شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز - سیزده سال می‌شود که برگزاری جشنواره هنر شهری در ایام نوروز، فضای شور و نشاط را به مشهد می‌آورد، به طوری که این رویداد به سنت تبدیل شده و مردم هرسال منتظر برگزاری آن و نصب آثار هنری با حال و هوای عید در سطح شهر هستند. مدیریت شهری مشهد با انتشار فراخوانی متفاوت در آبان امسال قصد دارد در نوروز ۱۴۰۱ چهاردهمین دوره این رویداد را متفاوت‌تر از سالیان گذشته برگزار و میزبانی از آثار هنری در تراز بین المللی را نیز به تجربه‌های پیشین اضافه کند تا فصلی جدید از جلوه‌های هنر شهری در «جهان شهر برکت و کرامت» رقم بخورد.
جشنواره بین المللی هنرهای شهری مشهد در یک بخش اصلی و چهار بخش نوروزگان برگزار می‌شود، در ماه‌های گذشته داوری هرکدام از این بخش‌ها انجام شده و این روز‌ها مراحل آماده سازی و ساخت آثار درحال انجام است. با نزدیک شدن به نوروز ۱۴۰۱ مهدی یک پسر دبیر این رویداد درباره آنچه تا امروز در این جشنواره اتفاق افتاده است می‌گوید که در ادامه می‌خوانید.
یک پسر، با یادآوری برگزاری مراسم افتتاحیه جشنواره هنرهای شهری در تاریخ ۲۲ آبان امسال بیان می‌کند: اولین اتفاق جدی و متفاوت امسال ورود به موضوع پاویون‌ها (فضا‌های مفهومی) بود. این موضوع به عنوان بخش اصلی و مسابقه بین الملل درنظرگرفته شد.
به گفته او، در این مدت کار‌های رسانه‌ای مختلفی برای معرفی بخش بین الملل و نشست‌های زیادی در دانشگاه‌های سطح کشور برگزار شد که در نهایت حدود دویست اثر به دبیرخانه جشنواره رسید و داوری آن‌ها صورت گرفت.
دبیر جشنواره درباره تغییرات بخش المان‌ها نیز توضیح می‌دهد: امسال المان‌ها به سمت تعاملی شدن رفته اند، یعنی یک نسبت رفتاری با مخاطب ایجاد می‌کنند. در نحوه برگزاری این بخش هم تغییراتی ایجاد شد. ابتدا سوابق هنرمندان متقاضی بررسی شد و به آن‌هایی که صلاحیت داشتند موقعیت و موضوع ارائه شد تا ماکتشان را ارائه کنند.
یک پسر یادآور می‌شود: ما همچنین امسال پیش از آنکه طراحی‌ها صورت بگیرد، موقعیت‌های مکانی را هم تعریف کردیم. تقریبا ۸۵ درصد آنچه نیز انتخاب شد براساس همین موقعیت‌ها بود.
به گفته او، در جلسه اولیه هیئت داوری بخش المان‌ها ۹۲ نفر انتخاب شدند که از این تعداد ۸۸ نفر در جلسه توجیهی حضور پیدا کردند و برای ساخت ماکت به ۲۱ منطقه شهر رفتند. این ماکت‌ها در جلسه دوم داوری بررسی و آثار برگزیده برای اجرا در سطح شهر انتخاب شدند.
دبیر جشنواره هنرهای شهری مشهد بیان می‌کند: ساخت پاویون‌ها و المان‌های تعاملی در کارگاه‌ها در حال انجام است و همه هنرمندان پذیرفته شده به موازات هم کارهایشان را پیش می‌برند.
یک پسر، درباره رویکرد بخش آذین بندی هم می‌گوید: در بخش آذین بندی با دو محور تقارن ایام میلاد حضرت مهدی (عج) با نوروز و همچنین رفع نازیبایی‌های شهر با استفاده از ظرفیت سازه‌های شهری ورود کردیم.
او تصریح می‌کند: برای دیوار‌های بزرگ یا سطح یک ابتدا رزومه هنرمندان بررسی و بعد مقیاس‌ها داده و طرح‌های نهایی انتخاب شدند. دیوار‌های کوچک هم که بدنه‌های شهری را تشکیل می‌دهند عمدتا با موضوع نقوش سنتی خراسان و نقوش موجود در حرم مطهر پیگیری شدند. اکنون هم طرح‌های برگزیده در حال اجرا هستند.
