پس از دست‌نیافتن به اهداف مدنظر در عملیات بدر، شهر سلیمانیه عراق به‌عنوان هدف دوم پس از بصره، ازسوی طراحان نظامی برگزیده شد
حسین بیات | شهرآرانیوز؛ پس از دست‌نیافتن به اهداف مدنظر در عملیات بدر، شهر سلیمانیه عراق به‌عنوان هدف دوم پس از بصره، ازسوی طراحان نظامی برگزیده شد. بر همین اساس، با فراهم‌آوردن مقدمات عملیات در این منطقه، اولین حرکت که قرار بود در تابستان ۱۳۶۴ انجام شود، به‌دلیل حضور هوشیار دشمن، به فصل زمستان موکول شد. ازسویی عملیات والفجر ۸ برای فتح فاو در جنوب شکل گرفته و عراق تمام توانش را برای حفظ این منطقه گذاشته بود و حملات سنگینی بر سر نیرو‌های ایرانی ترتیب می‌داد.
با تجمع اغلب یگان‌های عراق در جبهه جنوب، تصور می‌شد عملیات والفجر۹ موفق باشد و رزمندگان بتوانند، هم فشار سنگین دشمن در منطقه عملیاتی والفجر۸ را کاهش دهند و هم با آزادسازی ارتفاعات سوق‌الجیشی و حساس این منطقه، ضمن به‌جلوکشاندن عقبه‌ها و کاهش فاصله خودی با دشمن، اولین گام را به‌منظور آماده‌سازی برای عملیات بعدی ازجمله تصرف سلیمانیه بردارند.
درواقع عملیات والفجر۹ اولین عملیات از سلسله‌نبرد‌های مربوط به استراتژی تعقیب دشمن در جبهه‌های شمالی بود که ساعت ۲۳:۴۵ دقیقه ۵اسفند۶۴ با رمز «یا الله، یا الله، یا الله» در جبهه شمالی چوارتا در شرق شهر سلیمانیه به وسعت ۲۰۰ کیلومتر مربع آغاز شد. تیپ ویژه شهدا با موفقیت‌هایی که در کردستان کسب کرده بود، به‌عنوان یکی از ارکان اصلی انجام این عملیات انتخاب شد تا با دیگر یگان‌های تحت امر قرارگاه نجف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سرمای شدید و بارندگی زمستان با عبور از ارتفاعات صعب‌العبور و پوشیده از برف منطقه، این عملیات دشوار نظامی را با موفقیت به سرانجام برساند.
تیپ۱۵۵ ویژه شهدا با تحت‌امر‌گرفتن تیپ۱۱۰ می‌بایست ابتدا «موبرا» و «مامخلان» و سپس «پلنگه‌سور» را تصرف می‌کرد. لشکر ویژه شهدا به فرماندهی محمود کاوه، جوانی که تنها ۲۴ بهار از عمرش گذشته بود، در تلاش اصلی، طی ۲۴ ساعت ابتدای شروع عملیات با استفاده از شیوه‌های یک عملیات کلاسیک تمام‌عیار و تلفیق آن با تاکتیک‌های عملیات چریکی و پارتیزانی، موفق به تصرف ارتفاعات فوق‌العاده حساس موبرا و مامخلان شد و چند ساعت بعد نیز پلنگه‌سور را فتح کرد. ۴ روز بعد، عملیات با موفقیت و فتح چندین قله مهم دیگر مشرف به سلیمانیه به پایان رسید.
در این عملیات، منطقه گسترده‌ای از کردستان عراق ازجمله چند پاسگاه مرزی، بخشی از ارتفاعات کانا، شله‌کوران، تنگه سور، موبرا، مامخلان، کانی‌ماران، سرو ارتفاعات ۱۴۷۰ و ۱۴۸۹، به تصرف ایران درآمد و شهر سلیمانیه در برد آتش ایران قرار گرفت، اما متاسفانه چند روز بعد از تحویل خط به نیرو‌های پدافندی، درحالی‌که مناطق متصرفه هنوز به‌طورکامل تثبیت نشده بود، با بمباران شیمیایی چند روستای کردنشین ازسوی عراق، نیرو‌های ایرانی به مواضع اولیه خود بازگشتند و نیرو‌های عراقی ۲۳اسفند توانستند این نقاط را بازپس گیرند.
نکته حائز اهمیت در این عملیات، این بود که درحالی‌که توان اصلی سپاه در منطقه فاو درگیر بود، یگان‌های تازه‌تأسیسش توانستند در تهاجم خود کاملا موفق باشند و چنانچه نیرو‌های پدافندی جایگزین آن‌ها قادر به حفظ منطقه می‌شدند، نیرو‌های ایران در منطقه سلیمانیه به موقعیت ممتازی دست می‌یافتند. این عملیات نشان داد که درصورت گشودن جبهه هم‌زمان علیه ارتش عراق، توان دشمن تجزیه می‌شود و قادر نخواهد بود در ۲ جبهه مجزا و به‌طور هم‌زمان به مقابله برخیزد. دشمن در این عملیات بیش از ۱۵۰۰کشته و زخمی تلفات داشت و تعداد ۱۳۴نفر از آنان نیز به اسارت نیرو‌های ایرانی درآمدند.
سازمان رزم خودی
قرارگاه نجف اشرف با تیپ‌های مستقل بنی‌اکرم، ابوالفضل، بروجردی، قدس و ویژه شهدا سپاه پاسداران، هدایت عملیات را برعهده داشت. همچنین ۲گردان توپخانه از سپاه و ۲گردان توپخانه از ارتش، وظیفه پشتیبانی آتش را برعهده داشتند. قرارگاه تاکتیکی رمضان نیز با مأموریت تعیین‌شده، تحت امر قرارگاه نجف بود.
استعداد دشمن
لشکر۳۴ پیاده، تابع سپاه یکم، با تیپ‌های۱۰۵ و ۵۰۴ پیاده مسئولیت پدافند از منطقه را به‌عهده داشت. قرارگاه این لشکر در چوارتا بود و تیپ۱۰۵ در منطقه عمومی گامو و تیپ۵۰۴ در منطقه عمومی چوارتا مستقر بودند. با شروع عملیات والفجر۹، یگان‌هایی نیز وارد منطقه شدند. تجهیزات منهدم‌شده دشمن: یک فروند هواپیما، یک فروند هلیکوپتر، ۲۰دستگاه تانک، ۹۰دستگاه خودرو، ۱۰قبضه ضدهوایی، مقدار زیادی سلاح سبک و نیمه‌سنگین. یگان‌های منهدم‌شده دشمن: ۳گردان از تیپ۵۰۴، یک تیپ، یک گردان کماندویی گردان۹۴ توپخانه، گردان۴ تانک تیپ ۷۰۳.