چهارشنبه ۲۳مهر، حجت‌الاسلام حسن روحانی، در جلسه هیئت دولت، با‌توجه‌به زمان جلسه که در آستانه رحلت پیامبر اسلام (ص) و شهادت امام‌حسن‌مجتبی (ع) و حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع) بود، فرصت را مغتنم شمرد تا برای بار چندم از صلح امام‌حسن (ع) بگوید. اما این سخنان رئیس‌جمهور با واکنش‌های گسترده و متعارضی همراه شد.
به گزارش شهرآرانیوز؛ چهارشنبه ۲۳مهر، حجت‌الاسلام حسن روحانی، در جلسه هیئت دولت، با‌توجه‌به زمان جلسه که در آستانه رحلت پیامبر اسلام (ص) و شهادت امام‌حسن‌مجتبی (ع) و حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع) بود، فرصت را مغتنم شمرد تا برای بار چندم از صلح امام‌حسن (ع) بگوید. در این جلسه رئیس‌جمهور صریح‌تر از همیشه گفت: «امام‌حسن (ع) امام صلح و پیوند بود. ایشان امامی بود که با ایجاد وحدت برای حفظ اساس اسلام، گام برداشت. وقتی برخی از اصحاب امام‌حسن (ع) آمدند با زبان معترضانه که چرا صلح کردید، چرا پیمان را امضا کردید؟ حضرت فرمودند جامعه اسلامی فقط شما ۱۰نفر نیستید؛ فقط شما ۲۰نفری که اینجا نزد من آمده‌اید، دنیای اسلام نیستید. من در مسجد برای مردم سخنرانی کردم و دیدم اکثریت قاطع جامعه صلح می‌خواهند و وقتی که مردم این را می‌خواهند، صلح را انتخاب می‌کنم. این راه امام مجتبی (ع) است. امام مجتبی (ع) به ما می‌آموزد که مرد جنگ باشیم به روز جنگ و مرد صلح باشیم به روز صلح. اگر در روز صلح، جنگیدیم و در روز جنگ، صلح کردیم، هر دو خطا و اشتباه است. به‌موقع باید بایستیم و بجنگیم و به‌موقع باید صلح کنیم.»، اما این سخنان رئیس‌جمهور با واکنش‌های گسترده و متعارضی همراه شد.
نقد علمی‌تاریخی یا تخریب و توهین به رئیس‌جمهور؟
محمد ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا، در پاسخ به اظهارات اخیر رئیس‌جمهور در روزنامه کیهان نوشت: «آقای روحانی چندمین بار است که اصرار دارد صلح امام‌حسن (ع) را مصادره به مطلوب کند و به خیانت برخی خواص و فرماندهان لشکر در این صلح تحمیلی نپردازد؛ چرا؟!» وی در بخش دیگری از یادداشت خود نوشت: «صلح بر جنگ ترجیح دارد، اما زمانی‌که دشمن بنای زورگویی و تعدی و باج‌خواهی نداشته باشد. در‌مقابل دشمن متخاصم باید ایستاد و جنگید. پرچم صلح را در چنان شرایطی بالابردن، عین خیانت و حماقت است.».
اما تندترین واکنش را شاید بتوان به اظهارات حجت‌الاسلام مجتبی ذوالنوری، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، نسبت داد. وی در حساب توئیتری خود نوشت: «جناب روحانی، اگر برای توجیه مذاکره با دشمن، علت صلح امام‌حسن با معاویه را خواست اکثر مردم از امام ذکر می‌کنید، امروز اکثریت قاطع ملت ایران به کمتر از عزل و مجازات شما راضی نمی‌شوند. با منطق شما، رهبر انقلاب باید دستور دهند هزار بار شما را اعدام کنند تا دل مردم عزیز راضی شود.»
از حمایت تا نقد
معصومه ابتکار، معاون زنان و خانواده ریاست‌جمهور، در حساب کاربری توئیتر خود، در پاسخ به منتقدان اظهارات اخیر حسن روحانی از اهمیت صلح نوشت: «صلح بهتر است. قرآن کریم صلح را از خانواده خواسته... و‌الصلح خیر... پیامبر اکرم (ص) همواره از صلح استقبال کردند. امام حسن (ع) با حسن خلق، مرام صلح را بر‌پا کرد. امام حسین (ع) را وادار به جنگ کردند. امام رضا (ع) هم خواستار صلح شد. حالا همین مطالب را رئیس‌جمهور گفته! چرا این‌قدر بر‌آشفتید؟»
محمد مهاجری، روزنامه‌نگار اصولگرا، نیز در توئیترش با کنایه به دلواپسان نوشت: «وقتی امام‌مجتبی (ع) صلح با معاویه را امضا کرد، عده‌ای ایشان را با لفظ "خوارکننده مسلمانان" خطاب کردند. اگر دلواپس‌های امروز، آن روز بودند، جز این با امام، رفتار می‌کردند؟ همچنین اگر دلواپس‌های امروز خراسان، در زمان امام‌رضا (ع) بودند، با آن حضرت به خاطر ولایتعهدی مأمون چه می‌کردند؟»
علی مطهری، نماینده ادوار مجلس، نیز د‌ربرابر توهین‌ها به رئیس‌جمهور سکوت نکرد و با اعلام موضع شخصی‌اش در توئیتر خود نوشت: «من مذاکره با آمریکا را در شرایط فعلی به صلاح کشور نمی‌دانم، اما معتقدم اظهارنظر هر ایرانی خصوصاً رئیس‌جمهور در این مورد باید آزاد باشد و نباید موجب توهین و تهدید شود.»
لزوم بررسی عالمانه تاریخ و تشخیص مصلحت‌ها
اما در شرایطی که اظهارات رئیس‌جمهور سبب واکنش گروه‌های سیاسی مختلفی در جامعه شد و آنان را به جدال لفظی با تکیه بر تفاسیر متفاوت از تاریخ اسلام واداشت، برخی به جای اینکه له یا علیه دیگر موضع بگیرند، در میانه ایستادند و تلاش کردند ورای این فضای دوقطبی، توصیه‌هایی راهگشا برای اتمام این فضای متشنج مطرح کنند.
در‌این‌میان، حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهور، در حساب توئیتری خود نوشت: «با بررسی عالمانه تاریخ اسلام می‌توان مبانی و روش‌های تعامل معصومان (ع) با حوادث و جریانات گوناگون را استخراج کرد. توصیف، تحلیل و نقد متون تاریخی، وظیفه مورخان سندپژوه و اندیشمند است، اما باید مراقب بود اصحاب قدرت، از هر سو، روایت پردازی را ابزار توجیه سیاست‌ها و اقدامات خود نسازند.» همچنین در اظهار‌نظری دیگر، رسول جعفریان، استاد تاریخ دانشگاه تهران، در توئیتی نوشت: «اگر حکومتی سازوکار مشروع و مقبول داشته باشد، هر زمان، مطابق مصالح ملی و اخلاقی می‌تواند برای صلح یا مبارزه تصمیم بگیرد. برای هر دو آن‌ها ادله کافی هست. اینکه این زمان باید چه کرد، بسته به مصلحت‌اندیشی منبعث از صلاحدیدی است که نهاد‌های قانونی خواهند داشت. بحث تاریخی بی‌فایده است.»