جانقربان | شهرآرانیوز؛ این روز‌ها که بسیاری از عزیزان خود را به‌دلیل ابتلا به ویروس مخوف کرونا از دست می‌دهیم، از اینکه برای آخرین بار نمی‌توانیم چهره عزیز از دست رفته را ببینیم و روی او را برای آخرین بار ببوسیم و وداع کنیم، دردی عمیق در دل داریم، دردی عمیق از مرگی غریب.
بسیاری از وابستگان بی‌توجه به اینکه ممکن است از طریق جسد به ویروس آلوده شوند، طبق روال گذشته وداع مفصلی به‌جا می‌آوردند و با این تفکر که ویروس کرونا از طریق بدن فرد متوفی منتقل نمی‌شود، اقدام به این کار می‌کنند، اما آیا این تفکر می‌تواند درست باشد؟ خرده‌ای به این خانواده‌ها نمی‌توان گرفت، اما در ادامه به بررسی نظرات کارشناسی می‌پردازیم که در این زمینه مطرح شده است.
تا ۱۹ مارس ۲۰۲۰ در تایلند فقط ۲۷۲ نفر به ویروس کرونا مبتلا شده بودند. دو نفر از این مبتلایان یک پزشک قانونی و دستیار او بود. این دو نفر در بیرون از محل کار و حتی از بیماران مبتلا در بیمارستان، دچار ویروس کرونا نشده بودند؛ زیرا صرفا با اجساد سروکار داشتند. احتمال تماس این افراد با بیماران چندان زیاد نبود، اما آن‌ها بیشتر با اجساد مبتلایان به ویروس کرونا و نمونه‌هایی که از این بیماران برمی‌داشتند، در تماس بوده‌اند. سازمان بهداشت جهانی این انتقال را قطعی نمی‌داند، اما به رعایت پروتکل‌ها توصیه می‌کند، زیرا کرونا ویروسی ناشناخته است!
یک متخصص داخلی در گفت‌وگو با شهرآرانیوز در این زمینه گفت: احتمال انتقال ویروس کرونا از طریق اجساد وجود دارد، زیرا تا چند روز پس از مرگ ویروس در بدن زنده است و برای یافتن بدن میزبان تلاش می‌کند. درست است که با ایست قلب دیگر به سلول‌ها اکسیژن نمی‌رسد و ویروس تکثیر نمی‌شود، اما ویروس همچنان در بدن می‌ماند و درباره ویروس کرونا که همچنان برای ما ناشناخته است، رعایت تمامی پروتکل‌ها ضروری است.
دکتر حسین اکبری افزود: ریه‌ها تا چند روز می‌تواند دارای ویروس فعال باشد و ترشحات ریوی که بعد از مرگ از دهان و بینی خارج می‌شود، می‌تواند ناقل بیماری باشد.
وی خاطرنشان کرد: احتمال آلوده‌بودن اجساد حتی بعد از شست‌وشو و ضدعفونی می‌تواند وجود داشته باشد. برای همین بوسیدن اجساد منع شده است، اما این تفکر که باید لباس افراد کرونایی سوزانده یا معدوم شود، صحیح نیست و با شست‌وشوی با الکل ۷۰ درصد و شست‌وشو در آب جوش با دمای ۶۰ تا ۹۰ درجه بدون تماس مستقیم دست، ویروس از بین می‌رود و نیازی به معدوم‌کردن لباس نیست.
به گزارش ایرنا و بر اساس گزارش ۲۴ مارس سازمان جهانی بهداشت پیرامون ملاحظات رسیدگی ایمن به جنازه متوفیان مظنون و قطعی ابتلا به بیماری کووید۱۹، خطر ابتلا به این ویروس مرتبط با تماس مستقیم با جنازه یا ترشحات آلوده به ویروس یا تماس مستقیم با اشیای آلوده به ویروس اعلام شده است.
در این گزارش آمده است، غیر از تب‌های هموراژیک (خون‌ریزی‌دهنده) مانند ابولا و وبا، اجساد ناقل بیماری نیستند. فقط ریه اجساد مبتلا به آنفلوانزا، اگر در فرایند کالبدشکافی سهل‌انگاری شود، ویروس را انتقال می‌دهد، در غیر این صورت اجساد عموما ناقل بیماری نیستند.
این گزارش می‌افزاید، بر اساس شواهد موجود ویروس کووید۱۹ از طریق تماس نزدیک بین افراد یا مدفوع منتقل می‌شود. از آنجایی که منشأ این ویروس جدید و روند پیشرفت آن هنوز به‌طور کامل مشخص نیست تا دسترسی به اطلاعات کامل‌تر باید احتیاط‌های بیشتر صورت داد.
