سعید جلائیان| شهرآرانیوز؛ حدود یک ماه از زمانی که کلنگ طرح پیاده‌راه‌سازی بازار مانتوی «ایثار» به پیشنهاد و درخواست شورای اجتماعی محله به زمین نشست می‌گذرد؛ پروژه‌ای که بعد از ماه‌ها کش‌وقوس اداری به نتیجه رسید و برخلاف تصور با ابراز نارضایتی و مخالفت تعدادی از کسبه در همان روز‌های نخست همراه شد. این نارضایتی تا جایی شدت گرفت که شهرداری منطقه پیشروی پروژه را متوقف کرد و ادامه آن را مشروط به رضایت حداکثری کسبه دانست؛ حتی اگر قرار بر این باشد که طرح تغییر کند.
کمترکسی است که نام این بازار معروف را نشنیده باشد. بازار ایثار یکی از معروف‌ترین مراکز خرید مانتو در مشهد و حتی کشور به‌شمار می‌آید. طول این بازار درمجموع ۲ سمت خیابان، حدود ۸۰۰ متر است و از تقاطع بولوار طبرسی تا خیابان ابوریحان امتداد دارد. سابقه تولید مانتو در این خیابان به بیش از ۴ دهه می‌رسد. این‌طور که نقل است، از افتتاح اولین فروشگاه مانتو در آن بیش از ۳۰ سال می‌گذرد. این بازار برخلاف بسیاری از مراکز خرید مشهور شهر، شهرتش را بدون تبلیغ در رسانه‌ها و به همت تولیدکنندگانی به دست آورده است که در بیش از ۸۰ واحد تجاری مشغول کار هستند.
آن‌ها همواره در تلاش بوده‌اند محصولاتی باکیفیت تولید و عرضه کنند و آن را بدون واسطه و به‌صورت مستقیم به دست متقاضیان برسانند، آن هم با قیمتی منصفانه.
بازشدن پای زائران خارجی از کشور‌های دیگر به این خیابان، در کنار دلایل گوناگون دیگر باعث شد شورای اجتماعی محله و جمعی از کسبه در سال ۱۳۹۷ طرحی را به شهرداری منطقه ۴ ارائه دهند. در این طرح زیباسازی خیابان ایثار به مدیران شهری و مسئولان شهرداری منطقه پیشنهاد شده بود و اعضای شورای اجتماعی مدت‌ها پیگیر اجرای آن بودند، تا اینکه بهمن سال ۱۳۹۸ متولیان شهرداری منطقه با پخته‌شدن طرح، آن را برای اجرا آماده کردند. آن هم با یک شرط؛ رضایت حداکثری کسبه.
حالا وقت عمل بود. نماینده شورای اجتماعی محله همراه با تعدادی از کسبه برای تحقق این موضوع سراغ کسبه بازار رفتند وجزئیات پروژه را توضیح دادند و رضایت و تأیید برخی اصناف را گرفتند. آبان امسال اجرای پروژه از ایثار یک آغاز شد.
اجرای طرح پیاده‌روسازی از خیابان ایثار یک به تقاطع ایثار ۳ رسیده بود که صدای اعتراض تعدادی از کسبه بلند شد. در این میان توزیع پرسش‌نامه دانشجویی به نگرانی آن‌ها دامن زد و شایعاتی را قوت داد که تعداد مخالفان اجرا را روزبه‌روز بیشتر می‌کرد و کسبه بازار را به ۲ قطب مقابل هم قرار داد. این‌ها را بگذارید کنار این موضوع که برخی اصناف که سال‌هاست در این خیابان به کسب مشغول هستند، از آینده اجرای این طرح نگران‌اند.
شاه‌رضوی از دهه ۷۰ کارش را در خیابان ایثار آغاز کرده است. او پیش از ورود به بحث، با اشاره به تلاش تک‌تک کسبه برای هویت‌دارشدن بازار مانتوی ایثار، می‌گوید: رونق این بازار بی‌شک مدیون صداقت و رزق حلال کاسبان آن است. کسبه بازار سال‌ها کوشیدند اشتغال‌زایی کنند و از آمار بیکاران در شهر بکاهند و این موضوع محقق هم شده است.
شاه‌رضوی دلیل مخالفتش با انجام این طرح را توضیح می‌دهد: من کاری به شایعات ندارم، اما از زمان اجرای این پروژه متوجه شدم عرض خیابان کم می‌شود و این به ضرر ماست. کسبه به‌صورت مداوم باید بار خالی کنند و کم‌شدن عرض خیابان به رفت‌وآمد آسیب می‌رساند. ضمن اینکه با توجه به سابقه‌ای که ما در طرح‌هایی نظیر این پروژه در بازار جنت داریم، این احتمال وجود دارد که پس از اجرای پروژه، به‌علت بروز حوادث یا تصادفات راهنمایی‌ورانندگی این خیابان بسته شود.
