زهرا اسکندریان | شهرآرانیوز؛ «بالأخره در این مسجد رو باز کردین؟» این پرسش را چندنفر از اهالی محله بالا خیابان از ما پرسیدند؛ وقتی برای گرفتن گزارش، چند دقیقه‌ای به داخل مسجد رفتیم. وضعیت این‌طور بود که ما داشتیم باسید امیر مروی‌پور تولیت کنونی مسجد مروی‌ها و سید محمدرضا مروی‌پور پسر مرحوم ناصر مروی‌پور تولیت سابق این مسجد تاریخ‌دار مصاحبه می‌کردیم و درب مسجد باز بود.
هرکسی رد می‌شد و این درِ باز را می‌دید، بی‌اختیار سرکی به داخل می‌کشید. انگار خیلی وقت است که خیلی‌ها منتظرند مسجد به وضعیت اولیه‌اش بازگردد؛ مسجدی که تا همین دو سال پیش به‌دلیل حضور نمازگزاران و هیئت‌ها گرم و فعال بود، اما حالا به شکل ساختمان متروکه بی‌دروپنجره‌ای درآمده است که حتی ۱۰ سانتی‌متر سیم برق هم در آن پیدا نمی‌شود. حتی به گفته آقا محمدرضا، بار‌ها به کلانتری برای حضور معتادان و کارتن‌خواب‌ها هشدار داده اند.
همه‌چیز از حدود سال ۱۳۹۵ شروع شد؛ زمانی که قرار شد طرح شارستان کامل شود و برای تحقق این پروژه، ته‌پل‌محله زیر تیغ نوسازی رفت و مهم‌ترین داشته‌هایش را از دست داد.
مسجد مروی‌ها نیز با آن پیشینه و قدمت قرار بود به همین عاقبت گرفتار و تخریب شود. درواقع مدتی پس از آغاز اجرای طرح شارستان برای اتصال خیابان آیت‌ا... شیرازی به طبرسی نگذشته بود که معارض‌بودن مسجد مروی‌ها رسانه‌ای شد. از طرف دیگر، طبق توافق اولیه نماینده اداره اوقاف، شهرداری و متولی قرار بر این بود تا مسجد تبدیل به احسن شود. با همه این همراهی‌ها، در ادامه حاشیه‌هایی ایجاد شد که جلو تخریب این مسجد را گرفت، اما درب مسجد از سال ۱۳۹۸ تاکنون بسته است و مردم درخواست بازگشایی آن را دارند.
مروی‌ها یکی از اولین گروه‌هایی بودند که با امام رضا (ع) بیعت کردند. بر اساس آنچه در مستندات تاریخی وجود دارد، آن‌ها همراه با امام رضا (ع) به مشهد آمدند و بعد از مدتی ساکن‌شدن در مشهد و ساختن آب‌انبار در نوغان و ته‌پل‌محله، جزو اولین نفراتی شدند که این محله را شکل و گسترش دادند. این ساکنان شیفته امام‌رضا (ع) موقوفات بسیاری را از خود به‌جا گذاشتند که یکی از آن‌ها همین مسجد مروی‌هاست؛ مسجدی که سال ثبت آن در وقف‌نامه اصلی‌اش که روی پارچه با مهر بزرگان آن زمان مشهد ثبت شده، ۱۲۷۴ قمری عنوان شده است.
این مسجد طی سال‌ها فعالیت، یادگاری‌های باارزشی به‌جا گذاشته است. هیئت ابوالفضلی‌ها معروف‌ترین آن‌هاست که با نود سال قدمت، هر سال ایام محرم (عصر تاسوعا) و شهادت حضرت زهرا (س) و شب‌های جمعه مراسم عزاداری دارد و نه‌تن‌ها مردم محله را بلکه تعداد زیادی از هیئت‌های مشهدی را با خود همراه می‌کند.
حالاسید محمدرضا مروی‌پور که به گفته خودش سخنگوی مسجد شده است، به شهرآرامحله می‌گوید که «دو سال قبل، پیش از اینکه با پیگیری‌های فراوان مردم جلو تخریب مسجد گرفته شود، درش بسته و تحویل شهرداری منطقه ثامن شد. شهردار وقت منطقه هم کلید را گرفت. اما در تمام این دوسال، انشعابات آب، برق و گاز قطع شد و در و پنجره‌ها و اشیای زیادی از داخل مسجد به سرقت رفت.»
به گفته او «زمانی که مسجد قرار شد در جای خودش تثبیت شود، کمیته نظارتی وقت شهرداری ثامن، دستور داد تا تعمیرات مسجد آغاز شود. همچنین برای شروع این کار پیمانکاران بنا‌های تاریخی از اصفهان آمدند تا برای بازسازی و نوسازی مسجد اقدام کنند. آن‌ها نقشه‌ها و طرح‌های خودشان را ارسال کردند. این ماجرا‌ها تا زمان تغییر مدیریت‌شهری اتفاق افتاد و بعد از اینکه پدر من، یعنی تولیت وقت مسجد مروی‌ها، فوت کرد، پیگیری‌ها متوقف شد.»
