ابتدای سال جاری، زمانی که شاخص‌های بورسی به شکل دیوانه‌واری هر روز رکورد می‌زدند و صعود می‌کردند، بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان فریاد زدند که این روند به ضرر همه است و در این معامله چندسرباخت، اعتماد مردم، اقتصاد کشور و بازار سرمایه لطمه خواهد دید، اما گوش هیچ‌کس بدهکار نبود.
مسعود سلطانی | شهرارانیوز؛ ابتدای سال جاری، زمانی که شاخص‌های بورسی به شکل دیوانه‌واری هر روز رکورد می‌زدند و صعود می‌کردند، بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان فریاد زدند که این روند به ضرر همه است و در این معامله چندسرباخت، اعتماد مردم، اقتصاد کشور و بازار سرمایه لطمه خواهد دید، اما گوش هیچ‌کس بدهکار نبود.
مردم هر روز مقابل دفاتر پیشخوان صف می‌بستند تا بتوانند با ثبت‌نام در کارگزاری‌ها، وارد بازار سرمایه شوند و ازسوی دیگر مسئولان نیز هر روز با یک اظهارنظر جنجالی، تنور بورس را داغ و داغ‌تر می‌کردند. رسانه‌ها هر روز از سود‌های چند۱۰ درصدی در بازار سرمایه خبر می‌دادند و آموزشگاه‌های مرتبط با حوزه سرمایه‌گذاری، تصویر دانشجویانی را پخش می‌کردند که می‌گفتند: «بعد از کلاس‌های موسسه فلان، در عرض یک ماه بیش از ۱۰۰ درصد سود کرده‌ایم.».
حرف حق، تلخ است
در میان این همه هیاهو و غوغا، صدایی که کمتر شنیده شد، صدای مخالفان این جریان بود. دکتر علی چشمی، استادیار گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی، اواخر اردیبهشت سال جاری، درست زمانی که شاخص کل روزانه ۵ درصد صعود می‌کرد، به شهرآرا گفت: این روز‌ها آتش بورس بسیار داغ است. مردم برای دریافت کد بورسی، ساعت‌ها زمان صرف می‌کنند و حتی دیگران را به انجام این کار تشویق می‌کنند، این درحالی است که برای آینده این بازار، هیچ تضمینی وجود ندارد.
او ادامه داد: برخی‌ها معتقدند که دولت باتوجه‌به کسری بودجه خود، می‌خواهد سهام شرکت‌های باقی‌مانده دولتی را به فروش برساند. امروز دولتمردان مدعی هستند که بورس رونق درخورتوجهی دارد و بهتر از بازار دارایی‌های مردم (طلا، خودرو، مسکن و دلار) است، این درحالی است که ما تجربه چنین کاری را در کشور داشته‌ایم. مردم با هجوم به موسسات مالی غیرمجاز و سپرده‌گذاری در این موسسات، به‌دنبال کسب سود بودند و درنهایت این موسسات جز ضرر مالی و اقتصادی برای جامعه، هیچ سودآوری نداشتند.
حکایت بورس ایران هم همین‌طور است؛ سهام‌دارانی که هیچ تخصص و مهارتی ندارند، در آینده حتما باید از پول خود بگذرند، زیرا ضرر‌های عجیب و جبران‌ناپذیری را متحمل خواهند شد. داستان پدیده‌شاندیز هم همین‌گونه بود؛ مردم را بدون هیچ تضمین و اعتباری به خرید سهام تشویق می‌کردند که درنهایت، دود این بی‌مبالاتی به چشم خود مردم رفت و ضرر زیادی را از این بابت متحمل شدند.
آینده چه خواهد شد؟
هنوز یک سال از طرح این مباحث در روزنامه شهرآرا نگذشته که این پیش‌بینی‌ها محقق شده است. شاید اگر ابتدای سال به مشتاقان سرمایه‌گذاری در بورس می‌گفتیم چند ماه دیگر رسانه‌ها از پرتاب تخم‌مرغ به شیشه تالار بورس خبر می‌دهند، هیچ‌یک باور نمی‌کردند. اما اکنون این خبر منتشر شده است که ابتدای هفته جاری، سهامداران بورس در اعتراض به ریزش‌های اخیر بورس، مقابل مجلس تجمع کردند و خواستار استیضاح وزیر اقتصاد و محاکمه مدیران متخلف بورس شدند. سهامداران با تجمع مقابل ساختمان بورس در سعادت‌آباد، به این ساختمان تخم‌مرغ پرتاب کردند.
ولی واکنش رئیس‌جمهور به تمامی این جنجال‌ها، تاکید دوباره بر حمایت دولت از بازار سرمایه بود. دکتر حسن روحانی دیروز با تاکید بر اینکه بازار بورس یک نهاد اصلی در ایجاد و حفظ تعادل در اقتصاد کشور است، گفت: بورس، یک بستر معاملاتی شفاف است و دولت همواره درپی تقویت و حمایت بازار بورس بوده است و اولین گام و شرط تقویت و حمایت از این بازار را قاعده‌مندی و رعایت قانون در آن می‌داند.
آینده بازار سرمایه، اما محدود به همین روز‌های تیره و تار نیست. همان‌طور که کارشناسان بار‌ها اعلام کرده‌اند، بورس محلی برای سرمایه‌گذاری دارایی‌های مازاد است و فروختن خانه و خودرو و سرمایه‌گذاری درآمد حاصل از آن‌ها در بورس، به نیت کسب سود از بازار سرمایه، کار اشتباهی است که برخی مرتکب شدند و الان نیز از این اتفاق متضرر هستند.
با این حال نباید بازهم فراموش کرد که بورس ایران طی ۱۰ سال گذشته یک روند منطقی را طی کرده است و این بازار در بلندمدت می‌تواند بازاری امن باشد، به شرط آنکه با چشم باز در آن سرمایه‌گذاری کنیم و اگر دانش این کار را نداریم، از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مطمئن بهره بگیریم.