مولا علی (ع) شخصیتی تاریخ‌ساز است، اما نباید ایشان را تاریخی خواند، به‌ویژه از آن نوعی که برخی‌ها نگاهشان به تاریخ و خوانش خط‌های آن است. می‌خوانند، اما در ناخودآگاه خویش، برایش بازه زمانی قائل‌اند و می‌خواهند از آن عبرت ببینند و در بالاترین سطح هم درس بگیرند. من، اما نگاهی تاریخی به این قرائت ندارم که ماجرا‌ها و افراد را در حصر زمان یا زمینی خاص ببینم، بلکه امروز را هم عرصه بروز ماجرا‌ها و اگرنه تکرار، که تکرار درس‌آموزی از شخصیت‌ها می‌دانم.
بر این اساس است که معتقدم نباید مولا علی (ع) را تاریخی خواند و در لابه‌لای سطور کتاب‌ها از فاصله‌ای به‌درازای ۱۴ قرن به ایشان نگاه کرد. این بی‌گمان، ما را از نعمت معرفت دور می‌کند؛ معرفت به امامی که زیستن به خط تحریر او، تقدیر آدم و عالم را جور دیگری رقم می‌زند. علی را همیشه باید در میدان عمل دید، از اعمالش الگو گرفت و به رفتار درآورد؛ چنان‌که مالک و عمار و قیس و محمدبن‌ابوبکر چنین می‌کردند. عمار و مالک‌شدن به شعار نیست که برخی‌ها آنان را که دوست می‌دارند به این نام‌های بلند وصف می‌کنند.
صفت‌سازی باید به تراز معرفت باشد که جواب بدهد. امروز هم کسی می‌تواند خود را یا دیگران را به این عناوین بخواند که در همه گستره حیات، پا جای پای امام زمان خود بگذارد، مثل امام خود دست مردم را بگیرد، غبار از چهره‌شان بزداید و فراتر از امداد، مواسات را در حقشان تمام کند. رفتاری چنین تکلیف هر روز ماست؛ وظیفه انسانی و اخلاقی کسانی است که به مولا علی (ع) باور دارند. مگر نه اینکه حضرت ایشان از همان روز نخست در کنار پیامبر (ص) و بعد ایشان قبل از خلافت یا در دوران خلافت همواره تلاششان برای بهبود زندگی مردم بود؟
قنات‌ها و نخلستان‌ها نقاشی نبود که بر زمین بماند؛ کلاس درسی بود که تا همیشه باید خواند؛ چه اینکه انسان در برابر خود و جامعه و مردم خود مسئول است. آنچه در کوچه‌های کوفه هم اتفاق افتاد، قصه نبود که باز درسی بود در جایگاه خلیفه مسلمین که از علی (ع) خواندیم؛ از تکلیفی که نهاد حاکمیت درباره شهروندان خویش دارد. همه حیات امام کلاس درس بود؛ همه ما باید در این کلاس راه زیستن را بیاموزیم.
ضرورتی چنین اقتضا می‌کند تا نگاه تاریخی را به نگاه معرفتی ارتقا دهیم. این باعث ارتقا و تعالی خود ما نیز می‌شود. در این روز‌ها و شب‌های قدر با خود و خدای خویش عهد کنیم امام بر زمان و زمین را در حصر زمان و زمین ندانیم، بلکه امیر بشماریم بر عالم و آدم و به فرمانش مصلحانه به اصلاح زندگی و جامعه برخیزیم. بی‌شک با این شیوه بیشتر به امام نزدیک و به‌تراز عمار شبیه خواهیم شد تا اینکه امام را در دوردست‌ها ببینیم و بی‌پیروی عملی از حضرتش در وادی ادعا سرگردان بمانیم. علوی عمل کنیم که امام‌زمان (عج) هم امروز به مردمان علوی نیاز دارد و امروز و فردای وطن و نایب امام‌زمان (عج) هم توانمندانی غنی‌شده به فرهنگ علوی می‌طلبد. چنین باد. ان‌شاءا...