سید محمد عطائی | شهرآرانیوز؛ در جای جای منطقه ۵ و در هر کوچه و محله‌ای جلسه‌ای، تشکلی یا هیئتی وجود دارد که به فعالیت‌های مذهبی یا آموزش قرآن اختصاص دارد. به‌ویژه در ماه مبارک رمضان که این فعالیت‌ها پررنگ‌تر می‌شود. یکی از این تشکل‌ها که در محله شهید آوینی فعالیت می‌کند، انجمن «نُقا» مخفف کلمات «نخبگان قرآنی افغانستانی» است. جمعی متشکل از حافظان و قاریان برجسته که در کنار فعالیت‌های قرآنی در امور خیریه و آموزش زبان انگلیسی نیز فعالیت می‌کنند. همچنین تیم فوتسال قدری دارند که تا همین الان در جام رمضان منطقه ۵ همه حریفان را شکست داده است البته این انجمن فقط مخصوص مهاجران نیست و هر فردی می‌تواند در آن فعالیت کند.
انجمن نخبگان قرآنی افغانستان (نُقا) سال ۱۳۹۲ با همت تعدادی از قاریان قرآن مهاجر تشکیل شده است. این انجمن فعالیت‌های گسترده و خوبی دارد. داستان تشکیل این انجمن شنیدنی است. مجتبی می‌گوید: در خیابان میثم واقع در بولوار دوم طبرسی خوابگاهی داشتیم که وقف فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی بود. این خوابگاه دوطبقه بود و فضای خوبی داشت و ما در آنجا فعالیت‌های فرهنگی داشتیم. تعدادی از قاریان قرآنی مهاجر که جایی برای فعالیت نداشتند خواستند جلساتشان را آنجا برگزار کنند.
بعد از مدتی دوستانم پیشنهاد دادند که آن محل را به فضایی برای فعالیت‌های قرآنی خودمان تبدیل کنیم و از همانجا ایده تشکیل انجمن شکل گرفت. علیرضا رضایی نفر اول مسابقات بین‌المللی قرآن در سال ۹۷، امیرحسین مهرزاد و سیدمرتضی علوی از قاریان شاخص در مشهد و بین مهاجران محسوب می‌شوند. این ایده بین ما مطرح شد و ۱۶ تیرماه سال ۱۳۹۲ انجمن نخبگان قرآنی افغانستان را در محل خوابگاه افتتاح کردیم. بسیاری از استادان قرآنی مشهد در این برنامه حضور داشتند و از آن‌زمان تا به حال همچنان با ما همکاری دارند. استادانی همچون محمد شفیعی مؤمن، محمدجواد رجائی، سعید بیژنی و... در جریان کار‌های ما هستند و برای قاریان ممتاز مهاجر کارگاه تلاوت قرآن نیز برگزار کرده‌اند. استاد رجائی و استاد شفیعی مؤمن در این انجمن اولین دوره تربیت معلم روخوانی و روان‌خوانی قرآن را برگزار کردند.
خوابگاه آن‌ها در خیابان میثم بعد از فوت تولیت در اختیار افراد دیگری قرار می‌گیرد و آن‌ها با حمایت مردم به مکان جدیدشان در گلشهر می‌آیند. از سال ۹۴ چند جا را تغییر می‌دهند، ولی با همه سختی‌هایی که در مسیر دارند به راه خود ادامه می‌دهند. هیچ ارگان و سازمانی آن‌ها را حمایت نمی‌کند. فعالیت‌های آن‌ها در این سال‌ها کاملا مردمی بوده و هزینه‌ها با کمک‌های مردم تأمین شده است.
