عرضه، قیمت را نیز پایین آوردم. در واقع من با اجاره دادن این سوئیت‌ها حس خوبی دارم و فکر می‌کنم ثواب نیز کرده‌ام.»
یکی از مستأجران این ساختمان که صحبت‌های ما را می‌شنید ضمن تأیید سخنان صاحبخانه خود از مالک ابراز رضایت می‌کند و می‌گوید: «به نظر من اجاره دادن سوئیت‌های هتل آپارتمان کار خیلی خوبی است و جز مزایا چیز دیگری ندارد. این کار باعث شده از ضرر به مالکان هتل آپارتمان‌ها کاسته شود و اندکی از بهای اجاره‌ها در این مناطق کاسته شود.»
مستأجر مورد نظر ادامه می‌دهد: «من بیش از ۱۰ سال است که مستأجر هستم و تاکنون ۶ بار محل زندگی‌ام را تغییر دادم. از ابتدای خرداد ماه نیز تا پیش از پیدا کردن اینجا به بیش از ۵۰ آپارتمان و سوئیت سر زدم. قیمت‌هایی که برای سوئیت‌ها گفته می‌شد بسیار مناسب‌تر از منازل مسکونی بود. با پولی که برای اینجا پرداخت کردم تنها می‌توانستم یک زیرزمین در ساختمانی قدیمی اجاره کنم؛ اما حالا با پرداخت ماهیانه یک میلیون تومان یک سوئیت نوساز اجاره کردم که مزایای زیادی دارد و مهم‌ترین آن مستقل بودن آن است. خوشبختانه مالک ما نیز شخص خوبی است. در دیگر ساختمان‌ها نیز طوری که من دیدم مالک زندگی نمی‌کند تا هر روز با بهانه‌ای مستأجران خود را اذیت کند. با توجه به این شرایط اگر برای من فرصت فراهم شود حاضر هستم تا ۱۰ سال آینده این سوئیت را اجاره کنم.»
بی‌خبری اتحادیه!
موضوع اجاره دادن سوئیت‌های هتل آپارتمان را با پوررضایی، رئیس اتحادیه این صنف، در میان می‌گذاریم. او در ابتدا ضمن ابراز بی‌اطلاعی از این موضوع می‌گوید: «تاکنون به ما همچنین مواردی گزارش نشده است. هیچ مالک هتل آپارتمانی به ما مراجعه نکرده و نگفته که قصد دارد سوئیت‌های خود را برای یک سال اجاره بدهد و اگر کسی این چنین کاری کرده است تخلف بوده و بدون اطلاع اتحادیه دست به چنین کاری زده است.»
پوررضایی ادامه می‌دهد: «البته ممکن است این کار در ساختمان‌هایی انجام شده باشد که فاقد مجوز از ما باشند و تنها به نام هتل آپارتمان از زائران میزبانی می‌کنند. در غیر این صورت طبق قانون مالکان هتل‌آپارتمان نمی‌توانند این چنین کاری کنند؛ زیرا واحد از حالت تجاری خارج می‌شود.»
مدیر اتحادیه هتل آپارتمان‌داران مشهد در انتها می‌افزاید: «ما این مورد را بررسی خواهیم کرد و بازرس‌های اتحادیه پیگیر این مورد خواهند بود و پس از آن نظر کارشناسی خود را اعلام خواهیم کرد.»