به گزارش شهرآرانیوز، حفظ بالانس چرخ‌ها نقش مهمی در کارکرد بدون مشکل خودرو دارد. تنظیم بالانس چرخ‌ها یکی از فعالیت‌های تاثیر گذار بر سلامت خودرو و تایرهای آن است که انجام آن به تخصص و تجربه کافی نیاز دارد. در ادامه نگاهی به بالانس چرخ‌ها و اهمیت این کار خواهیم داشت.
بالانس چرخ‌ها به چه معنا است؟
همان‌گونه که در تعریف کلمه بالانس گفتیم، بالانس چرخ‌ها به معنای تعادل و هم راستایی چرخ‌های یک خودرو است. هنگامی که چرخ‌های یک خودرو بالانس باشند، توزیع وزن به صورت از پیش تنظیم شده صورت خواهد گرفت و موجب افزایش دوام تایرها و همچنین کارکرد بهتر خودرو خواهد شد. در صورتی که لاستیک‌ها در حالت متعادل قرار نگرفته باشند، وزن بیش از حد به یک سمت خودرو اعمال می‌شود که علاوه بر لاستیک، موجب کاهش عمر قطعات سیستم تعلیق و جلوبندی نیز خواهد شد.
چگونه متوجه شویم که تایرهای خودرو بالانس نیستند؟
همانند سایر قسمت‌های خودرو، چرخ‌ها نیز در صورت بالانس نبودن علائمی را از خود بروز می‌دهند که به واسطه آن‌ها مالک خودرو متوجه عدم توزیع وزن نامناسب خودرو می‌شود. شایع‌ترین علامت بالانس نبودن چرخ‌ها ساییده شدن نامنظم تایرها است اما مواردی همچون لرزش فرمان، کاهش پایداری خودرو، افزایش مصرف سوخت و خرابی قطعات جلوبندی و فنربندی نیز از جمله عوامل بالانس نبودن چرخ‌ها به حساب می‌آیند.
چرا تایرهای خودرو از تعادل خارج می‌شوند؟
باید خاطرنشان کرد که بالانس چرخ‌ها یک ویژگی ایستا نیست و نیاز به بررسی مداوم دارد. هنگامی که از خودرو استفاده می‌کنید، این وسیله نقلیه به طور ناخواسته در معرض دست‌انداز‌ها و ناهمواری‌های مختلف قرار می‌گیرد که حاصل آن خروج چرخ‌ها از وضعیت متعادل است. به طور معمول توصیه می‌شود تا پس از طی ۸ الی ۹ هزار کیلومتر، نسبت به بررسی وضعیت تعادل لاستیک‌ها اقدام کنید و اتومبیل خود را از دردسر‌های ناخواسته آتی در امان نگه دارید. علاوه بر بالانس چرخ‌ها، تعویض لاستیک‌ها به صورت ضربدری و با مشاوره متخصصان امر می‌تواند موجب بهبود کیفیت سواری خودرو و کاهش عدم تعادل چرخ‌ها شود.
پیامدهای عدم بالانس بودن چرخ‌ها
شاید به زعم بسیاری، بالانس نبودن چرخ‌ها در بدترین حالت منجر به لرزش فرمان شود ، اما این بالانس نبودن نتایج بدتری را نیز می‌تواند در پی داشته باشد که در ادامه مواردی را برایتان ذکر کرده‌ایم:
عدم توجه به بالانس چرخ‌ها چه پیامدهایی در پی دارد؟
عدم تعادل لاستیک‌ها ابتدا به تایرها و سپس به قطعات جلوبندی آسیب می‌رساند اما اگر مالک خودرو این وضعیت را نادیده بگیرد، در آینده نه چندان دور درگیر پیامدهای ناگواری خواهد شد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
• کاهش عمر مفید جلوبندی: خط مقدم مقاومت خودرو در برابر ناهمواری‌ها، لاستیک خودرو است و پس از آن قطعات جلوبندی و فنربندی قرار دارند. هنگامی که لاستیک‌ها بر اثر برخورد طولانی با ناهمواری‌ها از حالت تعادل خارج شوند، شوک‌ها منتقل شده به خودرو توسط سیستم تعلیق تحمل می‌شود. بنابراین رانندگی طولانی مدت با خودرویی که لاستیک‌های آن در وضعیت بالانس قرار ندارند، موجب نابودی سیستم تعلیق خودرو شما خواهد شد.
• لرزیدن فرمان در سرعت‌های بالا: کمی قبل اشاره کردیم که لرزش فرمان یکی از پیامدهای عدم بالانس چرخ‌ها است. این لرزش هنگامی که با سرعت اندک در معابر درون شهری حرکت می‌کنید چندان ملموس نیست اما هنگامی که با خودرو در جاده‌های خارج شهری و با سرعتی بیش از 80 کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کنید، متوجه لرزش آزار دهنده خودرو خواهید شد. این لرزش با توجه به وزن و سگمنت خودرو متفاوت خواهد بود اما در هر صورت نشان دهنده عدم تعادل چرخ‌های خودرو است.