او می‌گوید: این مکان در حال حاضر اجاره دارد و خیران هزینه را به عهده گرفته‌اند. اگر کمک‌های مالی بیشتری داشته باشیم فعالیت‌هایمان را گسترش می‌دهیم. قبل از ماه رمضان هر روز جلسات حفظ داشتیم و در حال حاضر روز‌های فرد این دوره را برای گروه سنی ۱۰ تا ۴۰ سال برگزار می‌کنیم. برای ما مهاجر و ایرانی فرقی ندارد و همه به‌راحتی می‌توانند در دوره‌ها شرکت کنند. بسیاری از دوستان به ما می‌گویند اسم انجمن را تغییر دهید، بسیاری برای بار اول فکر می‌کنند این انجمن مخصوص مهاجران است، ولی ما در همه جلسات و برنامه‌ها می‌گوییم که هیچ محدودیتی نداریم و این فضا متعلق به همه علاقه‌مندان قرآنی است.
مجتبی درباره سابقه فعالیت‌های انجمن می‌گوید: از سال ۹۲ تا به امسال در این انجمن قرآنی فعالیت‌های زیادی انجام شده است. تمام قاریان مهاجر و بیشتر استادان حداقل چندباری اینجا حاضر شده‌اند و برای بهتر شدن کارگاه‌ها و رشد قاریان قرآنی نظرات خوبی ارائه داده‌اند. عده‌ای هم کارگاه‌های خوبی برگزار کرده‌اند. استادانی همچون حمید شاکرنژاد به ما لطف داشتند، دوره‌ای هم در خدمت استاد مرحوم حمیدرضا عباسی بودیم که نفر چهارم مسابقات مالزی بودند. ۲۰ جلسه با حضور ایشان برای قاریان و حافظان ممتاز قرآنی مشهد کلاس برگزار کردیم.
او درباره فعالیت‌های شاخص انجمن می‌گوید: از مهم‌ترین فعالیت‌های انجمن در این سال‌ها می‌توان به برگزاری سه دوره مسابقات بزرگ قرآن با عنوان ذاریات اشاره کرد. «ذاریات» نام سوره‌ای از قرآن کریم و به معنی باد‌های افشان‌کننده است. بیشتر جوان‌ها و قاریان قرآنی مشهد می‌دانند که این مسابقه را انجمن نقا در ماه مبارک رمضان برگزار می‌کند و امسال نیز در چهارمین دوره آن شرکت کرده‌اند. این مسابقه بعد از شب‌های قدر از ۲۵ ماه مبارک در همین مکان برگزار می‌شود. هیچ محدودیتی برای شرکت در این مسابقه نداریم. سال گذشته از کشور‌های مختلفی همچون چین و هند و از شهر‌های دیگر ایران نیز شرکت‌کننده داشتیم.
این قاریان از طریق جامعه‌المصطفی به مسابقات ذاریات معرفی شدند. دوره اول و دوم در سال‌های ۹۶ و ۹۷ به طور پیوسته برگزار شد. دوسال بعد به علت شیوع کرونا مسابقه انجام نشد. سال ۱۴۰۰ دوره سوم و امسال نیز دوباره با حضور خوب قاریان دوره چهارم برگزار می‌شود. سال ۹۶ در مدرسه علمیه حضرت قائم (عج) در چهارراه برق که حسینیه بزرگی داشت مسابقه انجام شد. سال ۹۷ در مسجد ملاهاشم در ابتدای خیابان شیرازی و سال گذشته در مسجد جواد الائمه (ع) در پیچ تلگرد و روبه‌روی بیمارستان ۲۲ بهمن برگزار کردیم. اختتامیه آن نیز در روز عید سعید فطر بود و بیش از ۱۰۰۰ نفر از این مسابقه استقبال کردند.