دبیر جشنواره هنرهای شهری مشهد همچنین یادآور می‌شود: ما امسال بخش نمایش را مستقل از هنرهای شهری و المان‌ها ندیدیم. براین اساس هم زمان که آثار نهایی بخش المان‌ها مشخص شد تصاویر ماکت‌ها و موضوعات را در اختیار هنرمندان تئاتر که رزومه هایشان تأیید شده بود قرار دادیم تا متناسب با آن‌ها داستان نمایش‌ها را پیش ببرند. درنهایت از بین طرح‌هایی که ارائه شد افرادی انتخاب شدند که طی چند روز آینده بازبینی نهایی آثارشان صورت می‌گیرد.
یک پسر، از اضافه شدن بخش سرود به این رویداد خبر می‌دهد و بیان می‌کند: بخش سرود در فراخوان عمومی ما نبود، اما در تفاهم نامه‌ای که با حوزه هنری خراسان رضوی داشتیم قرار شد فراخوانی در سطح کشور منتشر شود و گروه‌های سرود شهر‌های مختلف با لباس محلی اقوام درباره موضوعاتی که در جشنواره تعیین شده آثاری را ارائه کنند.
او همچنین درباره اکران‌های نوروزی جشنواره توضیح می‌دهد: ما تعداد زیادی بیلبورد و استرابورد در سطح شهر داریم که به تناسب این ایام و برای آنکه همه کار‌ها با هم یکپارچه و یکدست شود مورد استفاده قرار می‌گیرند. از همین رو مجموعه خوبی از طرح‌های گرافیکی و تصویرسازی درباره نوروز مهدوی آماده شده که در ایام سال نو و مقارن نوروز و میلاد حضرت حجت (عج) در سطح شهر رونمایی می‌شوند.
دبیر جشنواره هنرهای شهری با اشاره به تأکید شهردار مشهد بر استفاده از ظرفیت پل‌های شهر تصریح می‌کند: برنامه ریزی مفصلی در این باره صورت گرفته و سفارش طراحی برای چهار پل ورودی شهر مشهد از نیشابور، قوچان، کلات و سرخس داده شده است. همچنین برای بدنه اتوبوس‌ها و تعدادی از پل‌های عابر پیاده سطح شهر هم طراحی‌هایی صورت گرفته تا فضای رنگی و بهاری به خودشان بگیرند. به گفته او، این طرح‌ها اکنون درحال آماده سازی و اجرا بر روی بدنه پل هاست.
یک پسر، همچنین بیان می‌کند: یکی از اتفاقات ویژه‌ای که امسال با کمک سازمان عمران شهرداری دنبال می‌کنیم طراحی روی بدنه پل آزادی است تا از فضای بتنی و خاکستری خارج شود و با محیط اطرافش که هم دانشگاه فردوسی است، هم پارک ملت و باغ آستان قدس و مجتمع‌های مسکونی تناسب پیدا کند.
او درباره گل آرایی در سطح شهر برای ایام نوروز هم توضیح می‌دهد: هرسال مجموعه خدمات شهری شهرداری فعالیت‌هایی را در حوزه گل آرایی انجام می‌دهد. امسال هم پیش از شروع جشنواره کار‌هایی را با عنوان بخش «گلستان» در این زمینه پیش برده بود. اما از زمانی که من دبیر جشنواره شدم با دستور شهردار قرار شد روی کیفیت بخشی این آثار کار شود، از این رو جلسات متعددی را با مجموعه معاونت خدمات شهری و مجموعه سازمان میادین و پارک‌ها و فضای سبز برگزار کردیم تا به اشتراک نظری برای چیدمان آثار برسیم.
دبیر جشنواره هنرهای شهر مشهد، همچنین از برگزاری رویداد‌های نشاط آور و فرهنگی در نوروز پیش رو خبر می‌دهد و می‌گوید: ما فراخوانی را در سطح شرکت‌های دانش بنیان و گروه‌های فرهنگی منتشر کردیم و تعدادی پیشنهاد به ما رسید که داوری شدند. براین اساس دوازده رویداد مفرح و جذاب برای مردم برگزار خواهد شد که جنس‌ها و رفتار‌های مختلفی دارند. از بازارچه‌های صنایع دستی بگیرید تا فضای بازی‌های غول پیکر و نمایش‌های عروسکی مجموعه کانون پرورشی. به گفته او، جزئیات این برنامه‌ها به زودی اطلاع رسانی خواهد شد.
