کارشناس بازار سرمایه پیش‌بینی کرد تا پایان کار دولت دوازدهم شاخص بورس به ۳ میلیون می‌رسد، مشروط بر اینکه مردم هیجانی برخورد نکنند و به فعالیت خود در بازار ادامه دهند.
سعیده ساجدی‌نیا | شهرآرانیوز – روند مثبتی که در روز‌های گذشته در بازار سرمایه آغاز شد، امروز ۲۰ مهر ۹۹ نیز با یک جهش همراه بود و شاخص کل بورس در معاملات صبح با بیش از ۵۳ هزار واحد رشد به عدد یک میلیون و ۵۹۴ هزار واحد رسید و به باور برخی کارشناسان روند صعودی بورس دوباره درحال شکل‌گیری است.
درباره حال‌و‌هوای این روز‌های بازار بورس و سرنوشت سرمایه‌های سرگردان مردم که در رؤیای سود‌های آن‌چنانی پا به این بازار گذاشتند، با دکتر علی عقیلی، استاد دانشگاه و کارشناس بازار سرمایه، گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
تب فروش سهم نداشته باشید
او در تحلیل شرایط موجود می‌گوید: حباب بازار سرمایه تخلیه و شاخص به یک میلیون و ۶۰۰ نزدیک شده است. در ۲ ماه گذشته برخی سرمایه‌گذاران متضرر شده‌اند، اما اکنون پرسش این است که با فروش هیجانی سهم خود در بورس قرار است چه چیزی جایگزین کنند و بخرند؟! در شرایطی که قیمت دلار به بالای ۳۰ هزار و قیمت سکه به ۱۶ میلیون تومان رسیده است، سرمایه خود را می‌خواهد به چه کالایی تبدیل کند؟! باید پذیرفت که از بازار‌های موازی عقب افتاده‌ایم.
مسئله مهمی که اینک کشور با آن روبه‌روست، غول نقدینگی است که علت آن استقراض دولت از بانک مرکزی برای جبران کسری بودجه است. در چنین شرایطی پایه پولی کشور و حجم نقدینگی افسارگسیخته افزایش پیدا کرده است. نقدینگی در هر حال به یک سمت بازار سرازیر می‌شود، فقط سمت‌وسوی آن را ارزندگی بازار مشخص می‌کند. یک‌بار به سمت بازار مسکن سرازیر می‌شود و قیمت‌ها را به یک سقفی می‌رساند، دوباره از مسکن خارج می‌شود و به سمت بازار طلا سوق پیدا می‌کند و به همین شکل ادامه می‌یابد.
سهم‌هایی در بورس، فقط یک تابلو در بیابان هستند
بر اساس این الگو، اتفاقی که در بورس رخ داد، این بود که بازار ناگهان با حجمی از نقدینگی رو‌به‌رو شد که تعادل عرضه و تقاضا را برهم زد. وقتی تقاضا بیشتر از میزان عرضه باشد، قیمت‌ها بیضابطه افزایش پیدا می‌کند. در این میان سهم‌هایی در بورس داریم که فقط یک تابلو در بیابان هستند، اما سهام آن درحال خرید و فروش است و متأسفانه نظارتی هم نیست و در نتیجه حباب سهمی که پشتوانه و سود عملیاتی نداشته باشد، در نقطه‌ای می‌ترکد!
مردم چوب سهم‌های بی‌بنیاد را خوردند
به گفته این کارشناس، وقتی شما یک سهم ۷۰ تومانی را می‌خرید که در آن ۳۰ تومان ضرر است، یعنی اینکه ۴۰ تومان از پول خود را بیرون می‌اندازید! پس با تحقیق و بررسی سهام بخرید. به‌نظر می‌رسد، چون مردم چوب سهم‌های بی‌بنیاد را خوردند، از این پس سراغ سهم‌هایی بروند که دارای پشتوانه باشد. اکنون شاید ۵۰۰ تا ۶۰۰ شرکت بورسی در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند، اما فقط چهل‌پنجاه شرکت هستند که سهم ارزنده دارند و قیمت سهم با واقعیت موجود تطابق دارد.
حباب بازار سرمایه تخلیه شده است
عقیلی با تأکید بر اینکه حباب بازار سرمایه تخلیه شده است و سهم‌های کنونی ارزنده هستند، اظهار می‌کند: بیشتر افرادی که در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند، کسانی هستند که سرمایه‌های خرد دارند و حال پرسش اینجاست که اگر سرمایه خود را بیرون بکشند، با آن چه چیزی می‌توانند بخرند؟! پرایدی که ۵۰ میلیون تومان بوده، در مدت چند ماه به ۱۵۰ میلیون تومان رسیده است و بنابراین اگر سهام‌دار با سرمایه خود می‌تواند یک پراید بخرد، حالا این امکان را ندارد و بنابراین توصیه اکید می‌شود سهام خود را در بورس حفظ کند و هیجانی برخورد نکند و اطمینان داشته باشد اگر بماند، روز‌های طلایی بازار را باز هم تجربه خواهد کرد.
