آغاز رمضان و فراوانی کالا‌ها در بازار هم نتوانست به سبد خرید مردم رونق بدهد و ثبات قیمت در بازار بیش از ۲ هفته دوام نیافت.
ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ جای سوزن انداختن نیست. وارد هرکدام از مغازه‌های عمده فروشی فاز یک بازار مصلی که می‌شویم، کارتن ها، شل‌ها یا کیسه‌های روی هم تلنبارشده، عبور را مشکل می‌کند. از برنج و ماکارونی و انواع واقسام حبوبات بگیرید تا قند و نبات، چای و خرما و هر نوع شوینده‌ای که بخواهید، هست. حتی دو قلم شکر و روغن هم که زمینه اش چندماهی است در بازار کم شده است، پیدا می‌شود؛ البته نه با نرخ مصوب. خلاصه فراوانی کالا در بازار به چشم می‌آید، اما تعداد مشتری‌ها و میزان سبد‌های خریدشان، هیچ تناسبی با آن ندارد.
گذشت چند روزی از ماه رمضان بهانه‌ای شد تا سری به بازار کلی فروش‌های مصلی بزنیم. سال‌های قبل با آمدن این ماه، بازار ارزاق عمومی تکانی می‌خورد و سبد‌های مردم برای خرید کالاهای موردنیازشان مقداری پرتر می‌شد. اما آن طور که بازاری‌ها می‌گویند، جنب وجوش بازار در رمضان امسال چندان چشمگیر نبوده است. تورم و گرانی و درپی آن کاهش قدرت خرید مردم، باعث کوچک شدن سبد خریدشان شده است.
یارانه معیشتی آب رفته دولت هم که بیشتر شبیه یک شوخی بود و بی تردید نمی‌توانست بر تغییر این وضعیت تأثیری بگذارد. ازسوی دیگر هرچند مسئولان از ثبات قیمت بازار ارزاق عمومی در آستانه ماه رمضان می‌گفتند، مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد که برخی از این کالا‌ها از چند هفته قبل، سیر صعودی خود را طی کرده بودند تا در نزدیکی ماه مبارک در اوج خود به ثبات برسند. برخی هم که در سطح عمده فروشی، تغییر قیمت یافته اند و حالا دارد ردپایشان در بازار خرد هم پیدا می‌شود.
افزایش قیمت ۱۰ درصدی حبوبات
قبل از رفتن به مجتمع فاز یک، سری به چند مغازه در حاشیه این خیابان می‌زنیم. از خلوتی یکی از مغازه‌ها استفاده می‌کنیم تا با پدر و پسری که درکنار هم کاسبی می‌کنند، گپ بزنیم: «وضعیت بازار فرقی نکرده، مثل قبل است. رمضان گذشته با اینکه مثل امسال کرونا بود، بازار بهتری داشتیم. از قیمت‌ها هم که نگویید؛ اگر قبلا با ۱۰۰ میلیون مغازه را پر می‌کردیم، حالا باید برای پر کردن آن، یک میلیارد هزینه کنیم.» این جمله‌ها را مرد جوان پشت پیشخوان به ما می‌گوید و پدرش نیز با سر تایید می‌کند.
او ادامه می‌دهد: «هرچه این دو هفته خواستند قیمت‌ها را ثابت نگه دارند، حالا یکی یکی اقلام دارند تغییر قیمت پیدا می‌کنند. حبوبات هر سال در ماه رمضان به دلیل بیشتر شدن مصرف شله و حلیم، افزایش قیمت داشت. امسال هم همین طور شد. چند روز قبل برای خرید اقلام کسری با چند عمده فروش حبوبات تماس گرفتیم. قیمت لپه را ۴۳ هزار تومان اعلام کردند، بااینکه قیمت فروش ما ۴۰ هزار تومان بود. الان قیمت خرید حبوبات، هزار تا ۳ هزار تومان بیشتر از قیمت فروش ما شده است. یعنی تا به دست مصرف کننده برسد، حداقل ۱۰ درصد افزایش قیمت خواهد داشت.»
نگاهی به قیمت روی حلب‌های حبوبات می‌اندازیم. قیمت لپه ریز تبریز تغییر کرده و ۴۵ هزار تومان شده؛ یعنی حدود ۱۲ درصد افزایش داشته است. اما قیمت بقیه اقلام فعلا سر جایش مانده است. قیمت‌های چاپ و چسبیده شده روی حلب‌های لپه خارجی ۲۹ هزار، نخود دیم ۲۲ هزار تومان، لوبیاچیتی ایرانی ۳۷ هزار تومان، لوبیاچیتی اعلا ۴۲ هزار تومان، عدس کانادایی ۲۹ هزار تومان، عدس ایرانی ۳۰ هزار تومان، لوبیاقرمز ۲۹ هزار تومان و ماش ایرانی ۲۶ هزار تومان است.
