با فروکش کردن موج اول بیماری کرونا در فروردین‌ماه، همه نگرانی‌ها از آغاز موج دوم بیماری در پاییز و هم زمانی آن با بیماری آنفلوانزا بود، بیماری‌ای ویروسی که نشانه‌هایی مشابه و قدرت سرایتی بالا مانند کرونا دارد و تلفات جانی زیادی می‌دهد.
معصومه متین نژاد | شهرآرانیوز؛ با فروکش کردن موج اول بیماری کرونا در فروردین، همه نگرانی‌ها از آغاز موج دوم بیماری در پاییز و هم زمانی آن با بیماری آنفلوانزا بود، بیماری‌ای ویروسی که نشانه‌هایی مشابه و قدرت سرایتی بالا مانند کرونا دارد و تلفات جانی زیادی می‌دهد. اما بی احتیاطی و سهل انگاری برخی زودتر از آنچه انتظارش را می‌کشیدیم کار دستمان داد و باعث شد موج دوم بیماری با خسارت‌هایی به مراتب بیشتر خودش را در تابستان نشان دهد.
حالا در شروع فصل پاییز و آغاز همه گیری آنفلوانزا، با ۲ احتمال پیش بینی شده روبه رو هستیم: اول اینکه موج سوم با قدرت و شدت بیشتری از راه برسد و چندبرابر آنچه تا امروز شاهدش بوده ایم تلفات بگیرد. دوم، به دلیل رعایت دستور‌های بهداشتی، یعنی زدن ماسک، شست وشوی مرتب دست‌ها و رعایت فاصله گذاری اجتماعی، به جز فروکش کردن تب بیماری کرونا، از مرگ و میر‌های شایع بیماری آنفلوانزا هم خبری نباشد.
شاید بد نباشد بدانید امسال در کشور استرالیا به دلیل رعایت دستور‌های بهداشتی برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، تنها ۱۰۷ مورد ابتلا به آنفلوانزا ثبت شده است. این در حالی است که سال قبل در همین مدت ۶۱ هزار مورد ابتلا داشته اند. آفریقای جنوبی و جنوب آمریکای لاتین نیز امسال هیچ موردی از ابتلا به آنفلوانزا را ثبت نکرده اند. این یعنی در روز‌های پیش رو هر اتفاقی بیفتد، مستقیما به چگونگی رفتار ما در جامعه بستگی دارد.
چرا هم زمانی کرونا و آنفلوانزا خطرناک است؟
تشابه سرماخوردگی و آنفلوانزا مشکلی بود که تا همین سال قبل باعث دردسر‌های زیادی می‌شد. سرماخوردگی قدرت سرایت زیادی ندارد و در انتقال‌های بعدی خفیف‌تر هم می‌شود و از همه مهم‌تر اینکه نیازی به درمان دارویی برای آن نیست. در نقطه مقابل، آنفلوانزا از قدرت سرایت بسیاری برخوردار است و شدت بیماری هم در حدی است که در بیشتر افراد به دارودرمانی نیاز پیدا می‌کنند. گاهی باعث مرگ و میر هم می‌شود.
حالا به این شرایط، بیماری کرونا را هم اضافه کنید، بیماری‌ای ویروسی که تشابه بسیار زیادی با آنفلوانزا دارد با این تفاوت که قدرت سرایت آن به مراتب بیشتر است و باعث می‌شود به همان اندازه تعداد مرگ و میر در پی آن، افزایش یابد. برای نمونه، در سال قبل در کشور خودمان حدود ۱۰۰ نفر بر اثر آنفلوانزا فوت کردند در حالی که بیماری کرونا در بهترین شرایط زمانی خودش و پس از گذشت ۷ ماه از شیوع آن در ایران، حدود ۲۵ هزار نفر قربانی گرفته است.
