شنبه ۱۱ مرداد بود که فراخوان «جایزه ادبی مشهد» منتشر شد. این اقدام فرهنگی با حضور جمعی از استادان دانشگاه و مدیران شهری رخ داد. برای اطلاع از چند‌و‌چون برگزاری این جشنواره گفت و گویی با حسین لعل بذری دبیر علمی «جایزه ادبی مشهد» ترتیب داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
غلامرضا زوزنی | شهرآرانیوز - شنبه ۱۱ مرداد بود که فراخوان «جایزه ادبی مشهد» منتشر شد. این اقدام فرهنگی با حضور جمعی از استادان دانشگاه و مدیران شهری رخ داد.
ظهور و بروز شخصیت‌های فاخر ادبی در مشهد و خراسان بزرگ ضرورت توجه بیشتر به ادبیات در این شهر را ایجاد می‌کرد که بنای این سنت حسنه از سوی معاونت فرهنگی اجتماعی شهرداری مشهد و در دوره پنجم شورای اسلامی شهر مشهد نهاده شد.
دبیر علمی این جایزه، حسین لعل‌بذری، نویسنده مشهدی، است که خود از فعالان ادبی در مشهد است. او علاوه بر نگارش داستان و رمان به برگزاری جلسات ادبی و دعوت از نویسندگان نامی کشور مشغول است. لعل بذری از اردیبهشت سال ۱۳۹۸، در کنار تشکیل خانه ادبیات داستانی مشهد به نتیجه رسیدن رویداد نشان ادبی مشهد را نیز پی گرفته است که امسال به نتیجه رسیده و دیروز فراخوانش با طراحی احسان مهدوی گرافیست مشهدی منتشر شده است.
این جایزه در سه بخش شعر، داستان و روایت‌نگاری (ویژه شهر مشهد) برگزار می‌شود. جواد گنجعلی، جواد بردبار و احسان عبدی‌پور به ترتیب دبیر هر کدام از این بخش‌های سه‌گانه هستند.
برای اطلاع از چند‌و‌چون برگزاری این جشنواره گفت‌وگویی با لعل بذری ترتیب داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
لطفا درباره «جایزه ادبی مشهد» و سطح کیفی آن توضیح دهید.
یک جایزه بزرگ در گستره ملی است که در این جایزه به دو بخش کتاب‌های منتشر شده در سال ۱۳۹۸ (بخش الف) و تک اثر منتشر نشده (بخش ب) توجه می‌شود. هر بخش سامل سه قسمت است؛ که به سه دسته شعر، داستان و روایت‌نگاری تقسیم می‌شود. بخش روایت‌نگاری ویژه شهر مشهد و دو بخش دیگر موضوع آزاد دارد. به این ترتیب در بخش کتاب‌های منتشر شده همه آثار شعر، مجموعه داستان و رمان داوری خواهند شد.
در بخش شعر هم فراخوان به صورت آزاد است، اما کلی نیست. ما شعر آزاد را جدای از شعر کلاسیک بررسی خواهیم کرد. همان‌طور که در بخش داستان، مجموعه داستان را از رمان به تفکیک مورد قضاوت قرار خواهیم داد.
بخش اثر منتشر نشده نیز در قالب‌های شعر آزاد و کلاسیک، داستان کوتاه و روایت‌نگاری ویژه شهر مشهد خواهد بود. در نهایت به آثار برگزیده، نشان ویژه ملک‌الشعرای بهار به برترین شعر کلاسیک، نشان ویژه مهدی اخوان‌ثالث به بهترین شعر آزاد، نشان ویژه توس به داستان برگزیده و نشان بیهقی به بهترین اثر روایت‌نگاری شده اهدا خواهد شد.
نحوه گزینش آثار چگونه است؟
آثار باید به دبیرخانه ارسال شود. ما بنای این را نداریم که خودمان آثار را بیابیم. این ارسال می‌تواند یا از سوی انتشارات صورت بگیرد و یا می‌تواند شخص مؤلف اقدام به ارسال کتابش به دبیرخانه کند.
هویت و افزایش احساس تعلق به مشهد و مسائلی از این دست موضوعاتی است که مدیریت شهری در همه رویداد‌های فرهنگی هنری که در مشهد برگزار می‌شود به آن توجه دارد، آیا آزاد بودن موضوعات این رویداد ادبی با این رویکرد در تضاد نیست؟
یکی از بخش‌های اصلی نشان ادبی مشهد، روایت‌نگاری است که ما به آن تأکید فراوانی داریم. در این بخش به دنبال ایجاد نگاه تازه با استفاده از یک قالب نو ادبی به مشهد هستیم. ضمن اینکه ممکن است در مراسم پایانی در حوزه کتاب‌های منتشر شده اگر کتابی به هر شکلی به مشهد پرداخته باشد به آن جایزه‌ای جدا اهدا کنیم.
