آنچه مشخص است، کرونا بیشترین خسارت را بر بخش خدمات و گردشگری وارد کرده و همین مسئله سبب شده مشهد بیش از سایر مناطق کشور از شیوع کرونا آسیب ببیند. آسیبی که به‌گفته علی رسولیان، معاون هماهنگی اموراقتصادی استانداری خراسان‌رضوی، حداقل ۳۰ هزارمیلیارد تومان برآورد می‌شود؛
محسن موسوی‌زاده | شهرآرانیوز؛ «خسارت ۳۲ هزار میلیارد ریالی کرونا به تاسیسات گردشگری استان»، «کرونا ۹هزار میلیارد ریال به شهر مشهد خسارت زد»، «خسارت ۹۰۰میلیارد تومانی کرونا به هتل‌های مشهد»، بخشی از این آمار، ارقامی است که در چند ماه اخیر درباره میزان خسارت کرونا بر اقتصاد خراسان‌رضوی و مشهد اعلام شده، ولی تداوم شیوع این ویروس و گستردگی تأثیر آن بر بخش‌های مختلف، در عمل برآورد دقیق ارقام خسارت اقتصادی را با مشکل جدی مواجه کرده است.
اما آنچه مشخص است، کرونا بیشترین خسارت را بر بخش خدمات و گردشگری وارد کرده و همین مسئله سبب شده مشهد بیش از سایر مناطق کشور از شیوع کرونا آسیب ببیند. آسیبی که به‌گفته علی رسولیان، معاون هماهنگی اموراقتصادی استانداری خراسان‌رضوی، حداقل ۳۰ هزارمیلیارد تومان برآورد می‌شود؛ چون کرونا مشهد را از گردش مالی زائران محروم کرده است. در ادامه، گفت‌وگوی ما با این مقام مسئول را درباره تأثیر کرونا بر اقتصاد استان می‌خوانید. البته در این گفتگو، نگاهی نیز به التهابات این روز‌های کالا‌های اساسی انداخته‌ایم.
کرونا به اقتصاد تمامی مناطق کشور آسیب زده است، با این‌حال به‌گفته مسئولان، مشهد جزو مناطقی است که بیشترین آسیب اقتصادی را از این ویروس متحمل شده است. آیا برآوردی از میزان خسارت واردشده به مشهد دارید؟
درحقیقت کرونا به اقتصاد مشهد، آسیب جدی وارد کرده است. البته تاکنون مطالعه‌ای درباره بررسی رقم دقیق خسارت کرونا به مشهد انجام نشده است؛ دلیلش هم این است که تأثیر این ویروس ادامه دارد، با این حال برآورد‌های کلی انجام شده است. یکی از خسارت‌های مهم کرونا به مشهد، این است که ما حداقل ۳۰ میلیون مسافر را از دست داده‌ایم.
این‌ها اگر نفری یک‌میلیون تومان در مشهد هزینه می‌کردند، دست‌کم ۳۰ هزار میلیارد تومان وارد استان و مشهد می‌شد. به‌غیر از این، از زمان شیوع کرونا، تقاضای خدمات داخلی هم در استان کاهش یافته است. مردم دیگر به رستوران نمی‌روند، سالن‌های پذیرایی و خدمات تفریحی تعطیل شده است. این‌ها همه نشان می‌دهد که تأثیر کرونا بر اقتصاد مشهد، بسیار زیاد و عمیق بوده است.
برآوردی شده که کرونا سبب بیکاری چند نفر شده است؟
هرچند براساس اعلام مرکز آمار، نرخ بیکاری کشور و استان کاهش یافته است، در عمل خالص اشتغال ما کمتر شده است. البته حدود ۹۰ هزار نفر برای دریافت وام کرونا ثبت‌نام کرده‌اند که به ۵۸ هزار نفر وام داده شده است. از روی همین آمار می‌توان متوجه شد که کرونا چقدر به اشتغال‌زایی آسیب زده است، با این‌حال طبق برآورد‌های صورت‌گرفته، از تابستان ۹۸ تا تابستان امسال، از میزان شاغلان حداقل ۵۰ هزار نفر کاسته شده است.
راهکار‌های حمایتی چه بوده است؟
در حوزه کرونا ما بنا گذاشتیم با آسیب‌شناسی هر بخش، حمایت‌های صورت‌گرفته را هدفمندتر کنیم. اکنون اقداماتی برای بخشش جرایم مالیاتی بنگاه‌های اقتصادی صورت گرفته و به نتایج خوبی رسیده است. برای حل مشکلات پرداخت هزینه‌های آب، برق و گاز بنگاه‌های اقتصادی، مساعدت‌هایی صورت گرفته است. درکنار این‌ها، ۶۰۰ میلیارد تومان هم به بنگاه‌های اقتصادی استان تسهیلات پرداخت شده است. ما رتبه دوم را در پرداخت تسهیلات کرونایی در کشور داریم. البته هم‌زمان سعی کرده‌ایم با فعال‌سازی دیگر ظرفیت‌های اقتصادی استان، زمینه کاهش آسیب‌های اقتصادی کرونا را فراهم کنیم.
به‌عنوان مثال تقویت گلخانه‌ها در دستورکار قرار گرفته است. هم‌اکنون ۴۹۰ هکتار گلخانه داریم که هدف‌گذاری شده است هزار هکتار به این رقم اضافه شود. این موضوع هم بهره‌وری آب را افزایش می‌دهد و هم به رشد اشتغال، کمک می‌کند. تقویت بخش معادن را هم در دستورکار قرار داده‌ایم. در استان ۶۲ ماده معدنی داریم که بسیاری از آن‌ها ظرفیت صادراتی دارند. برای رشد بخش معدن به افرادی که معادن را گرفته‌اند، اما برای بهره‌برداری آن کاری نکرده‌اند، اخطار داده‌ایم تا اگر وارد فعالیت عملی نشدند، معادن از آن‌ها گرفته و به سایرین واگذار شود.