مروی‌پور که اکنون عمویش، امیر مروی‌پور، تولیت مسجد را برعهده دارد، این را هم می‌گویدکه «حدود شش‌هفت ماهی می‌شود که خاندان مروی‌هادوباره پیگیری‌ها را شروع کرده‌اند، اما شهرداری منطقه ثامن پاسخ مشخصی نداده و اداره کل اوقاف نیز پیگیر موضوع نبوده است.»
مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان‌رضوی در گفتگو با شهرآرا تأکید کرد که در و پنجره‌ها را شهرداری مشهد برداشته و انشعابات نیز توسط شهرداری قطع شده است. به همین دلیل شهرداری مسئول بازگرداندن وضعیت عادی به این مسجد است.
حجت‌الاسلام محمد احمدزاده ادامه می‌دهد: شهرداری می‌تواند با ارسال نامه به ادارات برق و گاز این انشعابات را دوباره وصل کند. درست است که این مسجد ثبت میراث نشده است، اما جزو هویت معنوی این شهر به حساب می‌آید و باید آن را به مردم برگرداند. وقتی از احمدزاده درباره پیگیری‌های اوقاف برای برگرداندن این مسجد به وضعیت عادی پرسیدیم، گفت که ما به شهرداری نامه زده‌ایم، اما جوابی دریافت نکرده‌ایم.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان خراسان‌رضوی این را هم گفت که نمی‌خواهیم برای بازگرداندن این مسجد به وضعیت عادی تنش یا چالشی ایجاد شود. به همین دلیل سعی می‌کنیم برای این کار تعامل صورت بگیرد.
امیر مروی‌پور، تولیت مسجد مروی‌ها، نیز درباره این مسجد به شهرآرامحله می‌گوید: شهرداری منطقه ثامن حدود یک‌سال پیش، نقشه‌های بازسازی مسجد را تهیه و نسخه‌ای از آن را هم به ما داد. یکی از تغییرات، مربوط به جابه‌جایی درب مسجد بود. چون درب کنونی به سمت خیابان اصلی باز می‌شود. اما در نقشه ارائه‌شده درب مسجد از پشت باز می‌شود. این موضوع که شهرداری منطقه ثامن به فکر تغییرات و بازسازی مسجد بوده، برای ما ارزشمند است، اما گلایه داریم که چرا کار را بعد از تهیه این نقشه دنبال نکردند.
طبق گفته‌های او، زمانی که درب این مسجد بسته بوده است، دزد‌ها به مسجد آمده‌اند و لوسترها، سیم‌های برق و ... را برده‌اند. حالا آن‌ها از شهرداری درخواست دارند پیش از رسیدن ماه محرم بازسازی موقت برای این مسجد انجام دهند تا دوباره در آن باز شود.
سیدفرهاد حجازی، شهردار منطقه ثامن که یک‌سالی از روی کارآمدنش در این منصب می‌گذرد، به شهرآرا گفت که همه چیز برای بازسازی و احیای مسجد آماده است، غیر از اعتبار!
به گفته او احیا و بازسازی این مسجد به ۲ ونیم میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. با این حال اداره‌کل اوقاف و تولیت مسجد می‌توانند به بازگشایی مسجد اقدام کنند. حجازی با بیان اینکه همه شرایط مسجد مهیا نیست و نگرانی‌هایی درباره کمبود‌های آن وجود دارد، می‌گوید: سرویس بهداشتی این مسجد که جدا و در زمین دیگری بود، همان زمان که طرح شارستان اجرا می‌شد، تخریب شده است و اکنون سرویس بهداشتی ندارد. از سوی دیگر، درب کنونی مسجد به سمت تقاطع باز می‌شود و برای ورود و خروج نمازگزاران خطرناک است.
در طرح احیای این مسجد، درب آن به لچکی شمالی آن منتقل می‌شود. به همین دلیل اکنون این کمبود‌ها هم وجود دارد. او با تأکید بر اینکه در هر صورت شهرداری مانع بازگشایی مسجد نیست، اظهار می‌کند: پیش از اینکه بخواهیم مسجد مروی‌ها را بازسازی کنیم، شهرداری منطقه ثامن به اداره کل اوقاف تعهد داده است تا مسجد هفت‌درب را کامل بازسازی کند. به همین دلیل مسجد هفت‌درب در اولویت کاری است و امسال باید به ساخت آن بپردازیم.
از روز تحویل مسجد به شهرداری درب و پنجره‌های مسجد برداشته شده است و اداره کل اوقاف ادعا دارد این درب و پنجره را شهرداری منطقه ثامن برداشته است، اما حجازی این ادعا را رد می‌کند و می‌گوید: در زمان تحویل، شهرداری منطقه چیزی را برنداشت و زمانی که قرار بود مسجد تخریب شود، نمی‌دانیم چه کسی در و پنجره‌های مسجد را برداشت.