سید محمدرضا هاشمی | شهرآرانیوز؛ به‌مدت دهه‌ها، ناسا در پیروی از سنتی به‌نام «زینت‌آرایی»، اشیایی بامزه را به فضاپیماها و کاوشگرهای عازم کیهان افزوده است. پایونیر ۱۰ و ۱۱، دو فضاپیمایی که در دهه‌ی ۱۹۷۰ به فضا پرتاب شدند، پلاکی را حمل می‌کردند که موقعیت زمین در کهکشان و همچنین تصاویری از مردان و زنان برهنه را به‌تصویر کشیده بود.
این تصاویر، زاییده‌ی افکار کارل سیگن، اخترشناس مشهور آمریکایی بود. او می‌خواست هر حیاتی فراتر از زمین که ممکن بود فضاپیما را پیدا کند، با ما و نحوه‌ی ارتباط با انسان‌ها آشنا شود.
یکی از اجسامی که مریخ‌نورد پرسویرنس به‌همراه دارد، به تاریخ یادشده ادای احترام می‌کند. صفحه‌ای که روی مریخ‌نورد نصب شده است، از همان نوع هنر خطی ظریف به‌کاررفته در پلاک پایونیر استفاده می‌کند و زمین، خورشید و مریخ را به‌تصویر می‌کشد. این سه جرم به‌وسیله‌ی خطوطی از کد مورس به یکدیگر پیوسته‌اند که ترجمه‌ی آن «کاوش همه با هم» است. این صفحه تنها یکی از چند جسم مخفی نصب‌شده روی مریخ‌نورد پرسویرنس محسوب می‌شود.
همان صفحه‌ی حاوی اشارات به پلاک‌های وویجر و پایونیر، پیغام مخصوص دیگری دربردارد که سه ریزتراشه‌ی حاوی ۱۰٬۹۳۲٬۲۹۵ اسم از کارزار «نامت را به مریخ بفرست» است.
حمل اسامی، سنت سطح‌نوردهای مریخی ناسا محسوب می‌شود و مریخ‌نورد قبلی این سازمان به‌نام کیوراسیتی نیز حامل ریزتراشه‌ای با ۱/۲ میلیون اسم بود. علاوه‌براین، در ریزتراشه ۱۵۵ مقاله از دانش‌آموزانی قرار گرفته است که به مرحله‌ی پایانی رقابت نام‌گذاری مریخ‌نورد ناسا راه یافتند. الکس ماتر، دانش‌آموز کلاس هفتم از ویرجینیا برنده‌ی این مسابقه شد.
روی مریخ‌نورد پرسویرنس، نشانی برای بزرگداشت کارکنان مراقبت‌های بهداشتی که روی زمین درحال مبارزه با دنیاگیری ویروس کرونا هستند، نصب شده است. مریخ‌نورد در مرداد امسال و تنها چند ماه پس از همه‌گیری ویروس کرونا در ایالات متحده پرتاب شد.
تیم مریخ‌نورد می‌خواست تأثیر سالی که مریخ‌نورد در آن پرتاب شد و به‌خصوص زحمات افراد حاضر در خط مقدم دنیاگیری به‌رسمیت شناخته شود. ازاین‌رو، تیم صفحه‌ای آلومینیومی به سمت چپ مریخ‌نورد چسباند که عصای چاوش (تصویر ماری پیچیده به‌دور چوبدستی که نماد پزشکی است) را درحال نگه‌داشتن زمین نشان می‌دهد.
هرچند صفحاتی نظیر نمونه‌های حاوی نام‌ها و بزرگداشت کارکنان مراقبت‌های بهداشتی، جنبه‌ی کاملا زینتی دارند، برخی از اشیاء مخفی روی پرسویرنس هم تزیینی و هم کاربردی هستند. یکی از این نمونه‌ها، مست‌کم‌زد (Mastcam-Z) است؛ جفتی دوربین زوم‌شدنی روی مریخ‌نورد برای ثبت تصاویر پانارومای رنگی از سیاره‌ی سرخ.
مست‌کم‌زد دوربینی کاملا کاربردی است؛ اما به‌نقل از ناسا، پیغام بسیار مهمی نیز دارد: «آیا ما تنها هستیم؟ ما برای جستجوی نشانه‌های حیات و جمع‌آوری نمونه‌های مریخ به‌منظور مطالعه روی زمین به اینجا آمدیم. برای کسانی که بعدا خواهند آمد، سفری ایمن و لذت کاوش را آرزومندیم.»
واژه‌های «لذت کاوش» نیز پیرامون پیغام به زبان‌های مختلف نوشته است. مست‌کم‌زد با تصاویری از اشکال اولیه‌ی حیات زمینی نظیر سیانوباکتر، سرخس و دایناسور جا پای برنامه‌ی پایونیر می‌گذارد. روی این دوربین، همانند پلاک‌های پایونیر طراحی‌هایی از یک مرد و زن نیز حک شده است.
طرفداران جغراگنج‌بازی (یک بازی جستجوی گنج که در آن افراد با استفاده از جی‌پی‌اس اشیایی را به‌عنوان گنج پنهان و پیدا می‌کنند)، خوشحال خواهند شد اگر بدانند تیم مریخ‌نورد سکه‌ای مخصوص ساخته‌شده از مواد کلاه ایمنی را در یکی از ابزارهای کاوشگر پنهان کرده است. بیانیه‌ی ناسا، این جغراگنج را «بسیار دوردست‌تر از هر نمونه‌ی دیگر» می‌نامد.
سکه‌ی مخفی بخشی از هدف کالیبراسیون برای ابزار شرلوک (مخفف اسکن محیط‌های سکونت‌پذیر با طیف‌سنجی رامان و تابناکی به‌منظور یافتن مواد آلی و شیمیایی) محسوب می‌شود و نشانی خانه‌ی این کارآگاه معروف (خیابان بیکر خانه‌ی شماره‌ی ۲۲۱) روی آن حک شده است.
شرلوک همچنین با تکه‌ای از شهاب‌سنگ مریخی و چهار نمونه‌ی دیگر از مواد لباس فضانوردی تزیین شده است. هرچند قراردادن تاریخچه‌ی پروازهای فضانوردی ناسا روی مریخ هیجان‌انگیز است، سازمان فضایی آمریکا از این مواد استفاده کرد تا به میزان پایداری آن‌ها روی سطح مریخ پی ببرد.
درنهایت، دانشمندان سازنده‌ی ابزار سوپرکم پرسویرنس، تکه‌ی خودشان از شهاب‌سنگی مریخی را به آن افزودند. سوپرکم لیزری روی کاوشگر برای تبخیر قطعاتی از سطح مریخ با هدف تعیین ترکیبات آن‌ها است. تکه‌ی به‌خصوص شهاب‌سنگی که دانشمندان به ابزارشان اضافه کردند، پیش ار رسیدن به مریخ سوار بر پرسویرنس، یک‌دور به ایستگاه فضایی بین‌المللی سفر کرده بود.
منبع: زومیت