شما ۶ ماه پیش با ۱۰۰ میلیون تومان می‌توانستید ۲ پراید بخرید، اما با فروش سهم خود در شرایط فعلی حتی نصف پراید هم نمی‌توانید بخرید و واقعیت این است افرادی که در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند، بیشتر کسانی هستند که سرمایه‌های خرد دارند. این افراد سرمایه کلان ندارند که بخواهند از بورس بیرون بکشند و بروند ملک بخرند، بنابراین بهتر است مردم سهام‌داری کنند و سهم‌هایی را بخرند که ارزنده باشد.
پراید گران نشده، پول ما بی‌ارزش شده است!
این استاد دانشگاه با بیان اینکه چندی پیش یادداشتی نوشتم با عنوان «ونزوئلا، ونزوئلا، ما داریم می‌آییم!» و در آن مطلب به این مسئله کاهش ارزش ریال اشاره کردم، ادامه می‌دهد: برای نمونه، خودرو از کالا‌هایی بود که ناگهان به غول نقدینگی تبدیل شد و یک‌باره پراید ۵۰ میلیون تومانی به ۱۵۰ میلیون تومان افزایش یافت. در واقع این پراید نیست که ۱۵۰ میلیون تومان شده، بلکه ارزش پول ملی کشور است که افت شدید پیدا کرده و بی‌ارزش شده است.
در وضعیت فعلی هم دولت باید بر اساس بودجه‌ای که هنوز در سال ۹۹ تلفیق نشده، ماهانه ۴۰ هزار میلیارد تومان اوراق بفروشد که بتواند کسری بودجه را تأمین کند. این درحالی است که ارزش سود مشارکت این اوراق ۱۷ درصد و از نهایت سود بانکی هم کمتر است و به همین دلیل فروش اوراق به‌شدت افت کرد و اکنون دولت برای جبران کسری بودجه به استقراض از بانک مرکزی مجبور است که این استقراض به ابرتورم منجر می‌شود.
قیمت سهم‌ها روبه‌افزایش است
بر این اساس یکی از عوامل مؤثر در پیشگیری از ابرتورم، ماندگاری در بازار سرمایه است و مردم باید پول خود را در بورس نگه دارند و نباید سهم‌های خود را بفروشند. وقتی عرضه از تقاضا کمتر می‌شود، قیمت‌ها به تدریج بالاتر می‌رود و اکنون این اتفاق درحال وقوع است.
واقعیت این است ۲۸ سال طول کشیده تا شاخص بورس کشور از ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار به یک میلیون واحد برسد، اما فقط ۹ ماه طول کشید که شاخص از یک میلیون به ۲ میلیون و ۱۰۰ برسد و به‌این‌ترتیب راه سی‌ساله را نه‌ماهه رفتیم.
چه کسانی بیشترین ضرر را متحمل شدند
او می‌گوید: افرادی که از بهمن ۹۸ سهام خریده و از آن زمان وارد بازار بورس شده بودند، با وجود ریزش‌های گذشته، از ۱۵مردادماه به بعد باز هم ۲۰۰ تا ۲۵۰ درصد سود کرده‌اند، درحالی که ورودی‌های جدید بورس بیشترین ضرر را از وضعیت بازار متحمل شدند. رشد بازار سرمایه در سال ۹۸، ۱۸۶ درصد بوده، درحالی‌که میزان رشد در سال ۹۹ از ابتدای سال تا مردادماه که بازار ریزشی شد، ۳۱۰ درصد بوده است و این ضرری که افراد از اصل سرمایه‌شان دیدند، بیشتر بورس‌اولی‌ها و کسانی را که در تیر و مردادماه خرید کرده بودند، تحت تأثیر قرار داد. این درحالی است که حتی خریداران سهام در اردیبهشت‌ماه هم به مرحله ضرر نرسیدند.
منتظر بمانید، سرمایه‌ها بازمی‌گردد
عقیلی خطاب به سرمایه‌گذاران به‌ویژه بورس‌اولی‌ها می‌گوید: آن‌ها که به توصیه‌ها توجه نکردند و با پول قرضی و وام و... وارد عرصه بورس شدند، اشتباه بزرگی کردند، اما باید گفت اگر صبوری کنند و هیجانی برخورد نکنند، به‌تدریج سرمایه‌ها باز خواهد گشت، هرچند ارزش آن دیگر به میزان چند ماه پیش نیست و اکنون ما با پدیده جدید «میلیاردر‌های فقیر» مواجهیم که یک خانه و خودرو دارند و در واقع میلیاردرند، اما پول بنزین و یک شانه تخم‌مرغ ندارند! به هر حال تا ۱۳ آبان‌ماه که انتخابات آمریکا برگزار شود، ممکن است تا حدی نوسان‌ها وجود داشته باشد، اما بعد از آن تکلیف مشخص می‌شود.