اما هدف اصلی ما این بود که نویسندگان برای حضور در این جشنواره محدودیت نداشته باشند. در همه قالب‌ها و بخش‌های جشنواره متقاضیان می‌توانند با موضوع مشهد آثار خود را ارسال کنند و هیچ محدودیتی در‌این‌باره وجود ندارد.
این رویداد ادبی در گام نخست خود است تا قوام بگیرد و سر و شکل بیابد قطعا جایگاه مشهد ویژه‌تر خواهد شد. ما ابتدا باید خودمان را ثابت بکنیم بعد گام‌های قوی‌تر را برداریم.
همچنین شعار ما در برگزاری این رویداد فرهنگی و ادبی این است که جایزه ادبی مشهد قرار نیست تنها به یک کتاب یا اثر ادبی توجه کند؛ ما می‌خواهیم در این بستر مشهد را معرفی کنیم. از زمانی که فراخوان منتشر شد تا روز اختتامیه برنامه‌های مختلفی با حضور بزرگان مشهدی خواهیم داشت که به مرور برنامه‌ها اعلام خواهد شد. به این وسیله فضای مشهد متنوع و متحول خواهد شد. برای سه روز اختتامیه برنامه داریم که توجه همه کشور را به مشهد جلب کنیم.
باتوجه به اینکه مدیریت شهری این رویداد را سامان داده است، اما بعضی گمان می‌کنند که این دستگاه باید به امور شهرداری بپردازد.
بنده از آن افراد این سؤال را دارم که چرا مدیریت شهری نباید این کار را انجام دهد؟ در همه جای دنیا این شهرداری‌ها هستند که پای کار فرهنگ و ادب و هنر هستند. شهرداری‌ها با جشنواره‌هایی که برگزار می‌کنند شناخته می‌شوند. ما معاونت‌های فرهنگی و اجتماعی در مجموعه شهرداری داریم که مأموریتش انجام کار‌هایی از این دست است.
اینکه نهاد‌های دیگر متولی فرهنگ و ادب و هنر هستند یک موضوع است. اینکه در این زمینه فعالیت دارند یا نه موضوعی دیگر است. ما نمی‌توانیم منتظر بمانیم تا ادارات متولی، کاری را انجام دهند. مدیریت شهری به سهم خودش باید وظیفه‌اش را انجام دهد. سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری مشهد بخشی از تعریفش این است که برای شهروندان در آشنایی با ادبیات برنامه داشته باشد. این باید جای خوشحالی داشته باشد که وظیفه شهرداری مشهد فقط رسیدگی به امور شهری و عمرانی و مسائلی این‌چنینی نیست. به نظرم در این دوره که این فرصت برای مشهد به وجود آمده است باید غنیمت شمریمش.
این نکته را هم لازم می‌دانم بگویم که این جایزه متعلق به یک شخص و نهاد نیست متعلق به هر فرد و دستگاهی است که مشهد برای او اهمیت و جایگاه دارد.
نام‌گذاری بخش‌های مختلف این جایزه به نام بزرگان ادبی مشهد نشان از غنای مشهد در این حوزه دارد و ضرورت برگزاری آن را بیشتر از پیش نمایان می‌کند.
بله و در واقع به این وسیله قصد داشتیم تأکیدی روی شخصیت‌های ادبی مشهد داشته باشیم. ضمن اینکه این بخش‌ها صرفا به عنوان یک نام نیستند و قرار است این شخصیت‌ها و دیگر ادیبانی که در مشهد زیسته‌اند معرفی شوند.
هنوز تاریخ دقیق اختتامیه مشخص نیست؟
نه متأسفانه. به دلیل وجود کرونا ما نمی‌توانیم تاریخ دقیق را از الان مشخص کنیم. پیش از این قرار بود در آذر ۱۳۹۹ برگزار شود که قطعا این تاریخ به تعویق افتاده است. چون بنا داریم اگر شرایط بهداشتی و اجتماعی اجازه دهد اختتامیه را در مشهد برگزار کنیم لذا باید منتظر بهبود شرایط باشیم.