یک پسر درباره نصب و توزیع آثار جشنواره در سطح شهر توضیح می‌دهد: امسال به جای آنکه آثار را در سطح شهر به صورت پراکنده توزیع کنیم، در یک سری نقاط هدف مشخص آن‌ها را متمرکز کرده ایم و مجموعه‌ای از برنامه‌ها اعم از المان و رویداد و کار‌های آموزشی و تفریحی را آنجا پیاده سازی می‌کنیم که تقریبا هفده نقطه اصلی در سطح مشهد برای این کار پیش بینی شده است.
او تصریح می‌کند: این اتفاق فرصت خوبی برای کسانی است که در مشهد هستند و نمی‌توانند به مسافرت بروند تا اوقات فراغتشان را در عید پر کنند.
یک پسر، با اشاره به اجرای گروه‌های سرود در سطح شهر در ایام عید نیز یادآور می‌شود: گروه‌های سرود علاوه بر اجرا در نقاط مشخص در برخی پاتوق‌های مهم شهر که رفت و آمد مردم زیاد است هم برنامه خواهند داشت. اما به طور کلی عمده برنامه‌های ما در همین نقاط برجسته‌ای که تدبیر شده اجرا می‌شوند.
دبیر جشنواره درباره زمان رونمایی از آثار نیز می‌گوید: برنامه ما این است که تا ۲۵ اسفند کار‌ها تمام شوند تا بتوانیم از آثار در جشن نیمه شعبان یعنی ۲۷ اسفند رونمایی کنیم.
یک پسر، درباره اضافه شدن بخش پاویون‌ها به جشنواره امسال تصریح می‌کند: ما امسال محدودیت‌های زمانی زیادی برای اجرای این ایده داشتیم، اما به نظر من با توجه به همه محدودیت‌هایی که برای طراحان وجود داشت تعداد آثار خوبی به دبیرخانه جشنواره رسید.
او یادآور می‌شود: به باور هیئت داوران این بخش هم که همگی از افراد سرشناس و معتبر کشور هستند، آثار باکیفیت خوبی از سوی هنرمندان ارائه شده بود.
یک پسر، با اشاره به همگرا بودن بخش‌های مختلف جشنواره ابراز امیدواری می‌کند این تجربه‌های جدید برای مردم جذاب باشد.
دبیر جشنواره هنرهای شهری مشهد درباره استقبال هنرمندان بومی و غیر بومی از این رویداد نیز می‌گوید: در جشنواره امسال نگاه ما و سیاست شورای شهر و شهرداری این بود که به ظرفیت خود هنرمندان مشهد توجه ویژه‌ای شود، از این رو ما در موارد مشابه و همسان اولویت را به هنرمندان مشهدی دادیم. اما در مجموع استقبال هنرمندان شهر‌های دیگر هم از جشنواره خیلی خوب بود. مخصوصا در بخش پاویون‌ها بسیاری از شرکت کنندگان ما از استادان معتبر و بنام دانشگاهی بودند. به گفته او، حدود ۲۵ درصد شرکت کنندگان غیر مشهدی هستند.
یک پسر، درباره نحوه اطلاع رسانی برنامه‌های جشنواره هم بیان می‌کند: قرار است برای معرفی آثار و رویداد‌ها برنامه‌هایی برای پخش از رسانه ملی آماده شود و در فضای رسانه‌های مطبوعاتی و دیجیتال نیز فعالیت‌هایی صورت گیرد تا همه رویداد‌ها به مردم اطلاع رسانی شود.
او با ابراز امیدواری از حضور پررنگ مردم در این رویداد‌ها یادآور می‌شود: در بخش پایوین‌ها ما آرای مردمی را جمع آوری و یک جایزه ویژه مردمی اهدا می‌کنیم. البته برای آثار دیگر هم نظرسنجی صورت می‌گیرد تا دیدگاه‌های مردم برای تکمیل و بهبود جشنواره در سال‌های آینده مورد استفاده قرار گیرد.