تکتم جاوید | شهرآرانیوز؛ وضعیت حقوق و مزایایشان، آزمون استخدام، زمان اضافه شدن نیرو‌های جدید و خواسته‌های دیگری که سال هاست برایش حرف زده و نامه نوشته اند، هنوز مشخص نیست. از حق نگذریم، کرونا هم بهانه‌ای شد برای دیده شدن جامعه سخت کوش پرستاران؛ مراقب‌هایی که بیش از یک سال، اوضاع وخیم بیمارستان‌ها را پشت سر گذاشتند، اما توجه به آنان در حد همان تصویر روی بیلبورد‌ها و تبلیغات رسانه‌ای بود و بس.
در سال جدیدی که از راه رسید، دوباره نمایندگان جامعه پرستاران تلاش هایشان را از سرگرفته اند، شاید بخشی از وعده‌ها عملی شود: وعده استخدام ۳۰هزار پرستار، تعرفه گذاری خدمات پرستاری، تبدیل وضعیت نیرو‌های شرکتی، یکسان سازی حقوق و مزایا و... که تنها قسمتی از خواسته‌های آنان است. در این گزارش بخشی از درددل‌های دو پرستار را شنیده ایم و نیز پاسخ‌های رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری مشهد را آورده ایم.
می‌گویند شرایط پرستاران دارای قرارداد شرکتی، وخیم‌تر است. هرسال شرکت تغییر می‌کند و شرکت بعدی مسئول واریز حقوق و مزایایی است که برای نحوه توزیع آن پاسخ گویی را چندان لازم نمی‌داند. احسان فرهاد ۹ سال است با یکی از این قرارداد‌های شرکتی از بیماران پرستاری می‌کند بدون اینکه بداند چه زمان استخدام خواهد شد. مدتی پرستار اورژانس بوده و حالا در بخش اعصاب یکی از بیمارستان‌های دولتی مشغول است؛ «در آزمون استخدامی شرکت کردم، اما بابت چندین سال تجربه و سابقه کار هیچ امتیازی برایم لحاظ نشد. این شرایط فقط مخصوص من نیست، حدود ۵۰۰ نفر از پرستاران شرکتی دیگر که در بخش‌های مختلف و سخت کارمی کنند، هیچ امتیازی ندارند. پرستارانی که به تازگی دانش آموخته می‌شوند، شانس بیشتری در آزمون دارند.»
صدایش غمی دارد که سعی می‌کند همه آن را در یک جمله بگوید: ما بچه‌های ناتنی دانشگاه علوم پزشکی هستیم. او ادامه می‌دهد: من هم مانند همکارانم چندبار به کرونا مبتلا شدم و ریه هایم ۳۰ درصد درگیر شد و هنوز هم تنگی نفس و عوارضش را دارم. دو هفته در بیمارستان بستری بودم و برای اینکه مادرم متوجه بیماری ام نشود، به خانواده ام چیزی نگفتم. اما وقتی به وضعیت شغلی مان اعتراض می‌کنیم، به آشوبگری متهم می‌شویم.
وقتی صحبت از تأخیر در پرداخت حقوق و مزایای نیرو‌های شرکتی می‌شود، فرهاد خودش را مثال می‌زند: پنجشنبه ۶ خرداد حقوق اردیبهشت برایمان واریز شده؛ یعنی بیشتر پنجم تا هشتم ماه پرداخت می‌شود و البته از فیش حقوقی هم تا ۱۰ روز بعد خبری نیست.
پرستارانی مثل او به شدت به روش محاسبه حقوق و مزایا اعتراض دارند، اما دستشان به جایی بند نیست. فرهاد دراین باره می گوید: از نظر قانونی فیش حقوقی باید قبل از واریز حقوق دراختیار نیرو باشد که بداند نحوه محاسبه چطور بوده، اما این قوانین هم، تابع شرکت است. پاسخ گویی درست و محترمانه‌ای ندارند و جوری حساب می‌کنند که به عنوان نمونه، اضافه کارِ ۱۲۰ ساعته من با پرداختی ۸۰ ساعته همکارم، یکی است.
او از کمبود‌هایی حرف می‌زند که شاید به چشم نیاید، اما برای یک نیرو با ۹ سال سابقه کار مهم است؛ «بعد از این همه سال کارکردن نمی‌توانم ضامن وام خواهر یا برادرم بشوم، چون به نیرو‌های شرکتی، نامه کسر از حقوق داده نمی‌شود. یک وام ساده هم نمی‌توانیم بگیریم، چه برسد به امکانات رفاهی دیگر.»
با عاطفه مسعودی، دیگر پرستار درگیر با مشکلات پرستاران، سخن می‌گویم. او از فروردین سال ۹۹ تا امروز در بخش بیماران مبتلا به کرونا کارمی کند. پنج سال سابقه کار دارد و اگرچه با آزمون استخدامی سال ۹۵ نیروی پیمانی شده است، اما کمبود‌های جامعه پرستاران دامنش را رهانکرده است؛ «برخی مشکلات کشوری و وزارتی است که شامل همه می‌شود و رسمی و شرکتی ندارد. من فروردین پارسال که پرستار بخش کرونا بودم، ۲۰ هزارتومان کارانه گرفتم. آن وقت مسئولان همین مبالغ ناچیز و محقرانه را در بوق و کرنا می‌کنند که به حقوق پرستاران اضافه شده است، درحالی که مردم از درد ما خبر ندارند. وقتی کرونا تمام شود، مردم هم به یاد پرستاران نمی‌افتند.