از طرفی، تشابه زیاد در علائم هر ۲ بیماری باعث می‌شود نتوان خیلی سریع آن‌ها را از هم تشخیص داد، به ویژه وقتی بیماری کرونا علائم خفیفی هم داشته باشد. همچنین به دلیل اینکه هر ۲ بیماری دستگاه تنفسی فرد را درگیر می‌کنند، هم زیستی این ۲ ویروس بسیار خطرناک است. یک مؤسسه تحقیقاتی در دانشگاه واشینگتن آمریکا اعلام کرده است: هم زمانی بیماری آنفلوانزا و کرونا می‌تواند وحشتناک باشد، چون این اتفاق می‌تواند تعداد بستری‌های کووید ۱۹ را تا ۱۷۰ درصد هم افزایش بدهد.
چطور از بیماری‌های ویروسی پیش گیری کنیم؟
خوبی بیماری‌های ویروسی این است که می‌توان با پیش گیری، از شیوع آن‌ها جلوگیری کرد. برای این منظور هم کافی است چند دستور ساده را رعایت کنیم.
- همه افراد چه بیمار چه سالم باید مرتب دست‌های خود را بشویند تا در صورت تماس با سطح آلوده، ویروس‌ها از روی دست‌ها شسته شوند و در صورت ابتلا به بیماری هم در پی دست زدن به سطوح مختلف باعث انتشار ویروس نشوند.
- همه حتما از ماسک استفاده کنند تا در صورتی که بیمار هستند مانع از انتشار ویروس شوند و در صورتی که سالم اند از دیگران بیماری را نگیرند.
- به دلیل سنگین بودن ویروس، این ویروس‌ها نمی‌توانند مسافت زیادی در هوا معلق بمانند؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود همه از یکدیگر به ویژه بیماران یا افراد مشکوک حدود ۵/۱ تا ۲ متر فاصله بگیرند تا در پی عطسه یا سرفه ناگهانی، ویروس به کسی منتقل نشود.
- سطوح مختلف و وسایلی که افراد زیاد آن‌ها را لمس می‌کنند مانند دکمه‌های آسانسور، صفحه کلیه رایانه و دکمه‌های دستگاه‌های خودپرداز باید مرتب ضدعفونی شود.
- هرگز نباید با دست نشسته چیزی خورد یا به چشم و اطراف دهان و بینی دست زد.
- از شرکت در گردهمایی‌ها و میهمانی‌ها با هر بهانه‌ای تا حد ممکن باید خودداری کرد.
- از دست دادن یا روبوسی که می‌تواند باعث انتقال ویروس شود، جدا باید خودداری کرد.
- گروه‌های پرخطر مانند کودکان کم سن و سال، زنان باردار، سالمندان، بیماران خاص و کارکنان مراکز بهداشتی درمانی حتما واکسن آنفلوانزا بزنند.
تقویت سیستم ایمنی بدن هم یکی از راه‌هایی است که به پیش گیری از ابتلا به بیماری‌های ویروسی و عفونی کمک می‌کند. برای نمونه، مصرف یک واحد لبنیات همراه با یک عدد میوه تازه در وعده صبحانه، کمی گوشت یا ماهی همراه با سبزی و میوه در وعده ناهار و مصرف نشاسته همراه با سبزیجات برای شام یک رژیم غذایی کامل به منظور پیشگیری از افت انرژی در طول روز و اطمینان از توانایی بدن برای مبارزه با ویروس‌ها خواهد بود؛ بنابراین توصیه می‌شود:
- سوپ و غذا‌های آبکی دیگر زیاد مصرف شود به ویژه زمانی که با مرغ هم طبخ شوند، چون به مرطوب نگهداشتن بینی، جلوگیری از کم آبی بدن و مبارزه با التهاب گلو کمک زیادی می‌کند.
- چای و نوشیدنی‌های داغ درد گلو را تسکین می‌دهند و از گرفتگی بینی جلوگیری می‌کنند، البته نه آن قدر داغ که به بافت مری آسیب بزند.
- میوه‌های خانواده مرکبات حاوی ویتامین «ث» هستند و می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند. همچنین طول دوره بیماری را کاهش می‌دهند.
