شرکت دانش بنیان «پی پینگ» با استفاده از فناوری‌های حوزه مالی (فین تک) سبکی بسیار متفاوت با رقبای خود برای ارائه خدمات پرداختی آنلاین به فروشگاه‌های اینترنتی یا اینستاگرامی دارد.
علیرضا وفایی نیا | شهرآرانیوز - در ماه‌های گذشته که کرونا خیلی از کسب وکارها را با مشکل روبه رو کرده، خرید و فروش آنلاین و ایجاد فروشگاه‌های اینترنتی رونق خیلی بیشتری گرفته است. در این بین، یکی از مهم‌ترین نیاز‌های یک فروشگاه اینترنتی درگاه پرداخت آنلاین است. یکی از مهم‌ترین بازیگران این حوزه در کشور، استارت آپ مشهدی «پی پینگ» است.
شرکت دانش بنیانی که با استفاده از فناوری‌های حوزه مالی (فین تک) سبکی بسیار متفاوت با رقبای خود برای ارائه خدمات پرداختی آنلاین به فروشگاه‌های اینترنتی یا اینستاگرامی دارد. البته در چند سالی که این مجموعه وارد حوزه پرداخت آنلاین شده است، مشکلات ریز و درشت فراوانی را از سر گذرانده و حتی تا مرز حذف شدن کامل از بازار هم پیش رفته است. با همه این اتفاقات، امروز آن‌ها عضو هیئت مدیره انجمن فین تک کشور و یکی از موفق‌ترین خدمات دهندگان حوزه درگاه‌های آنلاین پرداخت به شمار می‌روند.
شروع چندباره از صفر
پی پینگ از سال ۹۴ در شتاب دهنده آواتک شروع به کار کرد و ایده اولیه آن هم مدیریت صندوق‌های قرض الحسنه خانگی بود. مسعود مشهدی، سعید مشهدی و محمد مهدی باریده هم بنیان گذاران این شرکت دانش بنیان بودند. ۶ ماه بعد از شروع، مدل کار به سمت سرویس‌های مدیریت پرداخت‌های شخصی تغییر کرد. سال ۹۶ و با جذب سرمایه از مؤسسه دانش بنیان برکت، دامنه کاری این مجموعه گسترش می‌یابد و به پلتفرمی برای ارائه خدمات پرداخت آنلاین به دیگر کسب وکارها تبدیل می‌شود.
احمدرضا منصوری، مدیرعامل پی پینگ، یکی از نقاط قوت استارت آپ‌ها را توان عبور از مشکلات و تجربه شکست به شمار می‌آورد: «پی پینگ تا امروز ۴ بار تجربه مسدود شدن را دارد که ۲ بار آن حدود ۸۰ روز طول کشید. چنین اتفاقی برای یک کسب وکار پرداخت آنلاین، در عمل یعنی شروع دوباره از صفر. اینکه بعد از این اتفاق‌ها تیم پی پینگ توانست دوباره به مسیر خود برگردد نشان دهنده داشتن پشتکاری است که یکی از مهم‌ترین عوامل رسیدن به موفقیت در کسب وکار به شمار می‌رود. این ویژگی در کنار فرهنگ سازمانی و کار گروهی که در این استارت آپ وجود دارد باعث شده است امروز با ارائه ۲۸ سرویس مختلف، ماهیانه حدود ۷۰۰ هزار تراکنش توسط حدود ۱۸۰ هزار پذیرنده داشته باشیم.»
حمایت از استارت آپ‌های فین تکی
مدیرعامل این شرکت حمایت از کسب وکار‌های نوپا به ویژه در رشته‌های مرتبط با فین تک را از برنامه‌های خود می‌داند: «از مدتی پیش، همکاری را با چند شتاب دهنده شروع کردیم که بر اساس آن، از استارت آپ‌ها به ویژه آن‌هایی که با استفاده از فین تک در حوزه پرداخت سرویس ارائه می‌کنند حمایت خواهیم کرد. بر این اساس، استارت آپ‌هایی که در شتاب دهنده‌های موردنظر پذیرش می‌شوند، می‌توانند از خدمات ما به صورت رایگان در کسب وکار خود استفاده کنند.