حسین شفاعی‌مقدم هم از کسبه قدیمی است و سال‌ها خاک اینجا را خورده است. اوحل مشکلات بازار را نسبت به اجرای این پروژه در اولویت می‌داند و تعریف می‌کند: خیابان ایثار مشکلات زیادی دارد که شایسته این بازار نیست. نمونه بارز آن کانال‌های فاضلاب است که بوی نامطبوعشان تابستان‌ها آزاردهنده است. شما قضاوت کنید رفع این مشکل و ازبین‌بردن موش‌ها واجب‌تر است یا اجرای طرح پیاده‌روسازی؟ صحبت‌های او درباره ناامنی، حرف دیگر کسبه هم هست: بازار امن نیست و مدام باید شاهد سرقت تلفن همراه و کیف پول بانوان در محدوده و معابر اطراف باشیم. محمدجواد واثقی‌مقدم از قدیمی‌های بازار است که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در این خیابان مغازه داشته است و می‌گوید: اجرای طرح پیاده‌روسازی، آن هم بعد از سال‌ها، به نفع همه بازاری‌هاست. در کشور‌های پیشرفته از اجرای این طرح‌ها بسیار استقبال می‌کنند و من دلیل مخالفت بعضی از کسبه را نمی‌دانم.
محمد تقی‌زاده هم یکی دیگر از قدیمی‌های بازار است. او می‌گوید: من فکر می‌کنم دلیل اصلی نارضایتی کسبه بازار ایثار این است که آن‌ها به‌طور کامل درباره چگونگی اجرای طرح توجیه نشده‌اند و نگران هستند که خیابان در آینده بسته شود؛ درصورتی‌که مسئولان و مجریان طرح بار‌ها قول بازبودن مسیر را داده‌اند و هیچ دلیلی وجود ندارد که تردد برای خودرو‌ها در خیابان ایثار ممنوع شود.
تقی‌زاده ادامه می‌دهد: اجرای طرح مزایای زیادی دارد که مهم‌ترین آن‌ها نورپردازی، نصب نیمکت برای زائران، زیباشدن بازار و افزایش امنیت است.
سعید بهزادی، رئیس شورای اجتماعی محله، در این‌باره می‌گوید: دلیل اینکه شورای اجتماعی ایثار زیباسازی این خیابان را پیگیری می‌کند، این است که با توجه به درخواست قدیمی‌های خیابان و هیئت‌مدیره بازار و به‌واسطه اشتغال‌زایی و زحمات کارگران و کسبه، این بازار امروز رونق خوبی گرفته است و ما در طول سال شاهد حضور زائران و گردشگر‌های زیادی از کشور‌های مختلف هستیم.
او ادامه می‌دهد: این موضوع باعث شد زیباسازی و ساخت سرویس‌بهداشتی در دستورکار شورا قرار گیرد و ما درخواست کردیم طرحی آماده شود که در آن علاوه بر زیباسازی، مشکل نیمکت و کمبود نور و حتی سرویس‌بهداشتی برطرف شود. ضمن اینکه بتوان با اجرای آن آمار زیاد سرقت در این محدوده را کم کرد. زیرا در قالب این طرح تقاطع‌ها به‌شکلی بهسازی می‌شوند که دیگر سارقان امکان شتاب و فرار از آنجا را ندارند. البته بعد از اجرای طرح زیباسازی، پیگیری سرویس‌بهداشتی در جریان قرار خواهد گرفت.
بهزادی پخش شایعات را باعث بروز اختلاف و نارضایتی کسبه می‌داند و ادامه می‌دهد: شورای اجتماعی و تعدادی از کسبه برای اجرای این طرح مدت‌ها پیگیری کردند تا اینکه در زمستان ۱۳۹۸ شهرداری طرح را آماده کرد و نظرسنجی از کسبه و جلب رضایت آن‌ها به ما سپرده شد. ما هم با تشریح طرح، رضایت و امضای کسبه را گرفتیم و به‌هیچ‌عنوان اجازه نخواهیم داد که مواردی مانند بسته‌شدن خیابان یا کم‌شدن عرض آن یا حتی کم‌شدن تعداد جای پارک خودرو‌ها اتفاق بیفتد. به همین دلیل از شهرداری خواستیم تغییراتی برای این منظور انجام دهد که با موافقت همراه شده است.
او ادامه می‌دهد: یک گروه دانشجو بدون هماهنگی با ما یا شهرداری منطقه، پرسش‌نامه‌هایی توزیع کردند و توضیحات نادرستی مانند شباهت این پروژه با پروژه بازار جنت را به کسبه ارائه کردند که موجب تشویش و ناراحتی آن‌ها شد.