- خوراکی‌های تند و گرم مانند زنجبیل ضد احتقان هستند. از تهوع جلوگیری می‌کنند و بیماری‌های معده را تسکین می‌دهند.
- مصرف خوراکی‌هایی که حاوی انواع ویتامین‌ها و ریزمغذی‌ها و آنتی اکسیدان‌ها هستند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک زیادی می‌کنند.
- از خوردن غذا‌های اسیدی، چرب و سرخ کردنی، شیرینی جات و کربوهیدرات‌های تصفیه شده مانند نان‌های سفید و آب میوه‌های صنعتی جدا پرهیز کنید.
واکسن برای چه کسانی ضرور است؟
گفتیم که دریافت واکسن آنفلوانزا برای همه ضرورت ندارد. بنابراین، براساس سهمیه‌ای که وزارت بهداشت تعیین کرده است، فقط این افراد باید برای تزریق واکسن مراجعه کنند:
- کارکنان شاغل در مراکز بهداشتی و درمانی به ویژه کسانی که بیشترین ارتباط را با بیماران عفونی و ویروسی نظیر کرونا دارند.
- کارکنان سازمان دامپزشکی و سازمان حفاظت محیط زیست که با پرندگان سروکار دارند.
- همه بیمارانی که ضعف دستگاه ایمنی بدن دارند نظیر مبتلایان به اچ آی وی، کسانی که شیمی درمانی یا رادیوتراپی می‌کنند، گیرندگان پیوند، دیالیزی‌ها و تالاسمی ماژورها.
- کارکنان و سالمندان ساکن در مراکز نگهداری سالمندان، معلولان جسمی حرکتی یا ذهنی، معلولان عصبی عضلانی، بیماران روانی مزمن، کودکان بی سرپرست و زنان آسیب دیده اجتماعی.
- مادران بارداری که در فصل شیوع آنفلوانزا باردار هستند یا باردار می‌شوند.
- کسانی که جزو گروه‌های پرخطرند و افراد دارای بیماری‌های مزمن و زمینه ای.
- گروه سنی ۶ ماه تا ۱۸ سال که تحت درمان طولانی مدت با آسپیرین هستند.
- افراد مبتلا به چاقی مفرط یا چاقی بیمارگونه با توده بدنی مساوی یا بیش از ۴۰ برای بزرگ سالان.
- همه کسانی که قصد دارند به کشوری دیگر سفر کنند.
- کودکان کوچک‌تر از ۵ سال و افراد بزرگ‌تر از ۶۵ سال.
تفاوت کرونا با سرماخوردگی و آنفلوانزا چیست؟
تشخیص این ۳ بیماری از هم کار سختی است و وقتی کسی بیمار می‌شود باید احتمال هر کدام از این بیماری‌ها را در نظر بگیرد. آزمایش تنها راه تشخیص قطعی بیماری کروناست. با وجود این، گذشت زمان و بروز برخی از علائم می‌تواند تا اندازه‌ای نوع بیماری را مشخص کند.
مبتلایان به کرونا واکسن بزنند یا نه؟
دریافت واکسن کرونا برای بیماران مشکوک یا مبتلا به بیماری کووید ۱۹ باید تا زمان رفع کامل علائم بیماری به تأخیر بیفتد. میزان دریافت واکسن و باید‌ها و نباید‌های واکسیناسیون برای این گروه هم مانند دیگر گروه هاست.
۱۷۰ درصد
هم زمانی بیماری آنفلوانزا و کرونا می‌تواند وحشتناک باشد، چون این اتفاق می‌تواند تعداد بستری‌های کووید ۱۹ را تا ۱۷۰ درصد هم افزایش بدهد
چه کسانی نباید واکسن بزنند؟
همان طور که زدن واکسن آنفلوانزا برای عده‌ای ضرور است، برخی هم نباید این واکسن را بزنند مانند افرادی که سابقه واکنش‌های آلرژیک شدید به واکسن یا هر یک از اجزای واکسن را دارند. عده‌ای هم باید با احتیاط و تجویز پزشک در مراکز درمانی مجهز به امکانات احیای قلبی ریوی این واکسن را دریافت کنند:
- افرادی که به تخم مرغ حساسیت دارند.
