با زهرا رهنماپور، نوجوان پژوهشگر موفّق در حوزه‌ی زیست‌پزشکی، گفتگو کرده‌ایم. او توانسته است مقام سوم و مدال برنز جهانی مسابقات بین‌المللی علمی‌مهندسی ۲۰۲۰ کره‌ی جنوبی را به دست آورد.
شبنم کرمی | شهرآرانیوز - مطالعه‌ی برخی کتاب‌ها از نویسندگانی مانند ژول‌ورن که بسیاری از اختراعات را پیش از آنکه وجود داشته باشند تصوّر کرده‌اند ما را به این نتیجه می‌رساند که بسیاری از رؤیا‌های کودکانه سرآغاز رسیدن به اکتشاف‌ها و اختراع‌های انسان‌ها از گذشته تاکنون بوده‌اند.
امّا امروز کودکان و نوجوانان فراوانی را می‌بینیم که با کوشش، مطالعه و پژوهش، رؤیا‌های خود را خیلی پیش‌تر از آنکه به بزرگ‌سالی برسند به واقعیّت تبدیل کرده‌اند. این نخبه‌های نوجوان می‌توانند آینده‌ای روشن برای کشور رقم بزنند. با زهرا رهنماپور، نوجوان پژوهشگر موفّق در حوزه‌ی زیست‌پزشکی، گفتگو کرده‌ایم. او توانسته است مقام سوم و مدال برنز جهانی مسابقات بین‌المللی علمی‌مهندسی ۲۰۲۰ کره‌ی جنوبی را به دست آورد.
از مسابقه‌ی بین‌المللی ۲۰۲۰ کره‌ی جنوبی برایمان می‌گویی؟
این مسابقات در سطح بسیار عالی با حضور ۱۳ کشور از آسیا به‌اضافه ۲ کشور آفریقای‌جنوبی و آمریکا و با حمایت علمی دانشگاه KIST که یکی از ۴۰ دانشگاه برتر جهان است برگزار شد. ما در این رقابت جهانی، سوم شدیم. سوم‌شدنمان هم بیشتر به دلیل نقص در ترجمه‌ی طرحمان بود که درست نتوانسته بودند مطلب را به کره‌ای برسانند.
موضوع طرح و پروژه‌ات چه بود و چه‌قدر وقت برد تا به این مسابقه‌ی جهانی برسد؟
پروژه درباره‌ی درمان نوعی بیماری با دارو‌های گیاهی است. از آنجا که به رشته‌ی پزشکی و زیست‌شناسی علاقه‌ی زیادی داشتم، از ۳ سال پیش، از کلاس هفتم شروع به تحقیق درباره‌ی آن کردم. اعتقاد دارم گیاهان در درمان بیماری‌ها تأثیر زیادی دارند و درمان هر بیماری در طبیعت وجود دارد. فقط باید بتوانیم آن را پیدا کنیم؛ بنابراین امیدوارم بتوانم با ادامه‌ی این پژوهش در سال‌های آینده، داروی مؤثّری برای درمان بیماری موردنظرم بسازم.
آزمایش‌هایتان به چه مرحله‌ای رسیده است؟
تاکنون روی سلّول‌های انسان در آزمایشگاه آزمایش کرده‌ایم، امّا امیدوارم با توجّه به سطح پیشرفتمان، به‌زودی بتوانیم آن را روی انسان هم آزمایش کنیم.
مطالعه و آزمایش‌ها را در چه محلّی انجام می‌دادی؟
برای این پژوهش‌ها به یک کتابخانه‌ی معمولی نیاز بود که کتاب «قانون» ابوعلی‌سینا و برخی کتاب‌های پزشکی نیاز من را برآورده می‌کرد. از نظر پژوهش میدانی، اینترنت و دسترسی به منابع معتبر علمی و مجلّه‌های پزشکی خیلی کمکم کرد، امّا برای آزمایش‌ها به آزمایشگاه‌های خاصّی نیاز داشتم و باید دوره می‌دیدم که دراین‌باره آزمایشگاه‌های دانشگاه‌های پزشکی محلّ تحقیقات ما بود.
برای حضور در این آزمایشگاه‌ها با مانعی روبه‌رو نشدی؟
به این دلیل که موضوع دانش‌آموزی بود و سنّم کم بود، کمی مقابله می‌شد، امّا توجیه پروژه و همراهی همیشگی و حضور دکتر فریده نامور، رئیس دانشگاه پیراپزشکی مشهد، به‌عنوان متخصّص ناظر بر طرح و حمایتگر ایده، خیلی کمکم کرد.
چه کسانی بیشترین تأثیر را در موفّقیّتت داشتند؟
پدر و مادرم در این زمینه خیلی همراهی و تشویقم کردند. مسئول پژوهشی مدرسه، خانم ملیحه عبدا... زاده، هم به‌عنوان استاد راهنما با علاقه‌ی زیاد، بدون توقّع و خارج از وظیفه‌اش خیلی به من کمک کرد.
موفّقیّت‌ها و علاقه‌مندی‌های دیگری هم داری؟
کلاس هفتم در جشنواره‌ی خوارزمی شرکت کردم که موّفق شدم تا مرحله‌ی قطب استان پیش بروم و در کلاس هشتم در همین جشنواره مقام اوّل استان را به‌دست آوردم. سال ۹۷ در جشنواره‌ی «زیست‌فناوری»، مقام اوّل کشور و امسال هم در جشنواره‌ی ملّی «ابن‌سینا»، مقام سوم کشور را کسب کردم. در زمینه‌ی موسیقی، سرود، نقّاشی و خوش‌نویسی هم کار کرده‌ام و در مدرسه مقام‌هایی داشته‌ام. در تزیین کیک و آشپزی نیز استعداد و علاقه‌ی زیادی دارم.
اگر برای نوجوانان و مسئولان سخنی داری، می‌توانی بگویی.
خیلی دوست دارم پروژه‌های دانش‌آموزی را جدّی بگیرند، زیرا ایده‌هایی که به ذهن دانش‌آموزان می‌رسد بسیار ارزشمند است و می‌تواند در آینده گره مشکلات زیادی را باز کند. نخبگان سرمایه‌های کشورند و باید به آن‌ها بها بدهند، امّا با اینکه یک نخبه می‌تواند کار‌های زیادی انجام دهد، ابتدا باید به‌سختی، خودش را اثبات کند. نوجوانان هم باید بدانند هر کسی توان نخبه‌شدن را دارد و می‌تواند مفید باشد. فقط باید زمینه‌اش را پیدا کند که کجا بیشتر به درد دیگران می‌خورد.