کلمه آکواریوس برایتان آشناست؟ این روزها دربارهاش شنیدهاید؟ شاید هم در بسیاری از گروهها و کانالهای شبکههای اجتماعی به چشمتان خورده باشد؟ حتی احتمال دارد هنگام وبگردیهایتان در سایتهای مختلف توجهتان را جلب کرده باشد.
مریم ملی | شهرآرانیوز، کلمه آکواریوس برایتان آشناست؟ این روزها دربارهاش شنیدهاید؟ شاید هم در بسیاری از گروهها و کانالهای شبکههای اجتماعی به چشمتان خورده باشد؟ حتی احتمال دارد هنگام وبگردیهایتان در سایتهای مختلف توجهتان را جلب کرده باشد.
شاید چنین متنی هم برایتان آشناست که میگوید: «با پایان عصر حوت در سال۲۰۱۲ و آغاز عصر آکواریوس یا دَلو و ورود منظومه شمسی به نوار فوتونی، بشر وارد چرخه جدیدی میشود، اما نهتنها خورشید گردش ۲۶هزارساله به دور ستاره آلیسون را به پایان میبرد، بلکه آلیسون، خورشید و مرکز خوشه پروین هم به پایان یک گردش ۲۲۵میلیونساله به دور مرکز کهکشان میرسند.» با خواندنش بدون درنگ با خودتان میگویید «عجب! پس این تغییرات و واردشدن منظومه شمسی به یک عصر جدید است که باعث شده در هر گوشه از دنیا خبرهای عجیبی بشنویم» و بعد از دوستان و آشنایان هم میشنوید که «آره بابا همینه که یه انتخابات توی آمریکا به چنین روزی کشیده شد» و دیگری میگوید «شاید این ویروس جدید و جهشهایش هم نشانه آغاز دورانی تازه است». اگر شما هم با شنیدن و خواندن این خبرها شگفتزده شدهاید و سؤالهای زیادی برایتان پیش آمده است، با ما همراه باشید تا از عصر آکواریوس و اینکه چطور هیچ مبنای علمی ندارد، بیشتر برایتان بگوییم.
آکواریوس از کجا پیدا شد؟
بیایید همین اول کار به کلمه آکواریوس (Aquarius) نگاهی بیندازیم. این واژه در واقع نام دیگر همان صورت فلکی دلو است که یک برج فلکی به حساب میآید و تقریبا همین زمانی را که در آن هستیم شامل میشود. برجهای فلکی تقریبا همان ماههای سال هستند با اندکی تفاوت در زمان شروع و پایانشان. حوت هم نام یکی از برجهای فلکی است که معادل بخشی از بهمن و بخشی از اسفند است.
این برجهای فلکی درواقع نام صورتهای فلکی دوازدهگانهای است که از دید ناظر زمینی خورشید در ماههای مختلف سال از مقابل آنها میگذرد و همین باعث شده است منجمان باستان این نامها را بر ماههای سال بگذارند. برج حَمَل نخستین ماه سال است و پس از آن برج ثور، جوزا، سرطان، اسد، سنبله، میزان، عقرب، قوس، جدی، دلو و حوت است و بعد از آن چرخه دوباره به برج حَمَل برمیگردد. پس درواقع حوت (۲ماهی) و آکواریوس (دلو یا آبریز) نام دو صورت فلکی و برجهای سال هستند و معنای دیگری ندارند. اما چطور میشود که چنین چیزی را به آغاز عصر جدید ارتباط میدهند؟ پاسخ ساده است؛ وقتی قرار است شایعهای ساخته شود، همهچیز از تخیل افراد سرچشمه نمیگیرد، بلکه همیشه اصطلاحاتی علمی و بخشهایی از واقعیت انتخاب میشوند تا قسمتهای غیرواقعی و تخیلی را برایمان باورپذیر کنند.
فوتون به چه معناست؟
اما برویم سراغ نوار فوتونی؛ اینطور که متن این خبر میگوید، قرار است در همین روزها منظومه شمسی وارد نوار فوتونی شود. بیایید دقیقتر به این اصطلاح نگاه کنیم. نوار فوتونی دقیقا چیست و کجا قرار دارد؟ فوتون در فیزیک ذرهای بنیادی است که منتقلکننده تابشهای الکترومغناطیسی است. در حقیقت این ذره تابشهای گاما، پرتو ایکس، نور مرئی و امواج فرابنفش را ایجاد میکند. در اصطلاح عامیانه فوتونها همان ذراتی هستند که نور مرئی و بقیه امواج الکترومغناطیسی را میسازند و باعث میشوند ما جهان را ببینیم.
درواقع فوتونها در همهجای عالم هستند؛ هرجا که تابشی وجود داشته باشد، فوتونها هم حاضرند، بنابراین نمیشود گفت جای بهخصوصی از منظومه شمسی یا کل کیهان هست که در آنجا نواری فوتونی قرار دارد و زمین قرار است واردش شود. برای کسانی که با علم بهویژه فیزیک و نجوم آشنا هستند، این عبارت بیشتر شبیه جوکی بیمزه است.
سفر ستاره آلیسون و خورشید به دور کهکشان
حالا میرسیم به خورشید و ستاره آلیسون که قرار است همگی به دور مرکز کهکشان بچرخند و رسما عصر جدید را برای ما آغاز کنند. جالب است بدانید خورشید و همه ستارههای موجود در کهکشان ما همیشه درحال چرخش به دور مرکز کهکشان بودهاند و هستند، زیرا جاذبه بسیار قوی سیاهچالهای که در وسط کهکشان وجود دارد، باعث میشود همه ستارهها بهآهستگی به دورش بچرخند. شاید بپرسید پس چطور این را حس نمیکنیم یا نشانهای از این چرخش نمیبینیم؟ علتش این است که این چرخش در بلندمدت و بهکندی انجام میشود. عدد ۲۶هزار سال هم، زمان حرکت تقدیمی زمین است که صرفا برای معنا و مفهوم بخشیدن و ظاهرسازی علمی به این خبر اضافه شده است و معنای دیگری ندارد.
طالعبینی، شبهعلم و دیگران!
خیلی اوقات طالعبینی با علم نجوم اشتباه گرفته میشود و همین موضوع دستمایه ساخت خبرهای زرد و غیرعلمی قرار میگیرد و باعث میشود عده زیادی از مردم به اصطلاحات نجومی و علمی بدبین شوند. آکواریوس صرفا نام یک برج و یک صورت فلکی است، ولی خبرهای شبهعلمی و ویدئوهای خوشرنگولعابی که بهتازگی ساخته شده است و دست به دست میشود، از آغاز عصر تازهای میگوید که جنگ نور و تاریکی بر سر آگاهی و اراده و آزادی انسان است و درنهایت به پیروزی نور ختم میشود؛ ادعایی که با امید و احساسات خوب تزیین شده است تا بیشتر دلمان بخواهد باورش کنیم و نشرش دهیم، درحالیکه چیزی جز بههمبافتن تخیلات غیرواقعی نیست. در این بین بعضیها میگویند این موضوعها به متافیزیک مربوط است و علم هنوز درکی دربارهاش ندارد، اما باید این را بدانیم که اگر این موضوع به متافیزیک مربوط است، پس چرا از اصطلاحات علمی برای باورپذیرترشدنش استفاده میکنند؟