در حالی که صنعت هالیوود، ده‌ها فیلم سینمایی برای تضییع و تخریب چهره جمهوری اسلامی در مجامع جهانی ساخته و آن‌ها را در رسانه‌ها مطرح کرده است، اما سینمای ایران با همه توفیقات و پیشرفت‌هایش نتوانسته آثاری متناسب با این مناسبت تولید کند.
زوزنی | شهرآرانیوز - وقایع تاریخی یکی از منابع الهام و اقتباس در سینماست. عبرت‌آموزترین فیلم‌ها در این ژانر در کشور‌های مختلف به اتکا و استناد به این وقایع ساخته می‌شوند که اغلب مایه افتخار آن‌هاست.
سیزدهم آبان، یکی از پر حادثه‌ترین روز‌ها در تقویم تاریخی و سیاسی کشور ماست. سه واقعه مهم و اثرگذار که در تاریخ معاصر رخ داده می‌تواند بهترین سوژه برای ساخت فیلم‌های سینمایی و تلویزیونی باشد.
تبعید حضرت امام خمینی (ره) به ترکیه در سال ۱۳۴۳ خورشیدی، شهادت دانشجویان و دانش‌آموزان به دست رژیم پهلوی در سال ۱۳۵۷ و تسخیر سفارت آمریکا (لانه جاسوسی) به دست دانشجویان موسوم به «پیرو خط امام (ره)» در سال ۱۳۵۸ سه اتفاق کم‌نظیر تاریخی و سیاسی در این روز است.
به همین سبب این روز در تقویم ملی ما به عنوان «روز مبارزه با استکبار» نام‌گذاری شده و گرامی‌داشته می‌شود. این سه رخداد و اتفاقات پیش و پس از آن بهترین مرجع سینماگران می‌توانست و می‌تواند باشد.
در حالی که صنعت هالیوود، ده‌ها فیلم سینمایی برای تضییع و تخریب چهره جمهوری اسلامی در مجامع جهانی ساخته و آن‌ها را در رسانه‌ها مطرح کرده است، اما سینمای ایران با همه توفیقات و پیشرفت‌هایش نتوانسته آثاری متناسب با این مناسبت تولید کند.
۲ اتفاق پرداخت‌نشده تاریخی
مسئله تبعید امام (ره) که به نوعی سرآغاز جریان انقلاب اسلامی به حساب می‌آید جسته، گریخته در میان فیلم‌هایی که به همین مناسبت تولید شده‌اند دیده می‌شود، اما هیچ‌کدامشان فیلم‌های ماندگار و تأثیرگذاری نبوده‌اند.
فیلم سینمایی
«فرزند صبح» به کارگردانی بهروز افخمی، نمونه‌ای از همین تلاش‌های کم اثر است. یکی از ورق‌های گمشده تاریخی در سینمای سیاسی ایران، واقعه ۱۳ آبان ۱۳۵۸ یکی دو ماه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی است. به گلوله بسته‌شدن دانشجویان و دانش‌آموزان در دانشگاه تهران می‌توانست روایتی جذاب برای یک فیلم سینمایی باشد که پایانی شورانگیز و مؤثر با خود به همراه داشته باشد که تاکنون چنین نشده است.
توفان ۲ سینماگر مشهدی
«توفان شن» ساخته جواد شمقدری و به نویسندگی سعید سهیلی، دو سینماگر مشهدی، تنها فیلمی است که در سینمای ایران به وقایع ۱۳ آبان ۱۳۵۸ اشاره دارد. حدود شش ماه پس از اینکه دانشجویان پیرو خط امام (ره) کارکنان سفارت آمریکا را گروگان گرفتند و مشغول جمع‌آوری اسناد جاسوسی از محل بودند، آمریکایی‌ها با کمک نیرو‌های نظامی خود تلاش کردند مأموران گروگان گرفته شده خود را نجات دهند. به همین دلیل به کمک یکی از جاسوسانشان در تهران مقدمات فرود نیرو‌های خود در صحرای طبس برای سوختگیری و عزیمت به تهران را برنامه‌ریزی کردند.
در شبی که هواپیما‌های آمریکایی در صحرای طبس فرود آمده بودند با توفان شن روبه‌رو شدند که تعدادی از بالگرد‌ها و هواپیماهایشان دچار نقص فنی و منهدم شد. در نهایت توفان شن به آمریکایی‌ها اجازه نداد تا عملیات آزادسازی گروگان‌هایشان با موفقیت پیش برود و بازماندگان، شکست خورده به کشورشان باز گشتند.
این واقعه، تنها در فیلم سینمایی «توفان شن» که سال ۱۳۷۵ تولید شد به تصویر کشیده شد. اما هنوز زوایای مختلفی از واقعه ۱۳ آبان ۱۳۵۸ باقی مانده که می‌تواند چهره استکبار را برای جهانیان عیان سازد.
آبروداری
حدود پانزده سال بعد از تولید
«توفان شن»، هالیوود،
بن افلک، بازیگر، نویسنده و کارگردان آمریکایی را مأمور می‌کند تا درباره آمریکایی‌های گروگان گرفته شده فیلمی بسازد تا شاید به این طریق بتوانند فضاحت به بار آمده در صحرای طبس را خفیف جلوه دهند.
این سینماگر آمریکایی در سال ۲۰۱۲ میلادی، فیلمی با عنوان «آرگو» (Argo) می‌سازد که در آن به مسئله فرار ۶ دیپلمات آمریکایی پس از تسخیر لانه جاسوسی اشاره دارد.
چند دیپلمات آمریکایی به همراه همسرانشان در گیرودار ۱۳ آبان و شلوغی‌های تسخیر سفارت آمریکا می‌توانند از در پشتی ساختمان سفارت خارج شوند و خود را به سفارت کانادا برسانند. آن‌ها با همکاری سفارت کانادا موفق می‌شوند با ویزای جعلی کانادایی از فرودگاه مهرآباد خارج شوند. همین واقعه دستمایه هالیوود برای ساخت فیلمی سینمایی شده که در آن تلاش کرده چهره ایران را مخدوش کند.
اسکاربازی
«آرگو» در سال ۲۰۱۳ در هفت بخش نامزد دریافت اسکار می‌شود که جایزه بهترین فیلم، بهترین فیلم‌نامه اقتباسی و بهترین تدوین به آن می‌رسد. همچنین گلدن گلوب نیز خود را از دسته عقب نینداخته و در همان سال دو جایزه بهترین فیلم‌نامه و بهترین کارگردانی را به سازندگان «آرگو» می‌دهد.
هالیوود بنا بر سیاست، لابی و تبحری که دارد، از یک شکست فاجعه‌بار که تبعات حقوقی بین‌الملی برای آمریکا به دنبال داشت، توانست فیلمی بسازد تا ضمن تلاش برای خدشه‌دار کردن چهره ایران در مجامع جهانی، تسخیر سفارتش (لانه جاسوسی) را نیز غیر دیپلماتیک جلوه دهد.
قطعا از سینماگران ایرانی توقعی نیست که خود را در ورطه بازی‌های سیاسی جشنواره‌های مطرح جهانی بیندازند، اما این توقع می‌رود که درباره وقایعی این‌چنین مهم که می‌توان به هر کدامش تکیه زد پیش از آنکه دیر شود فیلم‌های فاخری بسازند.