لیلی رحمانی - با اینکه یک ساعت بیشتر تا پایان وقت اداری باقی نمانده، صف طولانی مردم در مرکز تعویض پلاک ساجدی همچنان پابرجاست. موضوعی که در این سرما و بارش برف، پای تعداد زیادی از مالکان خودرو را به مرکز تعویض پلاک کشیده سهمیه بندی بنزین و اختصاص کارت‌های سوخت به صاحبان پلاک است. خیلی‌ها بعد از سال‌ها به فکر ثبت سند خودرو به نام خود و تحویل پلاک و نهایتا دستیابی به کارت سوخت‌های سهمیه دار افتاده اند.
برای رسیدن به محل انجام کار‌های اداری باید از پارکینگ طولانی اتومبیل‌ها بگذریم. اتاق‌های مرکز مملو از افرادی است که نمی‌توانند سرما را طاقت بیاورند و تا توانسته اند خود را داخل اتاق‌ها جای داده اند، تعداد زیادی جلو پیش خوان‌ها را گرفته اند و داخل محوطه هم تعداد زیادی از افراد پرونده به دست به این سو و آن سو می‌روند تا قبل از پایان ساعت اداری بتوانند پلاکشان را تحویل بگیرند.
نزدیک ورودی یکی از اتاق‌ها ۲ مرد میان سال با هم صحبت می‌کنند و فرصت خوبی است تا درباره شلوغی این مرکز بپرسم، اینکه آیا همیشه این مرکز، این همه مراجع دارد؟ قاسم زاده که کسب وکارش خرید و فروش خودرو است، می‌گوید: معمولا اول و آخر هفته‌ها اینجا شلوغ‌تر از دیگر زمان هاست، اما این چند روز و بعد از سهمیه بندی بنزین کمی شلوغ‌تر شده، گرچه این روز‌ها هرجا که می‌رویم به دلیل همین اتفاق شلوغ است.
نمی‌توانم بیش از این بنزین آزاد بزنم
خانم جوانی که از سرما می‌لرزد، از مبلغ بالایی که برای بنزین آزاد هزینه کرده است گله می‌کند و می‌گوید: ۳ سال پیش خودرو پرایدم را خریدم، اما سهل انگاری کردم و برای تعویض پلاک مراجعه نکردم. امروز آمده ام تا پلاک خودم را نصب کنم که می‌گویند برای فک پلاک، حضور مالک قبلی الزامی است. نمی‌دانم چه کنم. صاحب قبلی خودرو یکی از بستگانم در شهرستان است که اکنون در بستر بیماری است و نمی‌تواند به راحتی به اینجا بیاید؛ حالا من گرفتار شده ام. آمده ام زودتر تکلیف کارت سوختم را روشن کنم، چون نمی‌توانم بیشتر از این بنزین آزاد بزنم. خانم ابراهیمی از دیگر مراجعان است که بعد از بازگشتن از باجه پیش خوان با ناراحتی می‌گوید:عجب اشتباهی کردم. هفته پیش خودرو گازسوزم را فروختم حالا که بنزین گران شده است، بدجور پشیمان شده ام. امروز هم که آمده ام کارت سوخت بگیرم، به دلیل قولنامه‌ای بودن ماشین به مشکل خورده ام. به نظر می‌رسد باید تا مدت‌ها بنزین آزاد بزنم.
مصائب اثبات مشهدی بودن
از مسائل همیشگی مرکز تعویض پلاک خودرو وجود شرط مشهدی بودن یا در مشهد زندگی کردن مالک برای انجام امور اداری است که در همهمه و شلوغی این روز‌های این مرکز نیز تأثیر زیادی گذاشته است. عده‌ای عجله زیادی برای گرفتن کارت سوخت دارند، اما با مانع بزرگ «شرط مشهدی بودن» روبه رو می‌شوند. رفت و آمد‌های بسیار و آوردن مدارک مختلف برای اثبات زندگی در مشهد از جمله مهم‌ترین مسائل مراجعه کنندگان است که در این میان برخی هم با آوردن قولنامه‌های صوری سعی می‌کنند سکونتشان را در مشهد سریع‌تر اثبات کنند. از همین رو بسیاری از گفتگو‌ها و حتی درگیری‌های مراجعان با کارکنان سر همین موضوع است که در نهایت با دلخوری مراجعه کننده و گفتن جمله «مجبورم برای هر لیتر ۳۰۰۰ تومان پول بدهم.» پایان می‌پذیرد. یکی از مراجعان می‌گوید: با توجه به شلوغی‌های این روز‌ها که باعث هجوم مالکان خودرو‌ها برای تعویض پلاک هایشان شده است، برای کسانی مثل ما که باید برای اثبات مشهدی بودنمان مدارک زیادی جور کنیم، تمهیداتی ویژه بیندیشید تا کارمان تسهیل شود.