اگر آن استارت آپ هم فین تکی بود، ما همه زیرساخت هایمان را به صورت API در اختیار آن قرار می‌دهیم تا بدون نیاز به اینکه همه زیرساخت را ازا ول ایجاد کنند، بتوانند در زیرساختی آماده، آن بخش‌هایی را که می‌خواهند توسعه دهند. در کنار آن، تجربیاتی را که در سال‌های گذشته در حوزه فین تک داشته ایم در اختیار این کسب وکار‌های نوپا قرار می‌دهیم. کمک بعدی ما به استارت آپ‌های نوپای حوزه فین تک آشنا کردنشان آن‌ها با بازار و معرفی به مشتریان خودمان است. با این کار، می‌خواهیم کمکی به اکوسیستم استارت آپ‌های فین تکی در خراسان رضوی کرده باشیم.»
برخی سرویس‌ها و خدمات
صفحه پرداخت اختصاصی
به هرکدام از کاربران پی پینگ پس از ثبت نام و تأیید هویت، یک صفحه پرداخت با آدرس اختصاصی و یک QR کد اختصاص داده می‌شود. مخاطبان پس از مراجعه به این آدرس و وارد کردن مبلغ، نام پرداخت کننده و توضیح پرداخت، به درگاه پرداخت اینترنتی شاپرک هدایت می‌شوند و پرداخت خود را برای فرد پذیرنده انجام می‌دهند. نکته قابل توجه آن است که در سیستم پی پینگ، پرداخت کننده به نصب هیچ گونه اپلیکیشن یا ثبت نام در هیچ سامانه‌ای نیاز ندارد. هر فرد تنها با ورود به لینک پرداخت، به درگاه پرداخت اینترنتی هدایت می‌شود و پرداخت خود را انجام می‌دهد.
فاکتور آنلاین
فاکتور آنلاین پی پینگ خدمت نوینی است که تحول مهمی در عرصه کسب و کار‌های اینترنتی ایجاد می‌کند. دیگر نیازی به صدور فاکتور به صورت کاغذی، ارسال فاکتور به صورت فیزیکی و دریافت پول به صورت نقدی یا کارت به کارت نیست. با استفاده از سرویس فاکتور آنلاین، کاربران می‌توانند برای محصول یا خدمتی که ارائه داده اند از طریق وب سایت، اپلیکیشن تلفن همراه یا نرم افزار دسکتاپ پی پینگ، به صورت آنلاین فاکتور صادر کنند و برای مشتری خود بفرستند و مبلغ فاکتور را با یک کلیک، از طریق درگاه پرداخت بانکی دریافت کنند.
فاکتور‌های زمان بندی شده
یکی از کاربردی‌ترین خدمات پی پینگ فاکتور‌های زمان بندی شده است. کاربر می‌تواند با استفاده از این سرویس، تنظیم کند که یک فاکتور با فاصله زمانی مشخص به صورت خودکار برای افراد ارسال شود.
برای نمونه، فرد نیکوکاری که متعهد می‌شود ماهانه مبلغ مشخصی به یک مرکز خیریه اهدا کند، هر ماه سر موعد به صورت خودکار لینک پرداخت برایش از طریق ایمیل و پیامک ارسال می‌شود و آن فرد با کلیک روی آن، پرداخت خود را انجام می‌دهد.
درخواست پول
با سرویس درخواست پول پی پینگ می‌توانید از دوستان، مشتریان یا مشترکان خود مبلغ مشخصی را به صورت فردی یا گروهی درخواست کنید. درخواست پول به صورت پیامک حاوی لینک پرداخت ارسال می‌شود. افراد با کلیک روی لینک، به صفحه پرداخت پی پینگ هدایت می‌شوند و پس از مشاهده و تأیید اطلاعات پرداخت، به درگاه پرداخت اینترنتی وارد می‌شوند. این سرویس برای دریافت شارژ ساختمان، دریافت دنگ، دریافت وجه سفارش‌های آنلاین و ... بسیار مناسب و پراستفاده است.