- افرادی که بیماری حاد متوسط یا شدید با تب یا بدون تب دارند.
- افرادی که حساسیت یا آلرژی دارند.
چند نکته مهم درباره واکسیناسیون
- استفاده هم زمان واکسن غیرفعال آنفلوانزا با دارو‌های ضدویروسی (برای درمان یا پیش گیری) اشکالی ندارد.
تزریق هم زمان واکسن غیرفعال آنفلوانزا با دیگر واکسن ها، اما در محلی متفاوت برای تزریق، اشکالی ندارد و تداخلی هم در ایمنی زایی واکسن‌ها ایجاد نمی‌کند.
- تجویز واکسن غیرفعال آنفلوانزا برای زنان شیرده هم منعی ندارد.
- فاصله تزریق واکسن آنفلوانزا از زمان انجام پیوند اعضا باید دست کم ۴ تا ۶ ماه باشد.
- واکسن آنفلوانزا را نباید از بازار آزاد تهیه کرد، چون این واکسن باید در دمای ۸-۲ درجه سانتی گراد و در طبقه میانی یخچال به دور از یخ زدگی نگهداری شود. در غیر این صورت، اثر لازم را ندارد.
- ۳ تا ۸ ساعت نخست پس از تزریق واکسن آنفلوانزا ویروس زنده ضعیف شده در بدن می‌چرخد؛ بنابراین احتمال ابتلا به سایر ویروس‌ها وجود دارد. از این رو، پیشنهاد می‌شود در این مدت، افراد درخانه بمانند و بیشتر مراقب باشند.
واکسن آنفلوانزا تا چه اندازه واکسینه می‌کند؟
بازار شایعات همیشه داغ است، به ویژه وقتی چندصدایی هم در جامعه باشد. منظورمان اطلاع رسانی‌های گسترده‌ای است که این روز‌ها از طریق رسانه‌های داخلی و خارجی به نقل از مسئولان بهداشتی و غیربهداشتی اتفاق می‌افتد. بهترین و مطمئن‌ترین منبع اطلاع رسانی در این زمینه ستاد ملی کرونا با محوریت وزارت بهداشت است که انصافا در این زمینه بسیار هم خوب عمل کرده است.
اینکه برخی معتقدند، چون واکسن آنفلوانزا نسخه ضعیف شده ویروس است و باعث تضعیف سیستم ایمنی و ابتلای راحت‌تر به کرونا می‌شود نباید آن را مصرف کرد یا تزریق واکسن آنفلوانزا باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و ابتلای سخت‌تر به کووید ۱۹ می‌شود و باید حتما واکسن تزریق کرد، هر ۲ اشتباه است. واکسن آنفلوانزا و کرونا ۲ مقوله جدا از هم اند و ارتباطی به یکدیگر ندارند. با واکسیناسیون فقط به دنبال آن هستیم که از هم زمانی بروز این ۲ بیماری در افراد پرخطر و آسیب‌های جدی آن جلوگیری کنیم.
گذشته از این موضوع، زدن واکسن آنفلوانزا هم به معنای ایمنی کامل در برابر این بیماری نیست، چون فرد می‌تواند باز هم به نوع دیگری از آنفلوانزا مبتلا شود. این شرایط برای بیماری کرونا هم صدق می‌کند و یک بار مبتلا شدن به آن به معنای ایمن بودن دائمی در برابر بیماری نیست، چون تجربه این چند ماه بیماری نشان داده است افرادی که یک بار به کرونا مبتلا شده اند و کارشان به بستری کشیده است، باز هم مبتلا و بستری شده اند. پس بیماری را جدی بگیرید و فقط به پیش گیری از ابتلا تکیه کنید.