فرامرزی، از دیگر مراجعان، صدایش را پای تلفن بالاتر می‌برد و می‌گوید: شما بگویید من باید چه کار کنم! می‌روم و شکایت می‌کنم. با اینکه صحبتش تمام شده، هنوز عصبانی است. می‌گوید: در یکی از شهرستان‌های اطراف مشهد زندگی می‌کنم، فاصله زیادی هم با مشهد ندارد. خودرو خود را از مشهد خریده ام، اما الان که می‌خواهم پلاک آن را عوض کنم، می‌گویند نمی‌توانم به اسم خودم پلاک بگیرم. در شهرستان هم که بخواهم کارهایم را انجام دهم، فروشنده نمی‌آید و مدام می‌گوید سرش شلوغ است. اما اگر در مشهد کارم را انجام دهند، این قدر معطل نمی‌شوم. هرچه می‌گویم من با ماشینم کار می‌کنم و بنزین سهمیه بندی، حتی یک روزش، برای من مهم است گوششان بدهکار نیست.
یکی دیگر از مراجعان نیز از ساعت کم کار در روز‌های پنجشنبه گله می‌کند و می‌گوید: با توجه به شلوغی روز‌های آخر هفته بهتر است دست کم یک ساعت بیشتر کار مردم را راه بیندازند.
مراجعه بعد از ۵ سال!
شلوغی این روز‌های مرکز تعویض پلاک، کارکنان مرکز را هم کلافه کرده است. یکی از کارکنان بخش فک پلاک بدون آنکه لحظه‌ای وقت برای سر خاراندن داشته باشد، با وسیله‌ای در حال باز کردن پیچ پلاک‌های قدیمی است و می‌گوید: سهمیه بندی بنزین دوباره کارت سوخت‌ها را بااهمیت کرده و بالاخره مالکان یادشان افتاده است که باید به این مرکز بیایند و حتی بعضی‌ها بعد از ۴ یا ۵ سال برای انجام کارهایشان آمده اند.
یکی از نگهبانان مرکز هم در پاسخ به اینکه چه وقت این شلوغی تمام می‌شود، می‌گوید: اگر هفته دیگر بیایید کارتان راه می‌افتد، این روز‌ها مردم برای گرفتن کارت سوخت به مرکز هجوم آورده اند و وضع همین است.
آمادگی کامل مرکز برای تسریع کار مراجعان
سرپرست پلیس راهور استان با تأیید افزایش ورودی مرکز تعویض پلاک در روز‌های اخیر بیان می‌کند: نسبت به قبل بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ مورد افزایش تقاضا در هفته برای انجام تعویض پلاک داشته‌ایم.
سرهنگ حمیدرضا دهنوی با اشاره به اینکه تنها یکی از اقدامات انجام‌شده در این مراکز تعویض پلاک است می‌گوید: وضعیت به طور کامل تحت کنترل و مدیریت‌شده بوده و زمان انجام مراحل مختلف مشابه سابق و همان ۳۰ دقیقه است.
به گفته سرهنگ دهنوی با توجه به پیش‌بینی افزایش تعداد متقاضیان برای تعیین تکلیف و گرفتن پلاک‌هایشان بعد از سهمیه‌بندی بنزین این مرکز در آمادگی کامل قرار دارد و در صورت نیاز نیرو‌ها در ۲ مرکز تعویض پلاک مشهد جابه‌جا می‌شوند تا کار مردم تسریع شود. ساعت کاری نیز در هفته اول این ازدحام نسبت به تعداد مراجعان افزایش نسبی داشته است، به این صورت که کارکنان تا لحظات آخر حضور افراد، ملزم به پاسخ‌گویی شده بودند.
دهنوی در پاسخ به این خواسته مردم مبنی بر تسهیل یا کم کردن مراحل اداری با توجه به شرایط شلوغی می‌گوید: احراز هویت و احراز سکونت برای دریافت پلاک از شروط قانونی و تغییرناپذیر است که در شرایط سهمیه‌بندی بنزین و ازدحام مراجعان نیز باید رعایت شود و نمی‌شود به دلیل این شرایط قانون را تغییر داد، ضمن آنکه راه‌های گوناگونی برای محرز شدن موضوع سکونت وجود دارد که شهروندان می‌توانند یکی از ۱۵ راه موجود را انتخاب کنند.