• افزایش مصرف سوخت: هنگامی که لاستیک‌ها در وضعیت بالانس نیستند و وزن خودرو به صورت نامتعادل بین عقب و جلو توزیع شده است، مجموعه قوای محرکه خودرو نیاز به تلاش بیشتری برای پیش راندن خودرو خواهند داشت. در نتیجه تلاش بیشتر مجموعه موتور و گیربکس، مصرف سوخت خودرو نیز افزایش خواهد یافت.
• فرسایش نامنظم لاستیک: ساییده شدن نامنظم و نامتقارن تایرها یکی از نشانه‌های عدم تعادل چرخ‌های خودرو است، چرا که وزنی بیش از حد بر یک تایر وارد می‌شود و تایر دیگر به دلیل کاهش فشار وارده، قادر به چرخش مناسب نیست. هنگامی که یک لاستیک بیش از حد تحت فشار قرار می‌گیرد، امکان ترکیدن یا پنچر شدن آن نیز افزایش می‌یابد که وقوع چنین حادثه‌ای هنگام حرکت بسیار خطرساز خواهد بود.
• شتاب و ترمزگیری ضعیف: شاید تصور کنید که عدم تعادل چرخ‌ها تنها موجب افزایش مصرف سوخت و خرابی قطعات جلوبندی می‌شود اما این وضعیت بر ترمزها نیز تاثیر منفی خواهد گذاشت. هنگامی که چرخ‌های خودرو در وضعیت بالانس یا تعادل قرار نداشته باشند، ترمزها به انرژی بیشتری برای متوقف ساختن خودرو نیاز خواهد داشت. در نتیجه برای متوقف کردن خودرو نیاز به فشار دادن بیشتر پدال ترمز خواهید بود که در نتیجه آن عمر مفید سیستم ترمز خودرو و قطعات وابسته آن کاهش خواهد یافت.
انواع بالانس خودرو
بالانس خودرو به دو روش استاتیکی یا ایستا و دینامیکی یا پویا صورت می‌گیرد که در ادامه به توضیح هر دو روش خواهیم پرداخت:
روش استاتیکی
در روش بالانس استاتیک یا ایستا، چرخ روی یک محور افقی قرار می‌گیرد. این محور قابل گردش است و در صورتی که رینگ و لاستیک به صورت متعادل حرکت نکنند، چرخ پایین‌تر از حد تعادل افقی قرار می‌گیرد. به همین منظور تعمیرکار با افزودن وزنه‌های سربی به نقطه مقابل، وزن رینگ را متعادل می‌کند و به این ترتیب چرخ بالانس می‌شود.
روش دینامیکی
در بالانس چرخ‌ها به روش دینامیک یا پویا، علاوه بر بالانس چرخ‌ها در محور افقی میزان تعادل آن‌ها در محور عمودی نیز سنجیده می‌شود. بالانس کردن چرخ‌ها در این روش همانند روش ایستا است و از طریق افزودن وزنه به نقاط عدم تعادل می‌توان چرخ را بالانس کرد.
نکات پایانی
اکثر خودروهای موجود رد بازار ایران از نوع دیفرانسیل جلو هستند. در این خودرو‌ها فشار قابل توجهی بر چرخ‌های جلو وارد می‌شود، چرا که آن‌ها به طور همزمان محور محرک و محور فرمان‌پذیر خودرو هستند؛ بنابراین عدم تعادل چرخ‌های جلو در سرعت‌های پایین‌تر مشخص می‌شود در حالی‌که عدم تعادل چرخ‌های عقب در سرعت‌های بیش از ۱۲۰ کیلومتر احساس خواهد شد.
همان‌گونه که چندبار در متن اشاره کردیم، عدم بالانس چرخ‌ها موجب وارد شدن آسیب به جلوبندی خودرو خواهد شد. این مساله در خصوص خودروهای سبک و اقتصادی همچون پراید بیشتر رخ می‌دهد، چرا که عدم بالانس چرخ‌های پراید موجب خرابی پلوس می‌شود.
توجه به این نکته ضروری است که خودروهای صفر کیلومتر لزوما چرخ‌های بالانس ندارند و ممکن است رینگ و لاستیک آن‌ها به صورت نامتقارن ساخته شده باشد. از این رو اگر یکی از نشانه‌های عدم تعادل چرخ‌ها را در اتومبیل خود مشاهده کردید، بهتر است در کوتاه‌ترین زمان نسبت به بالانس چرخ‌ها اقدام کنید.
منبع: خودرو بانک