آدرس غرفه یکی از عمده فروشان حبوبات را در فاز یک مصلی پیدا می‌کنیم و برای پرس وجو به سراغش می‌رویم. کیسه‌های ۴۵ کیلویی انواع حبوبات تا نزدیکی‌های سقف بلند انبار، بالا رفته است. کارگر‌ها مشغول بردن کیسه به داخل یک نیسان و کامیونت هستند. صاحب غرفه، مرد مسنی است با مو‌های سفید و لبخندی مهربان. چون سرش شلوغ است، به طور خلاصه به ما می‌گوید: بله، قیمت‌ها در دو هفته اخیر در سطح عمده فروشی افزایش یافت و حالا اثراتش در خرده فروشی‌هایی که تازه قصد خرید دارند، پیدا شده است، اما چندروزی می‌شود که بازار به اصطلاح رایج دوباره شل شده است؛ یعنی قیمت‌ها رو به کاهش و ثبات است.
تلخند گرانی به قند
یکی دیگر از فروشنده‌های خیابان مصلی می‌گوید: بازار بدتر شده و بهتر نشده است. اصلا نفهمیدیم کی ماه رمضان شد. اگر بخواهم درباره قیمت‌ها حرف بزنم، باید بگویم همان طور که می‌دانید، شکر در بازار آزاد عمده فروشان گران شده و تا کیلویی ۱۲ هزارو ۵۰۰ تومان هم رسیده است. به دنبال آن از حدود سه هفته قبل، قیمت قند هم افزایش یافته است. مثلا الان نرخ یک کارتن پنج کیلویی از ضعیف‌ترین نوع قند، به ۷۴ هزار تومان و از مارک‌های معروف تا ۸۵ هزار تومان هم رسیده است.
برای بررسی صحت این موضوع نیز به سراغ بخشنده، یکی از عمده فروشان و تولیدکننده‌های قند در فاز یک مصلی، می‌رویم. او می‌گوید: از حدود دو هفته قبل، قیمت‌ها ثابت شده است، اما قبل از آن افزایش قیمت داشتیم. از یک طرف، قیمت شکر افزایش یافته است و شکر صنعتی با نرخ مصوب پبدا نمی‌شود و از طرف دیگر هزینه حقوق و دستمزد افزایش پیدا کرده است. الان به طور میانگین حداقل قیمت قند، کیلویی ۱۴ هزارو ۸۰۰ تومان است.
ثبات قیمت خرما تا قبل از رمضان بود
صادقی، یکی از فروشنده‌های این خیابان است که در مغازه اش فقط خرما می‌فروشد. او می‌گوید: ماه مبارک، بازار فروش خرما را بهتر کرد؛ البته مثل هرسال نبود؛ چون قدرت خرید مردم کم شده است. او ادامه می‌دهد: امسال صادرات کم و به دنبال آن عرضه خرما بیشتر شد. همین موضوع باعث ثبات نسبی قیمت‌ها تا هفته پیش شد، ولی از چند روز قبل، هم هزینه حمل بار زیاد شده و هم قیمت‌ها کمی افزایش یافته است.
مثلا هفته پیش کرایه ۱۰ تن بار از بم به مشهد، ۸ میلیون و ۷۰۰ بود، اما امروزهزینه همان بار ۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان شده است. البته این روند افزایش قیمت باربری از دو ماه قبل شروع شده و حالا اوج گرفته است. همچنین قیمت هر کیلو خرما در بار جدید حدود ۲ هزار تومان افزایش یافته است. او یک بسته خرمای بم را باز می‌کند و می‌گوید: قبلا قیمت فروش این کالا در حالت عمده، کیلویی ۲۴ هزار تومان بود، اما حالا قیمت خریدش به ۲۴ هزار تومان رسیده است.
سبدی که هر روز آب می‌رود
«هر کالایی را که تمام می‌کنیم، باید مبلغی رویش بگذاریم تا بتوانیم جایش را پر کنیم.» این جمله را یکی دیگر از فروشنده‌های خیابان مصلی به ما می‌گوید. مرد جوان ادامه می‌دهد: قبلا با شروع رمضان بازار تکانی می‌خورد، ولی امسال هیچ خبری نبود. مشتری چهار قلم حبوبات بخرد، می‌شود ۳۰۰ هزار تومان، بنابراین مجبور است نیم کیلو یا حتی کمتر خرید کند. دیگر گذشت آن زمان که مردم برای خرید عمده به اینجا می‌آمدند.
تنها کالایی که قیمتش تغییر نکرده، رب است، وگرنه نرخ همه کالا‌ها رو به زیادی است. طبیعی است که هر چه قیمت‌ها بیشتر شود، مشتری کمتر می‌شود.
حرف‌های دیگر فروشنده‌ها نیز شبیه به هم است. آن‌ها از تورم می‌گویند و گرانی کالا‌هایی که باعث کوچک شدن سبد خرید مردم شده و رمضانی که جنب وجوش را به بازار نیاورده است.