امسال در همین‌جا برگزار می‌شود. سال‌های گذشته به‌دلیل جابه‌جایی وسایل و مکان اذیت می‌شدیم. بیشتر قاریان قرآنی و مطرح همچون احمد علیزاده، حمید شاکرنژاد، محمد صادق علمی و دیگران ما را می‌شناسند و با ما همکاری دارند. همیشه سعی کرده‌ایم از چهره‌های شاخص قرآنی برای مسابقات استفاده کنیم. این مسابقه در دو بخش قرائت و حفظ انجام می‌شود. حفظ ۵ جزء، ۱۰ جزء، ۲۰ جزء و کل قرآن در دو مقطع سنی زیر ۱۶ سال و بالای ۱۶ سال است. در تلاشیم این چراغ فرهنگی‌مذهبی را پرفروغ‌تر از سال‌های گذشته نگه داریم. ایرانی و مهاجر نیز برای ما فرقی نمی‌کند و هدفمان ارائه خدمات مذهبی به علاقه‌مندان و فعالان در حوزه قرآنی است.
نفر اصلی این مجموعه بی‌شک مجتبی افتخاری است. او از جمعیت مهاجران افغانستانی است که سال ۱۳۷۰ در مشهد متولد شده است. مجتبی حافظ کل قرآن و همچنین قاری بنامی است. پدرش هم طلبه و جزو قاریان قرآن است. او می‌گوید: هشت‌سال داشتم که پدرم من را به جلسات قرآنی می‌برد. آن موقع خجالتی بودم و از خواندن پشت بلندگو فرار می‌کردم. قدردان زحمات پدر و مادرم هستم. مادرم نیز متدین و مذهبی است و در این مسیر مشوقم هستند.
مجتبی در مسابقات بین‌المللی جامعه‌المصطفی سال ۹۶ رتبه دوم ترتیل را به دست آورده است. همچنین مقام‌های بسیار دیگری از جمله رتبه اول در حفظ ۱۰ جزء و ۲۰ جزء در دوره‌های مختلف و مقام‌های مختلفی نیز در مسابقات اوقاف و رقابت‌های دانشجویی کسب کرده است. او دو سفر تبلیغی قرآنی در سال‌های ۹۵ و ۹۶ به افغانستان داشته است.
با همکاری مسئولان به ولایت‌های مختلف سفر کرده و در جلسات تلاوت حضور داشته و کلاس‌های آموزشی روخوانی و حفظ را برگزار کرده است. از او درباره واردشدن به راه قرآن می‌پرسم، مجتبی از سال ۸۹ به‌طور اتفاقی و به‌دلیل همراه‌شدن با یکی از دوستانش حفظ قرآن را شروع می‌کند. می‌گوید: دوستم در مؤسسه‌ای حفظ قرآن را آغاز کرده بود و من را تشویق کرد تا در جلسات حاضر شوم. به‌دلیل علاقه‌ام به قرآن در کلاس‌ها حاضر شدم و تا امروز فعالیتم را در این حوزه ادامه داده‌ام. از استاد عزیزم حجت‌الاسلام حاج جعفر عباسی تشکر می‌کنم. ایشان حافظ قرآن و از مشوقان اصلی من در حفظ بودند.
مجتبی قرآن را به طور پیوسته طی یک‌سال و نیم حفظ می‌کند. می‌گوید: به لطف خدا جزء ۱۴ را طی یک روز و از صبح تا شب حفظ کردم. حفظ قرآن ارتباط تنگاتنگی به انس ما با این کتاب آسمانی دارد. زمانی که این جزء را حفظ می‌کردم به استادم گفتم احساس می‌کنم بیشتر این آیات برایم آشناست. استادم می‌گفت شاید زمانی که مادرم باردار بوده یا در کودکی در محافل قرآنی حضور داشته‌ام بار‌ها این آیات را شنیده‌ام.
طبق گفته حاضران، انجمن به‌صورت هیئت امنایی اداره می‌شود و چهار کارگروه دارد. کارگروه زبان‌های خارجی که شامل آموزش زبان‌های عربی و انگلیسی است. کارگروه خیریه که امور خیر و مردمی را دربرمی‌گیرد. کارگروه ورزشی که در حال حاضر تمرکز آن بر روی فوتسال است. کارگروه قرآن و عترت نیز که مسابقات و برنامه‌های مذهبی در آن فعال است.
