بخش بزرگی از میراث حسینی عزت‌طلبی و ذلت‌ستیزی است. شعار جاودانه و ماندگار «هیهات منا الذله» امام حسین(ع) رساترین و جهانی‌ترین شعار آزادی‌خواهی، عزت‌طلبی و ذلت‌ستیزی است که در سرلوحه جریان آزادی‌خواهی تاریخ جای گرفته است.
اصل عزت و کرامت انسان از اصول زیربنایی زندگی انسانی است. خداوند انسان را بر فطرت عزت و کرامت آفریده و آن را از ذریات طبیعی او دانسته و فرموده است: «ما فرزندان آدم را با کرامت و عزت آفریدیم.»؛ سوره اسراء: آیه 70
خداوند همه عوامل عزت و کرامت را هم در آفرینش انسان و هم در طبیعت و تشریع به او عنایت فرموده و از آنان خواسته تا از استعدادها و توانایی‌هایی که به آنان داده شده است، در راستای رشد توسعه و سربلندی خود استفاده کنند و از کفران و تضییع آن اجتناب ورزند. استعدادهای ذاتی خود را که عبارت‌اند از عقلانیت، دانایی، بیان، قلم، هنر، آزادی، انتخابگری و قدرت اراده تصمیم را شکوفا سازند و امکانات فوق‌العاده طبیعت را به استخدام درآورند و با حقوقی که خداوند در تشریع و امور اجتماعی به آنان داد، از برکت عدالت، برابری و آزادی برخوردارگردند و زندگی فردی و اجتماعی خود را بر اساس عزت و سربلندی بنا کنند و به عوامل ذلت‌آفرینی، چه در امور طبیعی و چه در امور اجتماعی، امکان وجود ندهند. اصلی‌ترین زمینه عزت و کرامت انسانی رشد و توسعه ویژگی‌ها و استعدادهای انسانی است. رشد عقلانی، گسترش دانایی و رسیدن انسان به مرحله‌ای که بتواند شأن و مرتبه انسانی خود را درک کند و از زندگی فردی و اجتماعی و شرایط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خود تحلیل داشته باشد، جز در محیط برخوردار از عدالت و آزادی امکان‌پذیر نیست. عقب‌مانده ترین شرایط ناگوار زیستی، محیط بسته، تنگ و تاریک استبدادی و شرایط نکبت‌بار اجبار، اکراه و تحمیل است. چنین شرایطی باتلاق زایش نکبت، فلاکت، ذلت و محرومیت است. فکر استبداد، محدودیت، اجبار، اکراه و تحمیل در حاکمیت اموی مهلک‌ترین فساد تعفن ذاتی بود که حرمت، عزت و کرامت مردم را هدف گرفته بود تا آنجا که اوباش اموی به خود اجازه می‌دادند اراده و خواسته‌های سخیف، جاهلانه و ظالمانه خود را بر بزرگ خاندان پیامبر(ص)، سید جوانان اهل بهشت و سبط گرامی رسول خدا(ص) با اکراه، اجبار و زور تحمیل کنند و در چنین شرایطی بود که امام حسین(ع) درس بزرگ عزت‌خواهی و ذلت‌ستیزی را به جامعه بشری هدیه کرد و خود بر سر این پیمان، بزرگ‌ترین الگوی سرمایه‌گذاری تاریخ در راه عزت و کرامت انسانی شد و فرمود: تسلیم در برابر تحمیل را خدا و رسول و همه مردان شایسته عالم و دامن‌های پاکی که ما را پرورانده‌اند، اجازه نمی‌دهند و ما مرگ شرافتمندانه را بر پذیرش ذلتی که می‌خواهند بر ما تحمیل کنند، شجاعانه و آگاهانه برمی‌گزینیم. گرامیداشت عاشورای حسینی باید شعار عزت‌خواهی و ذلت‌ستیزی امام حسین(ع) را زنده نگه‌دارد و ما بایدآن را سرلوحه زندگی خود قرار دهیم.