در بخش صنعت نیز سعی کرده‌ایم با تقویت ظرفیت‌های این بخش، زمینه افزایش اشتغال را فراهم کنیم. به‌عنوان مثال زمانی، سهم ما از قطعه‌سازی تا ۱۲ درصد کاهش یافته بود، اما اکنون درحال رسیدن به ۱۸ درصد است. سرمایه‌گذاری در بخش قطعه‌سازی را به‌صورت جدی در دستورکار قرار داده‌ایم و حتی به‌دنبال دادن یک خط اعتباری به قطعه‌سازان خراسان‌رضوی به ارزش ۲ هزار میلیارد تومان هستیم. تقویت صنایع مصرفی مانند کیف، کفش و پوشاک را هم در دستورکار داریم. اکنون قیمت دلار به‌گونه‌ای است که واردات و قاچاق، این کالا‌ها را از صرفه اقتصادی انداخته است.
هرقدر بتوانیم بنگاه‌های کوچک را که کالا‌های مصرفی تولید می‌کنند افزایش دهیم، می‌توانیم وضعیت اقتصادی را بهبودی بیشتر ببخشیم. در بخش صادرات نیز رشد محصولات صادراتی را در دستورکار قرار داده‌ایم و امیدواریم بتوانیم با استفاده از خط ریلی خواف-هرات، صادرات خراسان را افزایش دهیم. آقای استاندار هم تأکید کرده‌اند که بتوانیم از ظرفیت سازمان‌های بزرگ مانند بنیاد مستضعفان، بنیاد غدیر، ستاد فرمان حضرت امام (ره)، تأمین‌اجتماعی کشور و ایمیدر و در اقتصاد استان استفاده کنیم.
این مسئله نیز به‌صورت جدی درحال پیگیری است. نگاهی جدی هم به فعال‌سازی بخش مسکن در استان داریم. اگر این بخش فعال شود، می‌تواند به یکی از حوزه‌های پیشرو در رشد اقتصادی استان تبدیل شود. البته بخش‌هایی مانند خدمات و اصناف، همچنان درگیر کرونا هستند و به شیوه‌های مختلف مانند رشد تسهیلات و حمایت‌های مالیاتی به‌دنبال افزایش حمایت از آن‌ها هستیم.
به‌غیر از بحث کرونا در چند وقت اخیر در حوزه کالا‌های اساسی، شاهد نوسان قیمتی زیادی هستیم. کارگروه تنظیم بازار خراسان‌رضوی چه اقداماتی را برای بازگشت آرامش به بازار، در دستورکار قرار داده است؟
بخش درخورتوجهی از التهابات ایجادشده، ناشی از جو به‌وجودآمده در کشور است. به‌عنوان مثال بحث گرانی مرغ یا مسائلی که درباره روغن رخ داد، متأثر از اتفاقات کشوری بود، با این حال این موضوع را که قیمت کالا‌های اساسی در خراسان‌رضوی نباید به بیشتر از میانگین کشوری برسد، در دستورکار قرار داده‌ایم.
این نکته را باید موردتوجه قرار داد که ما از بندر‌ها فاصله زیادی داریم و همین مسئله بر قیمت حمل‌ونقل می‌افزاید. در چنین شرایطی، هدف‌گذاری کرده‌ایم تا کالا‌های اساسی به قیمتی حتی کمتر از میانگین نرخ کشوری به دست مردم برسد. اقدامات خوبی هم در همین راستا صورت گرفته است. اکنون نهاده‌های دامی به‌صورت کامل به مرغداری داده می‌شود و شاهد هستید که قیمت مرغ درحال کاهش است. درزمینه برنج نیز قرار است در روز‌های آینده ۱۸۰ تن برنج پاکستانی در استان توزیع شود، ضمن اینکه ۱۲۰ تن از این نوع برنج هم درقالب طرح معیشتی در استان توزیع شده است.
علاوه‌بر این حدود ۵ هزار تن برنج هندی در استان توزیع شده است. درباره روغن نیز ما علاوه‌بر جذب سهمیه استان، به‌دنبال استفاده از ظرفیت کارخانه‌های روغن‌کشی خراسان‌رضوی به‌منظور تصفیه و عرضه روغن هستیم. درپی بررسی‌ها، برآورد شد که واردات روغن خام با ارز آزاد، صرفه اقتصادی ندارد؛ برای همین به‌دنبال جذب سهمیه روغن خام با ارز ۴۲۰۰ تومانی هستیم. درباره نان هم توانستیم ۱۵۰۰ تن سهمیه مازاد آرد دریافت کنیم و به‌دنبال جذب ۲ هزار تن سهمیه دیگر هستیم.
البته در هفته‌های گذشته برخورد با نانوایی‌های غیرمجاز را در دستورکار قرار دادیم و همین‌طور هم‌زمان برخورد شدید با فروش آرد نانوایی‌ها در بازار آزاد را. اکنون وضعیت توزیع نان بهتر شده است و اینکه گفته می‌شد آرد توزیع نمی‌شود، واقعیت نداشت. اما فقط جلوی سوءاستفاده از توزیع آرد دولتی را گرفتیم. درمجموع بررسی‌های ما نشان می‌دهد که التهاب افزایش قیمت کالا‌های اساسی درحال فروکش کردن است و امیدواریم این روند در ماه‌های آینده نیز ادامه بیابد.