رئیس شورای اجتماعی محله ایثار اضافه می‌کند: خوشبختانه این طرح قابلیت اصلاح دارد و درصورتی‌که کسبه ناراضی باشند، می‌توان تغییراتی در آن اعمال کرد تا نواقص برطرف شود. در انتها از همه موافقان و مخالفان تقاضا می‌کنم در کمال آرامش و با گفتمان و به‌دور از هیاهو اجازه دهند قسمتی از پروژه که شروع شده است، به پایان برسد و شاهد خواهند بود که هیچ‌کدام از شایعات اتفاق نمی‌افتد.
اما صحبت‌های معاون فنی‌واجرایی منطقه هم درباره اجرای این پروژه شنیدنی است. جلال بیوکی می‌گوید: جمعی از کسبه و شورای اجتماعی محله ایثار از شهرداری منطقه اجرای طرحی برای زیباسازی خیابان ایثار را مطالبه کردند. شهرداری نیز برای رفاه کسبه، مجاوران و زائرانی که به قصد خرید به این بازار مراجعه می‌کنند، آن طرح را بررسی و با اجرایش موافقت کرد تا با اجرای کامل طرح، علاوه بر زیباسازی فضا، مشکل کمبود نور و امنیت نیز حل شود.
او ادامه می‌دهد: نکته‌ای که کسبه بازار ایثار باید آن را باور و در نظر داشته باشند، این است که شهرداری از اهمیت و موقعیت بازار ایثار اطلاع دارد و ما به‌هیچ‌عنوان قصد تضعیف موقعیت بازار را نداریم، بلکه می‌خواهیم با اجرای این پروژه و ایجاد فضای مناسب به برندسازی این مکان کمک کنیم. البته برای شهرداری جلب رضایت کسبه در درجه نخست قرار دارد. به همین دلیل از پیمانکار درخواست کردیم پیشروی نکند و طرح را در محدوده‌ای که بسترسازی شده است، برای ارائه نمونه به کسبه آماده کند.
بیوکی در پاسخ به انتقادات، درباره اجرای این پروژه توضیح می‌دهد: اصلی‌ترین دلیل مخالفان این طرح، هراس تبدیل‌شدن خیابان ایثار به پیاده‌راه است. در پاسخ به این نگرانی باید تأکید کنم ما به‌هیچ‌عنوان قصد انجام این کار را نداریم. ضمن اینکه در این معبر امکان اجرای چنین طرحی وجود ندارد. در پاسخ به دلایل اصلی دیگر مخالفان، مانند کم‌کردن عرض خیابان و جای پارک خودرو‌ها نیز باید گفت: در درجه اول ما هیچ کاری را بدون رضایت حداکثری کسبه پیش نخواهیم برد. علاوه بر این، ما برای کمک‌گرفتن از مشاور، مشغول مکاتبه با حوزه معاونت فنی‌وعمران شهرداری مشهد هستیم. درصورتی‌که طرح اصلاحی نیز با رضایت کسبه همراه نباشد، اجرای این پروژه را متوقف خواهیم کرد.
این مسئول شهری افزود: یکی دیگر از نگرانی‌ها درباره زمان اجرای پروژه است. در پاسخ به این نگرانی باید خاطرنشان کنیم که شهرداری به‌هیچ‌عنوان قصد مزاحمت و آسیب‌رساندن به فعالیت اصناف خیابان ایثار را ندارد. به همین دلیل نیز ما تمهیداتی اندیشیدیم که در بهمن امسال و روز‌های اوج کاری کسبه، آسیبی به این بازار وارد نشود و حتی این امکان وجود دارد که اجرای پروژه را تا زمان مناسب متوقف کنیم.
معاون فنی‌واجرایی شهرداری منطقه ۴ در پاسخ به دیگر مطالبات اصناف بازار ایثار توضیح می‌دهد: ساخت سرویس‌بهداشتی در خیابان ایثار ضروری است و به همین دلیل با ۲ مسجد نزدیک بازار قراردادی برای باز نگه‌داشتن سرویس‌بهداشتی بسته شده است. علاوه بر این، به کسبه بازار اعلام کردیم شهرداری آمادگی ساخت سرویس‌بهداشتی را دارد و فقط کافی است کسبه محل مناسب را به ما معرفی کنند.
بیوکی ادامه می‌دهد: درباره مقابله با موش‌ها نیز اداره خدمات‌شهری منطقه در طول هفته ۳ نوبت طعمه‌گذاری می‌کند، اما متأسفانه به‌علت ریختن فاضلاب و موادغذایی در معابر، این حیوانات همچنان در اینجا تجمع می‌کنند. امیدواریم با اجرای این طرح و بهسازی محیط، تا حدود زیادی تردد موش‌ها در معابر کم شود.
این مسئول درباره افزایش ضریب امنیت در بازار نیز می‌گوید: درصورت مکاتبه کسبه و شورای اجتماعی محله، برای حضور پررنگ‌تر پلیس در آنجا با نیروی انتظامی مکاتبه خواهیم کرد.