سوای این سال گذشته در روز‌های اوج بیماری و شلوغی وحشتناک بیمارستان، اضافه کار گرفته، ولی در سال جدید هنوز خبری نیست. به گفته او برخی بیمارستان‌ها از اسفندماه اضافه کار پرداخت نکرده اند. عاطفه بار دیگر خواسته‌های مهم پرستاران را یادآوری می‌کند که زمان اصلاح آن مشخص نیست؛ «مهمترین خواسته پرستاران، اجرای قانون تعرفه گذاری است که وعده داده بودند تا اردیبهشت امسال اجرایی می‌شود. اجرای قانون مشاغل سخت، بهره وری، ابلاغ صحیح شرح وظایف و امکانات رفاهی هم درخواست‌های دیگر پرستاران است.»
با احتساب ۶ هزار پرستار زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم اکنون ۱۳ هزار پرستار در مشهد و چهارشهر تابعه، مشغول و دارای شماره نظام پزشکی هستند و در بخش‌های خصوصی و دولتی فعالیت می‌کنند. اگرچه تفاوت‌هایی میان قراداد‌های شرکتی با پیمانی، رسمی و تبصره وجوددارد، اما به طور تقریبی هرکدام این پرستاران با بخشی از کمبود‌ها و نواقص درگیر هستند.
محسن گچ پزان، رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری مشهد، پیگیر این مشکلات است، اما همین ابتدا خاطرمان را جمع می‌کند که «به طورکلی هیچ کاری برای پرستاران انجام نشده است.
او می‌گوید:قرار بود به آن‌ها که در بخش‌های کرونا مشغول به کار هستند، ۲۰ امتیاز در آزمون استخدامی تعلق بگیرد که چنین اتفاقی نیفتاد. هنوز نتایج آزمون سال گذشته اعلام نشده و نیرویی هم برای جبران کمبود‌ها به ما اضافه نشده است.»
گچ‌پزان اضافه می‌کند: پرستاران شرکتی با قرارداد‌های ۸۹ روزه امنیت شغلی ندارند و هیچ امتیازی همچون وام به آنان تعلق نمی‌گیرد. به نوعی کار پرستاران دارد به نام پزشکان تمام می‌شود.
براساس آمار‌های او هم اکنون در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، کمتر از هزار نفر نیروی شرکتی مشغول به کار هستند و تمام تلاش آن‌ها هم تبدیل وضعیت این نیروهاست، اما این به معنی نداشتن نیروی شرکتی نیست. گچ پزان این نکته را یادآوری می‌کند: نیرو‌های شرکتی که به پیمانی تبدیل شوند، برای جبران کمبود نیروی بیمارستان‌ها نیرو‌های شرکتی دیگری استخدام می‌شوند؛ بنابراین این چرخه ادامه دارد. به عقیده او «همه این مشکلات به قوانین استخدامی کشور برمی گردد.»
او می‌گوید: قول ۱۰ هزار استخدام در کشور داده شده است، اما شاید ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر سهم باشد. امسال هم وعده استخدام ۳۰ هزار نفر در کشور را داده اند که معلوم نیست چه تعدادی متعلق به مشهد باشد.
براساس مصوبه مجلس، پرستاری یک شغل حاکمیتی است و نباید زیرمجموعه شرکت خصوصی باشد، ولی جذب همه نیرو‌های شرکتی به ساختار همچنان در حد وعده باقی مانده است.
رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری مشهد، دوران شغلی پرستاران را به قبل از کرونا و بعد از کرونا تقسیم می‌کند که خود کرونا باعث تشدید مشکلات شده است؛ «واضح‌ترین عوارض این دوران، ازدست دادن برخی پرستاران بود و ابتلای بیش از ۶۰ درصد کادردرمان به کرونا که شدت و ضعف داشت و باعث شد بخشی از نیرو‌ها از چرخه کار خارج شوند و دیگر نیرو‌ها تحت فشار قرار بگیرند.»
تبدیل وضعیت نیرو‌های شرکتی، جبران کمبود نیرو و تعرفه گذاری خدمات، از مهمترین برنامه‌هایی است که هیئت مدیره نظام پرستاری مشهد در حال پیگیری آن است. گچ پزان درادامه می‌گوید: باوجود همه مخالف‌ها و مشکلات کمیته‌هایی تشکیل شده است و درحال بررسی هستند که این کار، تأثیر خوبی بر وضعیت معیشتی همکاران دارد. البته دومورد اصلاح حقوقی بین همکاران پیمانی انجام شد که در حقوق همکاران شرکتی رخ نداد و همین امر فاصله مبلغ حقوق این دو دسته را به حدود ۵۰ درصد رسانده است.
براساس استاندارد‌ها به ازای هر یک تخت بیمارستانی، چهار پرستار باید خدمت کند که اکنون این عدد برای بیمارستان‌های مشهد، یک است. یعنی ما شهروندان مشهدی از نیرو‌های کم تعدادی که فشار بیماران متعدد، خاص و گاه پراسترس مانند کرونا را در شیفت‌های سنگین بر دوش دارند، می‌خواهیم که به حقوق‌های ناچیز و بدون مزایا قانع باشند و مراقبت از بیمارانمان را نیز به بهترین شکل انجام دهند!