همچنین این سازمان توصیه می‌کند همه کسانی که بدن متوفی را جابه‌جا می‌کنند، حتما باید دست‌های خود را پس از انجام کار با مواد مناسب ضدعفونی کنند یا با صابون بشویند. همچنین همه این افراد هنگام کار با اجساد باید لباس‌های حفاظتی از جمله دستکش، ماسک بهداشتی مثل ماسک N۹۵، FFP۲ و FFP۳ یا حداقل ماسک جراحی بپوشند.
استفاده از یک گان (Gown) که مانع از نفوذ مایعات می‌شود، عینک محافظ چشم و حتی محافظ صورت ضروری است.
محلی که در آن جسد قربانی ویروس کرونا کالبدشکافی می‌شود یا برای آماده‌سازی جهت تدفین شسته می‌شود، باید پس از انجام کار با آب و مواد شوینده شسته شود و پس از آن با مایع سفیدکننده حداقل ۰٫۱ درصد یا الکل ۷۰ درصد شسته شود. تجهیزات استفاده‌شده برای این کار هم باید ضدعفونی شود. این مواد ضدعفونی‌کننده حداقل باید یک دقیقه روی سطوح بمانند.
در ضمن اتاقی که این کار‌ها در آن انجام می‌شود، خصوصا اتاق کالبدشکافی باید یک اتاق ایزوله فشار منفی باشد و سیستم گردش هوای آن نیز در ساعت شش‌بار هوای اتاق را عوض کند.
برای تدفین حتما لازم نیست از کیسه‌های مخصوص استفاده شود. همچنین آشنایان فرد متوفی می‌توانند با رعایت فاصله اجتماعی حداقل یک متر از یکدیگر در مراسم حضور داشته باشند. آن‌ها می‌توانند متوفی را تماشا کنند، ولی نمی‌توانند وی را لمس کنند یا ببوسند. تا جای ممکن تعداد افرادی که کار‌های تدفین را انجام می‌دهند، باید کم باشد.
حاضران نباید به جنازه دست بزنند یا آن را ببوسند و باید پس از حضور در نزدیکی جنازه دست خود را به طور کامل با آب و صابون بشویند؛ در جریان برگزاری مراسم هم باید فاصله‌گذاری اجتماعی به طور کامل رعایت شود.
کودکان، افراد بالای شصت سال و کسانی که مشکلات ریوی، قلبی یا ضعف ایمنی دارند، نباید در مراسم حاضر باشند. کسی که نشانه‌های تنگی نفس و سرفه دارند، نباید در مراسم حاضر باشند مگر اینکه از ماسک مناسب استفاده کنند.
همچنین برای انتقال جسد متوفی هم ماشین‌های حمل‌ونقل خاصی نیاز نیست. همچنین لزومی ندارد که برای تدفین افراد متوفی عجله‌ای وجود داشته باشد. برای این کار باید به قواعد و سنت‌های فرهنگی و مذهبی در این زمینه احترام گذاشته شود.
این سازمان در گزارش خود نوشته است: این توهم وجود دارد که جسد فردی که از یک بیماری مسری مرده است، باید سوزانده شود، اما این نظر درست نیست. سوزاندن جسد به باور‌های فرهنگی و منابع موجود بستگی دارد و دو شیوه خاک‌سپاری و سوزاندن قابل قبول است.
در عین حال، کسانی که به هر نحوی با جنازه فرد تماس دارند، مثلا آن را در قبر می‌گذارند، باید دستکش حفاظتی بپوشند و قبل و بعد از خاتمه کار و دور انداختن دستکش در محل مناسب، دست خود را با آب و صابون به طور کامل و به شیوه درست بشویند.
یک روان‌شناس نیز در گفت‌وگو با شهرآرانیوز گفت: نباید فرصت سوگواری و وداع با عزیزان ازدست‌رفته از خانواده‌ها گرفته شود، زیرا سوگواری‌نکردن باعث ایجاد بیماری‌های روحی و روانی در افراد خواهد شد و حتی ممکن است درک عزیز ازدست‌رفته هیچ‌وقت در فرد نهادینه نشود.
مریم دهقانیار افزود: درست است که از نظر پزشکی ممکن است اجساد منتقل‌کننده کرونا باشند، اما با رعایت فاصله اجتماعی و پروتکل‌های بهداشتی می‌توان این فرصت را برای افراد نزدیک خانواده ایجاد کرد.
وی تأکید کرد: از نظر روان‌شناسی تأکید می‌شود که حتما با گریه و سوگواری اندوه درونی خود را تخلیه کنید.