تصمیم‌های لحظه‌ای و ویرانگر
مثل خیلی از استارت آپ‌های دیگر کشور، منصوری بخش اصلی چالش‌های پی پینگ را به قدیمی بودن قوانین و ضعف عملکرد قانون گذاران و مدیران دولتی مربوط می‌داند: «در حوزه فین تک، مشکلات زیادی با قانون گذاران این حوزه و بانک مرکزی و شاپرک داریم. چالش‌ها هم از اسناد بالادستی شروع می‌شود و تا جزئیات اجرای آن‌ها ادامه دارد. با چنین مشکلاتی، حتی احتمال حذف پرداخت یارها از چرخه کسب وکارها وجود دارد. تا امروز ۵۰۰ شرکت درخواست مجوز داده اند و ۱۲۰ شرکت مجوز فعالیت به عنوان پرداخت یار را دارند.
استارت آپ یعنی نوآوری. پس طبیعی است که برای موارد نوآورانه قانون مشخصی وجود نداشته باشد. در خیلی کشور‌های دنیا قوانین را پویا تعریف می‌کنند تا کسب وکار‌های استارت آپی در حوزه قانون به مشکل زیادی نخورند. اگر هم در جایی نیاز به ایجاد قانون تازه‌ای احساس شود، این فرایند به سرعت انجام می‌گیرد تا به کسب وکار آسیبی نرسد. اما متأسفانه ما سرعت خوبی در حوزه قانون گذاری نداریم و فرایند تصویب قوانین تازه بسیار زمان بر است. برای نمونه، بیش از ۲ سال است که سند پرداخت یاری تدوین شده، اما این به دلایل مختلفی مثل مشکل در زیرساخت PSPها (شرکت‌های خدمات دهنده پرداختی)، شاپرک و بانک مرکزی، هنوز اجرایی نشده است. یا شهریور امسال ناگهان شاپرک اعلام کرد باید ظرف ۴۵ روز، همه حساب‌های خود را به سیستم پرداختی شاپرک منتقل کنند، اما این تصمیم بدون در نظر گرفتن توان زیرساختی برای اجرای آن اعلام شده بود و مشکلات فراوانی برای ما ایجاد کرد. به طوری که باعث شد میزان تراکنش‌های ما در مقایسه با قبل تا حد زیادی کاهش پیدا کند.»
انحصار برای نورچشمی‌ها
با اینکه بانک مرکزی به عنوان اصلی‌ترین قانون گذار حوزه پرداخت‌های آنلاین باید نقش حمایتگر برای همه مجموعه‌های حاضر در این اکوسیستم را داشته باشد، بر اساس صحبت‌های مدیرعامل پی پینگ، به نظر می‌رسد ۱۲ شرکت خدمات دهنده پرداختی (PSP) نورچشمی‌های بانک مرکزی و شاپرک اند و به دنبال ایجاد انحصار در بازار هستند: «طبق قانون، نباید اطلاعات پذیرنده‌های خود را به PSPها بدهیم، چون آن‌ها در بازار به نوعی رقیب ما به حساب می‌آیند، اما ناگهان می‌بینیم شاپرک به ما اعلام می‌کند برای درج نام فروشگاه روی رمز پویا، باید اسم پذیرنده را در قالب سامانه «حریم» به PSP بدهیم. صدای اعتراض ما شنیده نشد و در نهایت، مجبور به این کار شدیم. یا یک روز ساعت ۲ ظهر به ما ایمیل زدند که ساعت ۵ عصر جلسه‌ای با شاپرک برگزار می‌شود. در این جلسه به ما اعلام شد که از ساعت ۱۲ همان شب بدون داشتن کد مالیاتی نمی‌توانیم درگاه پرداخت آنلاینی برای مشتری هایمان ثبت کنیم.