مجتبی می‌گوید: پیش از این فعالیت‌ها منوط به شخص خاصی می‌شد، ولی سعی کردیم فعالیت‌ها به‌طورمردمی و با مشارکت بیشتر اعضای هر کارگروه انجام شود. ابوالفضل حیدری، جواد فیضی، یحیی محمدیان، اسماعیل کوهکن‌زاده، کاظم نجار، مهدی احمدآبادی، سجاد میرزایی، مجتبی افتخاری و مصطفی حیدری حلقه اولیه این انجمن را تشکیل می‌دهند که عموما در دو سال گذشته به جمع اولیه اضافه شدند. این انجمن تیم فوتسال نیز دارد که سه بازیکن آن (بهمن گرگیج، مجتبی محمدی، حسین حسن‌زاده) ملی‌پوش هستند. اسفند ۹۹ باشگاه فرهنگی‌ورزشی فوتسال نقا نیز تشکیل می‌شود که علاقه‌مندان زیادی بین مهاجران دارد. این باشگاه امتیاز برتر فوتسال کابل افغانستان را دریافت کرده است. اولین و تنها تیمی که به‌طور کامل تیمی از مهاجران را از ایران به لیگ برتر افغانستان می‌برد و در مسابقات کابل شرکت می‌کند.
ابوالفضل حیدری دبیر کار گروه ورزش و مسئول تیم فوتسال انجمن متولد ۱۳۸۰ است. او در برنامه‌های قرآنی حضور فعال دارد و از قاریان قرآن است. کارگروه ورزشی به طور اتفاقی تشکیل می‌شود. درواقع بچه‌های علاقه‌مند به فوتسال در کنار ورزش فعالیت‌های قرآنی را دنبال می‌کرده‌اند که یکدیگر را در انجمن پیدا می‌کنند و تصمیم می‌گیرند کارگروه ورزش را نیز فعال کنند.
رامین عزیزی نیز یکی از قدیمی‌های تیم فوتسال و جزو انجمن است. متولد ۱۳۸۱ است و با دوستانش به انجمن راه پیدا کرده است. او می‌گوید: شرکت در جلسات قرآنی و حضور در تیم فوتسال این انجمن روحیه معنوی و ورزشی را با هم رشد داده است. هر دو توانایی حضور در تیم ملی فوتسال افغانستان را دارند و امیدوارند به تیم ملی دعوت شوند. جواد فیضی هم از بازیکنان فوتسال و از جوانان بااخلاق است. متولد ۱۳۷۹ و در برنامه قرآنی حضوری فعال دارد البته که عضو تیم ملی فوتسال افغانستان نیز هست. متولد سال ۱۳۷۹ است. می‌گوید: حدود دو سال است که با انجمن آشنا شده‌ام. حضور در اینجا روحیه ورزشی‌ام را نیز تقویت کرده است. او به‌تازگی مسئول کارگروه خیریه نیز شده است.
سجاد میرزایی قاری خوب و از اعضای فعال انجمن و مسئول امور خیریه و کارگروه رسانه است. سجاد متولد ۱۳۸۱ در بندر عباس است. او می‌گوید: از اواخر سال ۹۸ فعالیتم را در انجمن شروع کردم و مسئولیت کار گروه خیریه را به عهده گرفتم. پیش از این در فعالیت‌های قرآنی حضور داشتم و آقای افتخاری را تا حدودی می‌شناختم. با همراهی یکی از دوستانم در یکی از جلسات قرآنی انجمن شرکت کردم و با ایشان آشنا شدم. در یکی از برنامه‌های خیریه این انجمن شرکت کردم و پیشنهاد دادم در فعالیت‌هایش سهیم باشم و آقای افتخاری مسئولیت خیریه را به من سپردند.
