اولین زن مشهدی در مجلس | تجربه‌ای از سیاست، پزشکی و مادری

به گزارش شهرآرانیوز، در تاریخ سیاسی مشهد، نام دکتر قدسیه علوی همواره با افتخار یاد می‌شود؛ نخستین نماینده زن این شهر در مجلس شورای اسلامی. عضویت در انجمن اسلامی جامعه پزشکی ایران، استادیاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گروه زنان و فعالیت دانشگاهی در دانشگاه تربیت مدرس، تنها بخشی از کارنامه علمی و اجتماعی اوست. علوی در دوره‌های چهارم و پنجم مجلس شورای اسلامی نماینده مردم مشهد و کلات بود.

در این گفت‌و‌گو، او از تجربه زیسته خود به‌عنوان یک زن پزشک، استاد دانشگاه و نماینده مجلس سخن می‌گوید.

رشته‌ای که به درد خانم‌ها بخورد

پیروزی انقلاب اسلامی هم‌زمان شد با زمانی که باید وارد دوره تخصصی می‌شدم. در آزمون تخصص پزشکی شرکت کردم و نمره خوبی هم آوردم، اما فضای آن سال‌ها هنوز پذیرای حضور زنان در رشته‌های سخت نبود. می‌خواستم وارد جراحی زنان شوم؛ رشته‌ای با کشیک‌های شبانه و جراحی‌های سنگین. نگاه غالب این بود که زنان توان چنین کاری را ندارند.

آن زمان ازدواج کرده بودم و سه فرزند داشتم. با استدلال‌هایی غیرعلمی مرا نپذیرفتند و مجبور شدم شش ماه بعد دوباره امتحان بدهم. این بار نمره زبانم بهتر شده بود و دیگر دلیلی برای رد کردن وجود نداشت. در این فاصله، جامعه تغییر کرده بود؛ زنان بعد از انقلاب خودشان را نشان داده بودند.

پس از پایان دستیاری، مدیر گروه زنان و رئیس بخش شدم؛ همان استادانی که روزی مخالف حضورم بودند، به من رأی دادند. این اتفاق را از برکات انقلاب اسلامی می‌دانم که نشان داد زنان در شرایط سخت هم می‌توانند موفق باشند.

افزایش اعتمادبه‌نفس زنان پس از انقلاب

در سال ۱۳۶۳ وارد دانشگاه شدم، هرچند استخدام هیئت علمی برای یک زن ساده نبود. با وجود مخالفت گروه، با حکم وزیر به‌عنوان عضو هیئت علمی جذب شدم و مسیر علمی را تا مرتبه استادی طی کردم.

در میانه دهه ۶۰ برای گذراندن دوره‌های فوق‌تخصصی زنان، از جمله لاپاراسکوپی، نازایی و انکولوژی، به تهران رفتم و سپس به مشهد بازگشتم. از سال ۱۳۶۶ تا ۱۳۷۱ در دانشگاه علوم پزشکی مشهد فعالیت داشتم و همان سال‌ها مدیریت گروه زنان را بر عهده گرفتم.

در سال ۱۳۷۱، با پیشنهاد دوستان و همراهی مردم، نامزد انتخابات مجلس شدم. برای نخستین بار، زنی از شهری مذهبی وارد رقابت مجلس می‌شد. این اتفاق نه‌تنها در ایران، بلکه در رسانه‌های خارجی هم بازتاب داشت.

تجربه نمایندگی و مسئولیت اجتماعی

در مجلس چهارم و پنجم، تلاش کردم علاوه بر مسائل زنان، دغدغه‌های کل جامعه را پیگیری کنم. دو طرح مهم که برای استان اثرگذار بود، یکی مسئله تقسیم استان و دیگری تأمین اعتبار قطار شهری مشهد بود. با گفت‌و‌گو، اقناع و همکاری نمایندگان توانستیم این مصوبات را به نتیجه برسانیم.

همیشه تأکید کرده‌ام که زن بودن به معنای محدود شدن به مسائل زنان نیست؛ بلکه زنان می‌توانند در همه حوزه‌ها نقش‌آفرین باشند.

قانون‌گذاری به‌نفع جامعه

در دوران حضورم در مجلس، قوانین مهمی تصویب شد؛ از جمله قانون پیوند اعضای مرگ مغزی، سقط درمانی، اهدای جنین به زوجین نابارور، اصلاح قانون دیات و توسعه اخلاق پزشکی. این قوانین حاصل تلاش جمعی و بستری بود که بعد از انقلاب فراهم شد.

جایگاه زنان هنوز با توانایی‌ها فاصله دارد

با وجود همه پیشرفت‌ها، هنوز جایگاه زنان به اندازه توانایی‌هایشان نیست. مسئولیت‌های خانوادگی، فشار مضاعف و ساختار‌های اجتماعی باعث شده حضور زنان در سطوح بالای تصمیم‌گیری محدود باشد. بعد از دهه‌ها، تعداد نمایندگان زن مجلس همچنان اندک است؛ نه به این دلیل که زنان نمی‌خواهند، بلکه، چون موانع نانوشته همچنان وجود دارد.

زنان وارد عرصه توانمندی خود شوند

امروز بیش از نیمی از دانشگاهیان کشور را زنان تشکیل می‌دهند. بستر فعالیت فراهم است و محدودیت قانونی وجود ندارد. زنان باید توانایی‌های خود را بشناسند و وارد عرصه‌ای شوند که در آن توانمند هستند.

به باور من، جایی نیست که حضور زنان را کم ببینیم؛ آنها بوده‌اند، هستند و خواهند بود.