این در حالی است که خیلی‌ها مثل فروشگاه‌های اینستاگرامی یا افرادی که در حال اداره یک کسب وکار خانگی هستند، کد مالیاتی ندارند. بر اساس این تصمیم ناگهانی، به ما اعلام شد این افراد نباید در شبکه پرداخت خدمات دریافت کنند. از این مدل قوانین و شیوه نامه‌ها هم کم نداریم که با آن‌ها یک شبه بخشی از کسب وکارها از چرخه گرفتن خدمات حذف می‌شوند. بعد چنین تصمیمی را چند ساعت قبل از اجرایی شدن اعلام می‌کنند، آن هم نه به همه کسب وکارها، بلکه تنها به پرداخت یارها، تصمیمی که به راحتی می‌تواند بیش از ۳۰۰۰ شغل و کسب وکار خرد را از بین ببرد. در نهایت، با مقاومت ما و اعتراض کسب وکار‌های خرد، اجرای این تصمیم عقب افتاد.»
همه این موارد باعث می‌شود منصوری آینده پرخطری برای کل اکوسیستم استارت آپی کشور پیش بینی کند: «در واقع، به نظر می‌رسد رگولاتور هیچ گونه نگرانی‌ای درباره نابودی استارت آپ‌ها با قوانین خلق الساعه ندارد و این برای آینده اکوسیستم کارآفرینی کشور ترسناک است. در شعار، دولت به عنوان رگولاتور حرف‌های زیادی درباره حمایت از کارآفرینی و مراکز نوآوری و ... بیان می‌کند، اما در اجرا هیچ نشانی از حمایت وجود ندارد. قوانین و شیوه نامه‌ها در عمل به گونه‌ای تدوین می‌شوند که انحصار در حوزه‌های مختلف در دست چند مجموعه بزرگ باقی بماند. البته در سراسر دنیا تجربیاتی از این دست وجود داشته است و دارد و شرکت‌های بزرگ برای ایجاد انحصار تلاش می‌کنند. کلید حل این مشکل در ایجاد قوانین ضدانحصار است. رگولاتور و قانون گذار ما باید مثل خیلی از کشور‌های دیگر، در این زمینه اقدام کند. البته تلاش‌هایی برای ایجاد چنین قوانینی انجام می‌شود، اما قدرت بعضی شرکت‌ها به اندازه‌ای زیاد و مبالغی که در این بین رد و بدل می‌شود به قدری کلان است که این تلاش‌ها هنوز به نتیجه نرسیده است. در این بین، بهترین راهکار، مشارکت بخش خصوصی در حوزه قانون گذاری است.»
چشم اندازی به سوی بازار بین الملل
مشکلات مختلف در مسیر استارت آپ‌های فین تکی باعث شده است منصوری نگاهی محتاطانه به برنامه ریزی‌های آینده این شرکت دانش بنیان داشته باشد: «با توجه به مشکلات موجود، شاید نتوان خیلی مطمئن درباره برنامه‌های آینده صحبت کرد. با وجود این، در برای ورود به بازار بین الملل تلاش می‌کنیم. برنامه‌هایی برای ارائه خدمات خود در قالب اپلیکیشن به بازار خارج از ایران داریم. در حوزه داخلی هم می‌خواهیم به سمت تعامل بیشتر با پلتفرم‌های کسب وکاری مختلف برویم. با این کار می‌توانیم تکمیل کننده زنجیره ارزش کسب و کار‌های مختلف آنلاین باشیم. در این مسیر هم حمایت‌های مختلفی از استارت آپ‌های فین تک مثل ما انجام می‌شود. از وزارت ارتباطات گرفته تا معاونت علمی ریاست جمهوری و حتی بانک مرکزی در این زمینه راهکار‌هایی حمایتی در دستور کار دارند، اما به نظر می‌رسد در مجموع، فرایند و سیستم در مسیر اشتباه حرکت می‌کند و نیازمند اصلاح در اسناد بالادستی هستیم.»
گفت‌وگو با دیگر استارت‌آپ‌ها