در این کار گروه حدود ۴۰ خانواده را از گلشهر، پنج‌تن، التیمور، قرقی و طبرسی زیرپوشش داریم. بسته‌های کمک‌معیشتی و بن نان در اختیارشان می‌گذاریم. بیشتر این خانواده‌ها یتیم و مستضعف هستند. خیران به محفل قرآنی انجمن اعتماد دارند و بیشتر آن‌ها ثابت نیستند و بسته به نیتشان کمک می‌کنند. با نانوایی‌های گلشهر قرارداد داریم و آخر هرماه مبلغ نان‌ها را پرداخت می‌کنیم.
محمدحسین رضایی حافظ کل قرآن و متولد سال ۱۳۶۲ است. او در چند مرحله حفظ قرآن را کامل می‌کند در مرحله اول ۱۷ جزء و پس از چند سال فاصله دوباره از سال ۹۶ تا ۹۸ در انجمن ادامه قرآن را حفظ می‌کند. محمد حسین از قاریان خوب قرآنی نیز هست. او رتبه اول بخش حفظ ۱۵ جزء را در سال ۹۷ و از دارالقرآن امام علی (ع) تهران دریافت کرده است. محمد حسین می‌گوید: حفظ قرآن باعث شده است تا لحظات سخت زندگی را با آرامش پشت سر بگذارم و گذر از این لحظات برایم راحت‌تر شده است. سه نوجوان هم در جمع حضور دارند. محمد حسن صفری متولد سال ۱۳۸۵ در کلاس‌های حفظ قرآن انجمن شرکت می‌کند و از علاقه‌مندانی است که حفظ را به‌طور جدی دنبال می‌کند. محمد سجاد صفری متولد ۱۳۸۸، محمد علی نیکخواه متولد ۱۳۸۸ و از دیگر حافظان قرآن انجمن هستند.
یحیی محمدیان، دبیر کارگروه زبان‌های خارجی، متولد سال ۱۳۷۷ و دانشجوی رشته اقتصاد در دانشگاه آزاد اسلامی است. در فعالیت‌های انجمن حضور فعال دارد. او می‌گوید: از اواخر سال ۹۷ با همفکری آقای افتخاری تصمیم گرفتیم فعالیت‌های انجمن را گسترش دهیم و تصمیم بر این شد رابطه‌ای بین قرآن و فعالیت‌های اجتماعی برقرار کنیم. این فضا می‌توانست شامل ورزش، زبان و تکنولوژی باشد.
همین باعث تشکیل کارگروه‌ها شد و از ظرفیت افراد فعال و باانگیزه در حوزه‌های مختلف استفاده کنیم. این فضا با چهار کارگروه آغاز شد. در این چند سال فعالیت‌های خوبی در این کارگروه‌ها انجام شد. کارگروه زبان نیز مستثنا از سایر کارگروه‌ها نبود و به‌جز آموزش به دنبال فعالیت‌های دیگر نیز بود. با پیشرفت شبکه‌های اجتماعی جوانان از ورزش و آموزش فاصله زیادی گرفتند.
به همین دلیل به‌سراغ کار‌های تأثیرگذار و بلندمدت رفتیم و علاوه‌بر آموزش فعالیت‌های ترجمه‌ای نیز انجام دادیم و تحلیل محتوا کردیم تا جوانان به این فضا علاقه‌مند شوند. تصمیم گرفتیم داستان‌های قرآنی و پادکست‌های مفید تولید کنیم. در کارگروه‌ها به دنبال رفع مشکلات به‌طور بلندمدت هستیم. آموزش زبان را همسو با قرآن پیش بردیم. آموزش‌ها و اخلاقیات قرآنی را با زبان آموزش می‌دهیم. کلاس‌ها در رده‌های سنی مختلف برگزار می‌شود. با توجه به نیاز هر رده سنی مباحث آموزش قرآنی را در آموزش‌ها دخیل می‌کنیم.