افزایش قیمت قوطی های کنسروی، دستمزد کارگری و حمل و نقل باعث رشد نرخ رب گوجه‌فرنگی شده است.
مسعود سلطانی | شهرآرانیوز؛ «رب گوجه‌فرنگی حدود ۳ تا ۴ هزار تومان گران شده است و گفته می‌شود علت این گرانی افزایش قیمت قوطی است. قیمت‌ها لحظه‌به‌لحظه تغییر می‌کند و معلوم نیست که فردا همین باشد یا نه!». این سخنان، صحبت‌های یکی از عمده‌فروشان بازار مصلی با شهرآرانیوز است و از گرانی رب گوجه‌فرنگی و انواع کنسرو حکایت دارد. البته اکنون که شما این گزارش را می‌خوانید معلوم نیست که قیمت‌ها به نرخ دیروز باشد؛ این واقعیت تلخی است که امیدواریم حداقل مسئولان را کمی به فکر بیندازد.
طی یک ماه اخیر، قیمت رسمی هر کیلوگرم شمش فولاد در بازار ایران حدود ۳ هزار تومان افزایش پیدا کرده و بسته به نوع و کیفیت آن از حدود ۶۲۰۰ تومان به حدود ۹۲۰۰ تومان رسیده است. البته این افزایش نرخ در بازار آزاد به‌مراتب بیشتر است و نرخ فولاد نیز به‌صورت لحظه‌ای تغییر می‌کند. با این‌حال نکته ابهام‌آلود درباره تاثیر نرخ فولاد بر بازار مواد غذایی این است که چرا افزایش فولاد اکنون روی این بازار تاثیر گذاشته و چرا هم‌زمان با افزایش قیمت فولاد از زمستان سال گذشته شروع نشده است؟
سایه نرخ فولاد بر سر مواد غذایی
این ماجرا آن‌قدر بیخ پیدا کرده و نفس‌گیر شده که معاون قضایی قوه قضائیه درباره آینده فولاد و دونرخی‌بودن آن هشدار داده است. سعید عمرانی، معاون قضایی دادستان کل کشور، شامگاه دوشنبه در بخش خبری ۲۱ صدا و سیما، گفت: هرجا که بین قیمت کارخانه و بازار اختلاف قیمت وجود داشته باشد حتما حلقه تاریکی وجود دارد که تنها در قاعده رانت و امضای طلایی به وجود می‌آید.
صادارات بشکه‌ای رب بدون ارزش افزوده
البته نگرانی‌ها درباره افزایش قیمت رب گوجه فرنگی فقط به همین جا ختم نمی‌شود؛ زیرا اکنون یک ماه است صادرات رب گوجه فرنگی در بشکه‌های ۲۵۰ کیلوگرمی آزاد شده است و می‌تواند بازار ایران را تحت تاثیر قرار دهد. علی‌اکبر شادمانی، مدیر کل دفتر صادرات گمرک، ۱۵ تیرماه با ارسال نامه‌ای به تمام گمرکات اجرایی، بلامانع بودن صادرات رب گوجه فرنگی در احجام مختلف ازجمله رب اسپتیک (بشکه‌ها) تا پایان مهرماه ۹۹ را ابلاغ کرد. این نوع بسته‌بندی یکی از انواع بسته‌بندی رب گوجه فرنگی است که محصول در بشکه‌های آبی‌رنگ اسپتیک در وزن ۲۳۰ کیلوگرم تولید می‌شود. لازم به ذکر است که رب اسپتیک همان فروش رب در احجام بزرگ است که صادرات آن به این شکل، ارزش افزوده پایینی برای کشور ایجاد می‌کند.
گرانی فقط به خاطر فولاد نیست
علی رضایی، از تولیدکنندگان صنایع غذایی و کنسروجات در خراسان رضوی، معتقد است افزایش قیمت تنها به‌دلیل نرخ فولاد و گران‌شدن قوطی کنسرو نیست. او دراین‌باره توضیح می‌دهد: از ابتدای سال هزینه‌های حمل‌و‌نقل، سوخت و انرژی، دستمزد پرسنل و البته انواع میوه‌جات و محصولات کشاورزی افزایش پیدا کرده است. محصولات باغی نسبت به سال گذشته صددرصد رشد قیمت داشته‌اند و به‌طور طبیعی کنسرو این محصولات گران‌تر خواهد شد.
این فعال اقتصادی می‌افزاید: قیمت هر کیلوگرم گوجه‌فرنگی حتی به ۲۵۰۰ تومان هم رسید. برداشت این محصول باید برای کشاورز صرفه اقتصادی داشته باشد و کشاورز باید بتواند هزینه نیروی کارگری خود را بپردازد. از این رو معتقدم افزایش قیمت رب گوجه فرنگی تنها وابسته به نرخ فولاد و قوطی کنسرو نیست و چه بسا در آینده گران‌تر هم بشود.
وی اضافه می‌کند: تولید زیاد گوجه فرنگی به معنی بدون تغییر ماندن قیمت رب نیست چراکه سایر مولفه‌های موثر در هزینه تمام شده تولید افزایش قیمت داشته‌اند. به گفته وی؛ یکی از این مولفه‌ها هزینه حمل و نقل است که در پی شیوع کرونا افزایش داشته است.
همچنین حسین خانیزاده، دبیر خانه صنعت معدن وتجارت استان نیز افزایش هزینه‌های تامین قوطی را دلیل گرانی رب اعلام کرده و می‌گوید: در چند وقت اخیر هزینه‌های جانبی و بسته بندی محصولات غذایی رشد زیادی داشته است و این مسئله سبب افزایش هزینه نهایی رب شده است.
نگرانی از گران‌فروشی
به‌طور طبیعی با افزایش قیمت درب کارخانه محصولات باید منتظر افزایش قیمت‌ها در بازار نیز باشیم. این نگرانی وجود دارد که محصولات خرید پیشین نیز با نرخ‌های جدید در بازار عرضه شود. این موضوع را با رئیس اداره بازرسی و نظارت اتاق اصناف مشهد درمیان گذاشتیم.
امیر دلداری دراین‌باره می‌گوید: هنوز گزارشی از بازار مبنی‌بر افزایش قیمت رب گوجه فرنگی به دست ما نرسیده است. با این‌حال با توجه‌به هشدار روزنامه شهرآرا این موضوع را بررسی خواهیم کرد و نتیجه را گزارش می‌کنیم.
وی با اشاره به مستندات روزنامه شهرآرا مبنی‌بر افزایش حدود ۲ تا ۳ هزار تومانی کنسرو رب گوجه فرنگی در بازار ادامه داد: طبق قانون، مسئول تعیین نرخ و نظارت بر واحد‌های صنعتی تولیدی، سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان است. ما نیز در بازرسی اتاق اصناف بررسی می‌کنیم که عمده‌فروشان با سود مجاز ۳ درصد و ارائه مستندات خرید، کالای خود را عرضه کنند و خرده‌فروشان نیز با سود ۱۲ درصد از روی فاکتور خرید، محصول را به دست مشتریان برسانند.